به گزارش اصفهان زیبا؛ نامها در شهر اصفهان بسیار مهم است. شاید روزها از کنار بسیاری از نامها و تابلوها در شهر عبور میکنیم و بارها بیتوجه به پیشینه آن تکرارش میکنیم؛ اما این نامها هستند که به شهر هویت میبخشند و آن را زنده نگه میدارند و رگ حیات خیابانها، کوچهها، محلهها و گذرها هستند.
وقتی در شهر اصفهان و در کوچهپسکوچههایش قدم بزنیم، با نامهای مختلفی آشنا میشویم که تاریخی پشت آن پنهان شده است. ما تقریبا نمیتوانیم نامی را بیدلیل پیدا کنیم. میتوان گفت اتفاقات مهم، هنرمندان، افراد مؤثر، فداکاریها و رشادتها همگی دلیل نامگذاریها در شهر اصفهان بوده است.
نامها گاهی آنقدر مهم شده و به اصالت یک محله و مردم ساکن آن تبدیل میشوند که هرگونه تغییر در آن چالشی در شهر به وجود میآورد؛ چالشهایی که گاهی تیتر یک اخبار شدهاند. نامگذاریها بهخصوص در شهر اصفهان، در سالهای اخیر تغییر و تحولاتی داشته که گاهی با مخالفتهایی همراه بوده است.
«اصفهانزیبا» در گفتوگو با عرفان امینی، رئیس اداره هماهنگی ارتباطات شهرداری اصفهان، به بررسی روند و دریافت پاسخ برخی ابهامات در خصوص برخی نامگذاریها پرداخته است.
فرایند تأیید یک نام در شهر
برخی مردم شهر اصفهان شاید روند نامگذاری یک خیابان، محله و کوچه را چندان پیچیده نبینند و تصور کنند نام حکشده روی یک تابلو، صرفا یک پیشنهاد و تصمیم است که روی قطعهای فلزی ابتدای یک خیابان یا کوچه جا خوش کرده.
عرفان امینی در ابتدای صحبتش نگاه فرهنگی شهردار و حمایتهایش را دلیل اهتمام بیشتر مدیریت شهری ششم بر شورای نامگذاری میداند.
او تأکید میکند: «نامگذاریها در اصفهان نماد هویت اسلامی و ایرانی است. تلاش شورای نامگذاری توجه به هویت محلهها و تمدن شهر اصفهان است.»
رئیس اداره هماهنگی ارتباطات شهرداری اصفهان از اقدام شورای نامگذاری برای حرکت به سمت الکترونیکیکردن مراحل فرایند نامگذاری برای اولین بار در کشور و راهاندازی سامانه نامگذاری به نشانی Name.isfahan.ir میگوید که در این سامانه افراد امکان ثبت درخواست برای انتخاب نام معابر را پیدا کردهاند.
اما بنا به گفته او، نشستن یک نام روی تابلو 11 مرحله دارد. وقتی شهروند در سامانه نامگذاری درخواست میدهد، بنا به درخواست، نام عادی یا نام شهدا فرایند بررسی را طی خواهد کرد.
نامگذاری شهدا بهصورت الکترونیک به بنیاد شهید ارسال و تأیید درخواست آن به مسئول امور ارتباطات مناطق ارسال میشود. او موظف است در خصوص این درخواست، بهویژه نام شهدا، بازدید میدانی داشته باشد تا جوانب مختلف را بسنجد.
تغییر نام شهید به یک شهید دیگر هم فقط با درخواست خانواده شهید و نقلمکان از محله، امکانپذیر است.
بعد از بازدید روابط عمومی و تأیید مدیر منطقه، درخواست به دبیرخانه شورای نامگذاری میرود. دبیرخانه ملاحظات خودش را اعمال و برخی از گزارشها ممکن است بازدید میدانی داشته باشد.
بعداز آن درخواست در شورای نامگذاری مطرح و چکشکاری میشود. سه نفر از اعضای شورای شهر، یک استاد تاریخ و ادبیات بهعنوان نماینده شهردار و مدیرکل ارتباطات و معاون فرهنگی شهردار اعضای کمیته نامگذاری را تشکیل میدهند. بعد از تأیید درخواست در این کمیته، در قالب لایحهای به شورای شهر ارسال و در کمیسیون فرهنگی بررسی میشود.
