او اظهار کرد: استفاده از مصالح متجانس به‌ویژه آجر در منطقه تاریخی شهر اصفهان ازجمله توصیه‌هایی بود که تأثیرهای این تصمیم را هنوز هم در فضاهای مختلف شهری شاهد هستیم. استاد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: تصمیم‌های درست، در مکان‌های دقیق و زمان‌های صحیحی ما را می‌تواند به مقصود مطلوب برساند. او اظهار کرد: حادثه‌ای در دوم خرداد امسال در آبادان رقم خورد که بدون قطع مایه شرمساری جامعه مهندسان بود و از طرف دیگر، باید خداراشکر کرد که این ساختمان هنوز به بهره‌برداری نرسیده است که اگر بهره‌برداری شده بود، فاجعه ابعاد بزرگ‌تری داشت. حناچی ادامه داد: اگر حوادثی مثل فروریختن متروپل اتفاق بیفتد و ما از آن درس نگیریم و تغییر رویه ندهیم، خسارت را دوچندان کرده‌ایم.او ابراز کرد: من نظر شما را به حادثه پلاسکو متوجه می‌کنم که اگرچه در امر ساخت‌وساز؛ ساختمان پلاسکو چون توسط طراحان غربی با استانداردهای بین‌المللی طراحی شده بود، مشکلی نداشت، اما درباره شیوه بهره‌برداری و رعایت مقررات ملی ساختمان ما خطا داشتیم. استاد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران با اشاره به حوادث دیگری که علت اصلی آن، عدم رعایت مقررات ملی ساختمان‌ها بود، گفت: درس‌نگرفتن از این قبیل حوادث، بر این نکته صحه می‌گذارد که اجرای مقررات ملی ساختمان چقدر می‌تواند نقش مهمی در کیفیت ساختمان‌ها و عدم وقوع فجایع انسانی داشته باشد. او تصریح کرد: ما به اندازه اهمیت این موضوع در شهرها کارنکرده‌ایم؛ همچنین فاجعه دیگری به نام شهرک رزمندگان را در شهر بم شاهد بودیم که به دلیل رعایت‌نکردن مقررات ملی حادثه‌ای بسیار بزرگ در آن رخ داد. حناچی یادآور شد: پشت هرکدام از این مقررات، حوادث متعددی بوده که منجر به تصویب این قوانین و ضوابط شده است.
حجم زیاد ساخت‌وساز در بخش مسکونی
به گفته او، امروزه به دلایل متعدد با حجم زیادی از ساخت‌وساز در بخش مسکونی، مواجه هستیم که از عمده‌ترین دلایل آن می‌توان به میزان وابستگی بالای بودجه شهرداری‌ها به ساخت‌وساز اشاره کرد که حدود ۸۰درصد از بودجه شهرداری‌ها به این موضوع مرتبط است. شهردار سابق تهران خاطرنشان کرد: بر اساس تجربه‌های اجرایی که دارم، می‌گویم؛ نبود تعادل بین درآمدها و هزینه‌ها و تعریف نادرست از درآمدها ریشه این قضیه است، اصلی‌ترین وظایف حاکمیتی و شورای اسلامی شهرها، برقراری تعادل بین دو بخش درآمدها و هزینه‌هاست.او افزود: درآمدهای شهرداری باید کم‌عارضه و عمدتا از منابع پایدار بوده و هزینه‌ها باید در کمترین حد و کنترل‌شده باشد، متأسفانه برخی از مقامات ارشد استان‌ها در شهرها، شهرداری‌ها را به لحاظ بودجه‌ای حیاط‌خلوت خود می‌دانند و به سراغ شهرداری‌ها می‌آیند و فشار می‌آورند و بار هزینه‌ای شهرداری‌ها را افزایش می‌دهند. حناچی با بیان اینکه مخالف ساخت‌وساز در شهر نیستیم، گفت: باید امور روزمره مدیران شهری در بودجه دیده شود و بار مباحث مالی موضوع‌های حاکمیتی چون مترو و حمل‌ونقل از دوش بودجه‌ای شهرداری‌ها برداشته شود و دولت این بار را به دوش بکشد تا کمتر شاهد مشکلات باشیم. او افزود: گاهی به ساخت مسکن در شهرها بیش‌ازاندازه نیاز داریم؛ اما نیاز بدون مسکن‌ها هنوز ادامه دارد و این موضوع ریشه در مباحث درآمدزایی برای شهرداری‌ها دارد. استاد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران با اشاره به شهرهای 15دقیقه‌ای تصریح کرد: این شهرها بر اساس برنامه طراحی می‌شوند و ما برای تحقق این مهم هیچ راهی جز بازگشت به برنامه نداریم. باید به آن چیزی که تحت عنوان طرح جامع و طرح تفصیلی مطرح می‌شود، اهمیت دهیم؛ چراکه از دیگر علل اصلی وقوع حوادث فاجعه‌آمیز، خارج‌شدن از مسیر این برنامه‌هاست. او در ادامه با اشاره به زلزله‌ای با ۲۵هزار تلفات انسانی که سال ۱۹۹۹ میلادی در ترکیه اتفاق افتاد و منطقه وسیعی را تحت‌تأثیر خود قرار داد، افزود: بیشتر ساختمان‌ها بتنی بودند؛ اما عمدتا خراب شدند و رسانه‌های ترکیه از این حادثه با تعبیر فاجعه پیمانکاران یاد کردند.حناچی یادآور شد: از نکته‌های قابل‌تأمل این است که علت اصلی نابودی این ساختمان‌های به‌اصطلاح بتنی در ترکیه، رعایت نکردن مقررات ساختمان بود.او گفت: اجرای مقررات ملی ساختمان در همه زمینه‌ها همچون تأسیسات برقی، مکانیکی و آتش‌نشانی‌ها به‌منظور تحقق ایمنی کامل لازم است.
بی‌قراری سرزمین اقتضای زیستن در ایران
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: بی‌قراری سرزمین گرفتاری نیست و اقتضای زیستن در ایران است که آن را به آغازگر تمدن تبدیل کرده است؛ بنابراین باید مطلع باشیم که در نقطه بسیار حساسی قرار گرفته است و فرصت کوتاهی برای اهلیت نسبت به سرزمین در اختیار داریم. سیدمحمد بهشتی در این آیین اظهار کرد: زمانی که اصفهان به‌عنوان پایتخت ایران انتخاب شد، بین ۵۰ تا ۶۵ هزار جمعیت داشت. در دوره صفویه اصفهان برای حضور بیش از ۶۰۰هزار جمعیت آماده‌سازی می‌شود و پس‌ازآن جمعیت اصفهان به یک‌میلیون نفر می‌رسد؛ درحالی‌که در آن زمان تعداد شهرها با چنین جمعیتی، انگشت‌شمار بوده است.رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: افزایش انفجاری جمعیت امروزه یکی از مهم‌ترین دلایل زشتی و ناایمنی شهرهاست؛ در دوران صفویه نیز اصفهان با همین پدیده روبه‌رو بوده، اما پیشرفت هم داشته است. بهشتی اضافه کرد: بسیاری از رشد بی‌رویه شهرها صحبت می‌کنند و آن را یکی از دلایل مشکلات شهرها می‌دانند؛ این در حالی است که از دهه ۴۰ به بعد، همواره شهرها بر اساس طرح جامع رشد یافته است. او با بیان اینکه ایران سرزمینی در تقاطع کمربند بیابانی و کوهستانی جهان است که آن را به سرزمینی بی‌قرار تبدیل کرده است، ادامه داد: سال ۹۹، ۵۸۰۰ رویداد مخرب طبیعی در ایران اتفاق افتاد که در چنین شرایطی باید بی‌قراری سرزمین را به رسمیت شناخت و مطابق آن در این سرزمین زندگی کرد؛ اما همه طرح‌های جامع و آیین‌نامه‌ها بر اساس سرزمین‌های متعادل تهیه شده است. رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: سال ۱۳۹۸ سیل‌های زیادی در کشور جاری شد. بناهای تاریخی با بیش از ۷۰ سال قدمت در این سیل‌ها تخریب نشدند؛ اما سایر بناها کاملا خراب شدند؛ از همین رو به نظر می‌رسد در گذشته به بی‌قراری سرزمین توجه بیشتری شده است. در چنین سرزمین‌هایی، فاصله کمترین و بالاترین حرارت، بارندگی و سایر شاخص‌ها بسیار زیاد است. بهشتی اضافه کرد: این در حالی است که همه برنامه‌ریزی‌ها و محاسبه‌های ساخت‌وسازها بر اساس میانگین‌ها است؛ بنابراین در محیط‌های بی‌قرار باید برای کمترین و بیشترین به‌طور هم‌زمان برنامه‌ریزی کرد. او با اشاره به اینکه کهن‌ترین آثار ساخت‌وساز بشر در ایران کشف شده است، افزود: معماری ایران با استفاده از خشت، گل و آجر بوده و در این شرایط اقلیمی دوام آورده است. رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: در حوزه آب، خاک، محیط‌زیست و هوا اکنون سرزمین ایران به آستانه تحمل رسیده است و هم‌زمان با تغییرات اقلیمی نیز مواجه هستیم که مخاطرات طبیعی و بی‌قراری کشور را تشدید می‌کند. به گفته بهشتی، فرونشست اصفهان صدای مخاطراتی شبیه فروریختن متروپل در آبادان است.این محقق ادامه داد: زاینده‌رود پیش‌ازاین ۷۰ هزار هکتار را زیر کشت می‌برده و امروز ۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در اطراف آن ایجاد شده است. اصولا همه ورودی‌ها در حوزه مهندسی و برنامه‌ریزی باید به این نکته توجه داشته باشند و به اهلیت ایرانی خود رجوع کنند و بدانند بی‌قراری این سرزمین امری نیست که نتوان با آن مقابله کرد. او خاطرنشان کرد: بی‌قراری گرفتاری نیست و اقتضای زیستن در ایران است که آن را به آغازگر تمدن تبدیل کرده است؛ بنابراین باید مطلع باشیم که در نقطه بسیار حساسی قرارگرفته‌ایم و فرصت کوتاهی برای اهلیت نسبت به سرزمین در اختیار داریم.