بعد از تأیید در صحن علنی مطرح و رأیگیری انجام میشود. مرحله بعد ارسال به فرمانداری و بررسی در هیئت نامگذاری است که بعد از تشکیل جلسه و تأیید، تغییرات ابلاغ میشود. البته ممکن است برخی از نامگذاریها در مواقع و اتفاقات حالت دوفوریتی داشته باشد و شورای شهر تصمیم به نامگذاری خیابانی بکند؛ اما در این حالت نیز از شورای نامگذاری نظرخواهی میشود.
او در ادامه تأکید میکند: «اگر بخواهیم تغییر در نامی داشته باشیم با سازمان میراث فرهنگی و اداره کل بنیاد شهید هماهنگ میشویم و تاکنون اختلافی نداشتهایم. البته در این دوره از مدیریت شهری تغییری در نامهای میراثی نداشتیم. در جلسه شورای نامگذاری نیز مدیر منطقه برای اظهارنظر به دلیل اشراف بر محله، دعوت و ملاحظاتش اعمال میشود.»
سیاست کلی ما بر تغییر نام محلهها نبوده ونیست
تغییر نام تابلوی یک محله و یک کوچه در محلهها، گاهی باعث واکنش مردم و دلخوری آنها میشود. نظر رئیس اداره هماهنگی ارتباطات شهرداری اصفهان را در خصوص تغییر تابلوی نام محله «دهنو» به نام دیگری که واکنشهایی را از سمت مردم محله در پی داشته است، میپرسم و او درخصوص این تغییرها و روند آن در کمیته نامگذاری، توضیح میدهد:
«تابلوی دهنو تغییر نکرده است. ما مصوبهای در این رابطه در سامانه نداشتهایم. شاید تابلو مخدوش شده باشد؛ اما تغییر نکرده است. سیاست کلی ما به تغییر نام محله نبوده ونیست؛ مگر اینکه درخواست مردمی داشته باشد؛ بهطور مثال محله “هیستان” را مردم درخواست تغییر نام داشتند و نظر شورا این بود اگر قرار است تغییر کند، باید جایی به نام قبلی اشاره شود.
اگر تابلویی تغییر کرده و مردم شکایت دارند میتوانند با تماس با 137 اعلام کنند تا در کمیته نامگذاری بررسی شود.»
امینی در ادامه میافزاید: «دیدگاه ما حفظ هویت محلههاست. نداشتن تابلو در یک محله قابلبحث و ممکن است وجود داشته باشد؛ اما تغییر نام نداشتیم. منتها اگر در محله به ما گزارش بدهند، نواقص وجود دارد و نام تابلوی کوچهها منطبق با هویت محله ما نیست و بهمرور فراموش میشود. ما پیگیری میکنیم و برای باقیماندن نامها هر کاری لازم است انجام میدهیم و تلاش میکنیم اسم محلههای بزرگ به نام خود محله باشد.»
او تلاش برای حفظ هویت نامها را، حتی نامهایی که سالها روی تابلوهای شهر نشسته است، دلیل توجه شورای نامگذاری به این موضوع دانسته و اضافه میکند: «برای حفظ هویت افراد، نام برخی مشاهیر را اصلاح و پسوند و پیشوند آنها را اضافه کردیم؛ بهطور مثال به خیابان منوچهری، دامغانی را اضافه کردیم تا هویت افراد حفظ شود و نامها را کامل استفاده کردیم.»
او به تهیه دستورالعمل نامگذاری معابر و اماکن عمومی اصفهان اشاره و اضافه میکند: «تلاش کردیم تا بر اساس چارچوبی نامگذاریها انجام شود.
حقیقتا در دورههای قبل این دستورالعمل به این شیوه نبوده است. این دستورالعمل در سه فصل تدوین شده و در سال جدید نیز به دلیل تغییر تابلوی خیابانها اصلاحاتی خواهیم داشت.
در نظر داریم تا به یک تصویر واحد در تابلوی خیابانها در شهر برسیم که نماد فرهنگ اصفهان هم باشد. تابلوهای ششضلعی شهر با نمایی جدیدی در شهر و با تغییرات سنتی رقم خواهد خورد و در تلاشیم انقلابی در تابلوهای شهری ایجاد و تمام ضوابط، نکات فنی و زیبایی در این تابلوها را رعایت کنیم.
پویشی به نام شهید و اعمال عکس چهارهزار شهید در تابلوها
یکی از اقدامات مؤثر شورای نامگذاری در سال گذشته تغییر تابلوی شهدا و عکسدارکردن این تابلوها بود.