لزوم توجه به ایمنی و هویت بناهای شهر
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه توجه به ایمنی و هویت بناهای شهری، امری الزامی است، گفت: با پایدار کردن ساختمان‌های جدید، بخش‌های تاریخی شهر نیز باید حفظ شود تا صاحبان و ساکنان پیشین این بافت‌ها به آن بازگردند. محمد نورصالحی در این آیین اظهار کرد: در ۲۰ سال گذشته اجلاس‌هایی ازاین‌دست در همه شهرها برگزار شده که نشان‌دهنده علاقه به همکاری و هم‌افزایی در این موضوع‌هاست. او با بیان اینکه «ساختمان پایدار، شهر پایدار»، «ساختمان ایمن، شهر ایمن» و «نمای ساختمان، هویت شهر من» عناوین اجلاس سازندگان و طراحان مسکن اصفهان است، افزود: در شهر اصفهان باید بررسی کنیم، توسعه شهر و ساخت‌وسازهای سال‌های گذشته توانسته ارزش‌های گذشتگان را انتقال دهد یا به آن آسیب زده است. رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه با همفکری و هماهنگی همه متولیان امر و حاکمیت می‌توان خطاهای گذشته را جبران کرد، گفت: قانون‌گذاران و طراحان باید همراه باشند تا نتیجه خوبی را شاهد باشیم؛ مردمی که انتظار ساخت شهر بهتر دارند، پس از گذشت زمان ممکن است به این باور برسند که چنین اتفاقی نیفتاده است. نورصالحی اضافه کرد: از معاونت شهرسازی و معماری خواستارم این اجلاس خروجی‌های مشخصی داشته و مشخص شود چه اقداماتی تا سال آینده باید در اصفهان صورت گیرد تا شاهد ساختمان‌های پایدار باشیم. توجه به ایمنی و هویت بناهای شهری، امری الزامی است که باید برای آن معیاری تعیین شود تا آن را سنجش کنیم.او خاطرنشان کرد: آن دسته از نتایج اجلاس سازندگان و طراحان مسکن اصفهان که نافی اقتصاد شهر و سرمایه‌گذاران نیست، باید در برنامه‌ریزی‌های طولانی و میان‌مدت در نظر گرفته و در مجاری قانونی تصویب شود تا کیفیت و کمیت ساختمان‌ها در اصفهان را افزایش دهیم. رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: با پایدار کردن ساختمان‌های جدید، بخش‌های تاریخی شهر نیز باید حفظ شود تا صاحبان و ساکنان این بافت‌ها نیز با توجه به ایمنی و هویت بناهای شهری به آن بازگردند و در آن زندگی کنند؛ لذا با دعوت دوره‌ای از استادان و صاحب‌نظران و قانونمندکردن پیشنهاد‌های این اجلاس می‌توان به نتایج خوبی رسید. نورصالحی اضافه کرد: بارها برای نما و سیمای شهر اصفهان مشاورانی انتخاب شد؛ اما طرح‌های تهیه‌شده واقع‌بینانه نبود؛ به همین دلیل هیچ‌یک از این طرح‌ها عملی نشد؛ همچنین ورودی‌های شهر اصفهان نیز هویت متناسب با شهر ندارد که این موضوع قابل‌پیگیری است و نتایج خوبی دارد.