امینی در خصوص پویش «به نام شهید» میگوید: «ما در اصفهان نزدیک به ششهزار معبر به نام شهدا داریم. در میز فرهنگ تصمیمی گرفته شد تاعکس شهدا به تابلوها اضافه شود. با هماهنگی بنیاد شهید تعدادی عکس دریافت شد و با مشارکت مردم چهارهزار عکس شهید روی تابلوها رفت. هنوز عکس هزار شهید باقی مانده است و پویش هنوز ادامه دارد و اگر شهروندان عکس شهیدی را که تابلوی آن فاقد تصویر است ارسال کنند، ما استقبال میکنیم. این طرح بهعنوان یک طرح کشوری به سایر کلانشهرها هم ارسال شد و اعلام آمادگی کردیم که حاضریم برای اجرای آن در شهرها همکاری کنیم.»
بنا به گزارش رئیس اداره هماهنگی ارتباطات شهرداری اصفهان، در دوره چهارم مدیریت شهری جمع مصوبات شورای نامگذاری 455مورد بود که از این تعداد 165 مورد مربوط به نامگذاری شهدا و 290مورد نامگذاری عادی بوده است.
در دوره پنجم، جمع مصوبات به 219 مورد رسیده که نامگذاری شهدا 32 مورد وعادی 187 مورد بوده است.
در دوره مدیریت شهری ششم از سال 1400 تا پایان 1403 جمع مصوبات 339 مصوبه بوده که نامگذاری شهدا 208 و نامگذاری عادی 129 عدد بوده است. نامگذاری عادی شامل اسامی گلها و هنرمندان و شخصیتهای شاخص است.
او در خصوص اینکه گفته میشود شورای نامگذاری دید مذهبی دارد، پاسخ میدهد: «این بیانصافی است که چنین قضاوتی انجام میشود. ما تکبعدی نگاه نمیکنیم. اگر نام محل و کوچهای به ما پیشنهاد داده بشود، استقبال میکنیم. شاید برای نامگذاریها شهدا را ویژه ببینیم؛ اما این نیست که فقط شهدا دیده شوند. سال گذشته اسامی هنرمندان زیادی را در معابر استفاده کردیم. نام هنرمندانی مثل استاد ظریفی، استاد مصورالملکی، استاد محمدعلی کشاورز، استاد فرشچیان و استاد حبیبالله فضائلی دیدهشده است. انتخاب محل سکونت افراد برای نامگذاری در نظر گرفته میشود و نام استاد ظریفی در محل سکونتشان استفاده شد.»
امینی با تأکید بر اینکه نامگذاری بدون چارچوب جلو نمیرود؛ ادامه میدهد: «ما ادعا نداریم که نامگذاریها بسیار دقیق است؛ اما تمام توانمان براین است که دقیق جلو برویم و کمترین اشتباه را داشته باشیم.»
در این دوره اعمالنفوذ برای تغییر نام نداشتیم
برخی تغییر نامها در اصفهان با تغییر مدیریت شهری، تعبیر به اعمالنفوذ فرهنگی و سیاسی افراد میشود.
امینی در پاسخ به این سؤال که آیا این اعمالنفوذ در این دوره هم مشاهده شده است و صحت دارد، میگوید:
«حقیقتا در این دوره 339 نامگذاری انجام شده و تابهحال اعمالنفوذی نداشتیم؛ چون تکبهتک نامگذاریها در شورای نامگذاری بررسی میشود. این نیست که با عامل نفوذ بشود اتفاقی بیفتد. در دورههای قبلی را خبر ندارم؛ اما در دوره فعلی ندیدم. اگر مردم برای تغییر نام درخواست کنند و این تغییر واقعا لطمهای به هویت و فرهنگ شهر لطمه نزند، بررسی و بعد از چکشکاری اعمال میشود. ما از اساتید تاریخ و ادبیات در شورا استفاده میکنیم. دکتر منتظر القائم استاد دانشگاه هستند و ملاحظات تاریخی را لحاظ میکنند. هدف ما حفظ هویت است و نمیتوانیم هویت محله را تغییر بدهیم. روند کار در شورای نامگذاری شاید کند پیش برود؛ اما اتفاق میافتد. حتی برخی موارد هم به لحاظ حساسیتها بررسی میدانی میشود و اگر درخواست درست باشد، برای تغییر، اقدام صورت میگیرد.»
گذر صنایعدستی با المانهای جدید در پارک شهید رجایی
حواشی بهوجودآمده درخصوص تغییر نام برخی از چهارراهها و سهراههای شهر از صنایعدستی به نامهای دیگر، باعث شد تا دلیل این تغییر را از رئیس اداره هماهنگی ارتباطات شهرداری اصفهان جویا شویم.
امینی در پاسخ به این تصمیم شورای نامگذاری میگوید: «در دوره پنجم مدیریت شهری تصمیم گرفته شد نامهایی برای بهاصطلاح گذر صنایعدستی تعریف شود و برخی معابر را به نام صنایعدستی تغییر نام دادند. در این دوره به این نتیجه رسیدند که حقیقتا این نامگذاریها حق مطلب صنایعدستی را ادا نکرده و مثلا هنر ملیلهدوزی با یک اسم حق مطلبش ادا نمیشود؛ در ضمن بهاصطلاح عامیانه، مردم هم با توجه به نامهایی که از گذشته در ذهن داشتند، کمتر نامهای جدید را به کار میبردند و شهروندان اسم قدیم مکانها را استفاده میکردند. این نامها چندان در عام موردقبول قرار نگرفت و تصمیم گرفتند نامها را تغییر بدهند.»
او ادامه میدهد: «تصمیم گرفته شد برای حفظ میراث اصفهان، گذر صنایعدستی تعریف شود و بعد تابلوها تغییرنام پیدا کند. طرح گذر صنایعدستی از پارک شهیدرجایی تا چهارباغ مطرح و قرار شد با المانهای مخصوص اطلاعاتی درخصوص هنرهای اصفهان ارائه کند و با مبلمان مناسب تعریف شود. طرح در حال حاضر در حال اجراست. با اجرای این طرح حق مطلب درخصوص صنایعدستی ادا و سردرگمی مردم نیز برطرف میشود. این گذر میتواند اطلاعات مؤثری در خصوص صنایعدستی به مسافران و گردشگران بدهد و بهواسطه این المانها با هنرهای شهر اصفهان آشنا بشوند.»
حذف نام تکراری گاهی پیامد دارد
یکی از مشکلات مردم در شهر اصفهان نامهای تکراری است. این نامها گاهی برای خیابانها هم استفاده شده و مشکلات زیادی برای مردم ایجاد کرده است.
امینی در خصوص تغییر این نامها توضیح میدهد:
«ما در این دوره سعی کردیم از نامهای تکراری کمتر استفاده کنیم. دغدغه شورای نامگذاری شناساندن شخصیتها و چهرهها به مردم است و میخواهیم نامگذاری ماندنی برای نسلهای بعدی رقم بخورد. نامگذاریها بهخصوص در محلهها بر اساس سلیقه مردمی جلو رفته است؛ اما تغییردادن نام برخی خیابانها، ما را دچار مشکل میکند و اولین مخالفتها از سوی کسبه و مردم است؛ چون تمام اطلاعات کسبوکار و آدرس آنها به آن نام قبلی ثبت شده و این تغییر باعث دردسر میشود. تغییر نامهای خیابانهای تکراری در شهر تبعات دارد و کسبه مانع میشوند که البته حق هم دارند. برخی نامها در شهر برای عامه مردم جاافتاده است و نمیشود معضلات اجتماعی درخصوص این تغییر را نادیده بگیریم. حساسیت روی فرایند نامگذاریها و تغییر نامها بسیار زیاد است و باید همه جوانب سنجیده شود.»
استخراج وجهتسمیه سههزار عنوان نام در شهر اصفهان اقدام مؤثر دیگری است که شورای نامگذاری در کارنامه خود ثبت کرده است. وجهتسمیه خیابانهای شاخص شهر و برخی محلههای اصفهان استخراج شده و در حال بارگذاری روی سامانه نامگذاری است.
قرار است این اطلاعات در کنار تابلوهای شهری در معرض عموم هم قرار بگیرد.
امینی بر مشارکت مردم در خصوص دریافت وجهتسمیه محلهها و اعلام شکایات در خصوص نامها تأکید میکند:
«اگر محلهای تابلو ندارد و فاقد نام است مردم اعلام کنند. ما مبنا را بر مشارکت مردم گذاشتهایم. آنها میتوانند نواقص را بهخوبی منتقل کنند. البته همیشه نمیشود همه مردم را راضی نگه داشت. بالاخره ممکن است برخی با بعضی تغییرها در محلهها مخالفت داشته باشند؛ ولی ما هم تلاشمان را میکنیم تا نظر مردم را بررسی و
اعمال کنیم.»