ویژگی شهرهای ۱۵دقیقه‌ای چیست؟
رئیس کمیسیون عمران، شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: لازم است در طراحی‌ها و بازآفرینی شهرها به‌نوعی عمل کنیم که شهروندان نیاز نداشته باشند، برای رفع نیاز خود، زمان زیادی را از بین ببرند. در صورت تحقق این امر، خدمت بزرگی انجام شده است. رسول میرباقری در این آیین اظهار کرد: خداوند در آیه‌ای از قرآن بر احسن اعمال تأکید می‌کند و به‌نوعی دستور به رعایت کیفیت به جای کمیت می‌دهد؛ لذا باید بیشتر از آنکه به فکر ساخت‌وساز باشیم، به فکر کیفیت و ارتقای ایمنی و پایداری باشیم. او با بیان اینکه معتقد است بهترین خانه، ساختمانی است که به شهروندان آرامش می‌دهد، ادامه داد: امیدواریم بتوانیم با هم‌اندیشی جوانان، شهری را بسازیم که نقصان‌های قبلی را نداشته باشد؛ اما این پرسش مطرح می‌شود که اگر ساختمان‌ها پایدار شود، شهر نیز پایدار خواهد بود؟ آیا در ساخت ساختمان پایدار به تمام ابعاد توجه می‌شود؟ بهترین ساختمان کدام ساختمان است؟ چه نما و طراحی برای یک ساختمان خوب است؟ رئیس کمیسیون عمران، شهرسازی و معماری شورای اسلامی با بیان اینکه بحث دسترسی ساختمان‌های پایدار یکی از موضوع‌هایی است که باید به آن توجه کرد، افزود: اگر یک ساختمان از منظر زیباشناسی خوب طراحی شود، اما نتواند دسترسی خوبی به نیازهای ساکنان در ساختمان داشته باشد؛ ساختمان مناسب، پایدار و ایمنی نیست.میرباقری تأکید کرد: اولین شهر اسلامی، شهری بوده که رسول‌الله(ص) در مدینه بنا کرده که با محوریت ساخت مسجد ایجادشده و این اتفاق مبارک در شهر کهن اصفهان نیز در ادوار تاریخی انجام‌شده است؛ به‌نوعی که ابتدا مسجد امام و مسجد جامع اصفهان طراحی و پیرامون آن بازارها و مباحث اقتصادی دیده‌شده و سپس منازل تعیین‌شده‌اند.
اهمیت توجه به زمان در طراحی شهرها
میرباقری اضافه کرد: بزرگان و نیاکان ما در گذشته علاوه‌بر جسم و روح انسان، به ابعاد مادی و معنوی انسان نیز توجه داشتند؛ همچنین شهر پایدار شهری است که به تمام ابعاد وجودی انسان توجه می‌کند. امروز ده‌ها و صدها بُعد در زندگی یک شهروند وجود دارد که باید موردتوجه قرار گیرد. من مخرج مشترک شهر پایدار و شهر تاریخی را تحت‌عنوان یک شهر ۱۵ دقیقه‌ای تعریف می‌کنم؛ زیرا دین اسلام، دینی است که برای وقت، ارزش بسیاری قائل شده است. او خاطرنشان کرد: شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای باید به‌نوعی طراحی شوند که در فاصله ۱۵ دقیقه‌ای دوچرخه‌سواری یا پیاده‌روی، شهروندان بتوانند به جوهره اصلی شهر دسترسی داشته باشند. میرباقری تصریح کرد: لازم است در طراحی‌ها و بازآفرینی شهرها به‌نوعی عمل کنیم که شهروندان نیاز نداشته باشند، برای رفع احتیاج خود، زمان زیادی را از بین ببرند که در صورت تحقق این امر خدمت بزرگی انجام‌شده است. او ادامه داد: لازم است چهاراصل را برای طراحی شهر ۱۵دقیقه‌ای رعایت کنیم؛ نخستین اصل، اکولوژی و رعایت فضای سبز است. در بافت فرسوده شهر اصفهان به این امر کمتر توجه شده است. امیدواریم در این دوره شورای اسلامی شهر بتوانیم برنامه‌های خوبی را در بافت فرسوده اجرا کنیم و در مناطق پانزده‌گانه شهری بحث بازآفرینی را رقم بزنیم. دومین اصل در طراحی شهر ۱۵دقیقه‌ای، نزدیکی است؛ یعنی شهر ۱۵دقیقه‌ای باید بر این اصل طراحی شود. سومین اصل، همبستگی مردم و چهارمین اصل نیز مشارکت است. باید دست‌به‌دست هم دهیم و معضل‌های شهر را رفع کنیم. رئیس کمیسیون عمران، شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر اصفهان تأکید کرد: شهر پایدار شهری است که زندگی در آن چابک‌تر، انعطاف‌پذیرتر و دل‌پذیرتر است. قصدمان تبدیل شهرها به دهکده‌ها نیست، شهر پــاریــس ازجــملــه مــصادیــق شهــر 15دقیقه‌ای است که با تمرکززدایی و توسعه زیرساخت‌ها و امکانات در تمام شهر انجام شده است.
