به گزارش اصفهان زیبا؛ در ایران آنچه بهعنوان راهبردهای کلان توسعه گردشگری شهری در دستور کار دولتها قرار داشته، بیشتر معطوف به اقدامات زیرساختی و بصری، برای ایجاد و بهبود بسترهای پذیرش گردشگر بوده است؛ اما امروز شهرهای توریستی مطرح جهان، علاوه بر توجه به نقاط قوت و جذابیتهای ویژه خود برای جذب گردشگر، نوع جدیدی از تعاملات پیرامونی را برای جذب گردشگر در دستور کار خود قرار داده است.
این مجموعه اقدامات بهعنوان «دیپلماسی برند» شناخته میشود.دیپلماسی برند بر اساس دامنه تعریف، گستره مفهومی متنوعی دارد؛ اما آنچه بهعنوان دیپلماسی برند شهری تعریف میشود، به معنای استفاده از استراتژیهای برندینگ در محیط پیرامونی (ملی، بینالمللی) برای بهبود تصویر عمومی یک شهر و جذب فرصتهای اقتصادی، گردشگری و فرهنگی است. این فرآیند شامل شناسایی هویت منحصربهفرد شهر، توسعه استراتژیهای تبلیغاتی، تعامل با ذینفعان محلی و جهانی، استفاده از رسانههای اجتماعی بهمنظور ترویج برند شهر و ایجاد روابط مثبت با سایر شهرها و سازمانهاست. هدف اصلی دیپلماسی برند، ارتقای جایگاه شهر در سطح جهانی و بهبود کیفیت زندگی ساکنان آن است.
اصفهان، با تاریخ غنی و فرهنگ متنوع، یکی از مقاصد توریستی اصلی ایران به شمار میآید. برای بهرهبرداری بهینه از ظرفیتهای توریستی این شهر، برندسازی شهری بهعنوان یک استراتژی کلیدی مطرح است. برندسازی صحیح میتواند اصفهان را به یک مقصد بینالمللی تبدیل و گردشگران بیشتری را جذب کند.در سراسر جهان، شهرهای توریستی مختلف از استراتژیهای برندسازی منحصربهفردی برای جذب گردشگران استفاده کردهاند. بارسلونا با استفاده از نمادهایی مانند «ساگرادا فامیلیا» و معماری گائودی، هویتی منحصربهفرد ایجاد کرده است.
این شهر با تبلیغ در رسانههای اجتماعی و همکاری با اینفلوئنسرها برای معرفی جاذبهها و رویدادهای فرهنگی و برگزاری فستیوالها و رویدادهای هنری بهمنظور جذب گردشگران و نمایش فرهنگ محلی، توانسته در صدر شهرهای پذیرنده گردشگر در جهان قرار گیرد. کیوتو ژاپن نیز با تأکید بر سنتهای محلی و هنرهای دستی، مانند معابد تاریخی و مراسم چای، که هویت فرهنگی شهر را تقویت میکند، و با برگزاری کمپینهای «سفر سبز» که ترویج گردشگری پایدار و حفظ محیطزیست بهعنوان بخشی از هویت برند این شهر تعریف شده، سالانه پذیرای هفت میلیون گردشگر داخلی و خارجی است.
این شهر همچنین با برگزاری رویدادهای فصلی مانند فستیوالهای «گلهای گیلاس» و «جشنواره نور» به جذب گردشگران در فصولی که کمتر موردتوجه مسافران است اقدام کرده. این شهرها با استراتژیهای متنوع برندسازی و تبلیغات، موفق به جذب گردشگران بینالمللی و تقویت هویت فرهنگی خود شدهاند. هر یک از این اقدامات میتواند برای توسعه توریسم در شهرهای دیگر، ازجمله اصفهان، الگویی الهامبخش باشد. در این راستا، لازم است در وهله اول، اصفهان خود را بهعنوان یک هویت واحد در مجامع بینالمللی معرفی کند. درواقع برای دیپلماسی برند شهری، لازم است که شهر بدون درنظر گرفتن بروکراسی ساختاری موجود در تعاملات بینالمللی دولتها، خود را به مجامع جهانی معرفی کرده و برای خود برندسازی کند. واقعیت آن است که تداخل دیپلماسی شهری و ملی، میتواند بهعنوان عاملی کندکننده عمل کرده و روند دیپلماسی برند را با چالش روبهرو کند.
در ادامه اصفهان باید با تقویت هویت برند خود، به معرفی تاریخ غنی، معماری منحصربهفرد و فرهنگ زندهاش بپردازد. برای این منظور، میتوان یک کمپین تبلیغاتی چندوجهی به زبانهای بینالمللی راهاندازی کرد که بر جذابیتهای ویژه شهر (نه کشور) تمرکز کند. این کمپین میتواند شامل محتوای ویدیویی و تصویری جذاب باشد که روایتگر داستانهای محلی، مانند زندگی مردم، هنرهای دستی و رویدادهای فرهنگی است؛ همچنین تولید محتوای تعاملی مانند وبسایتها و اپلیکیشنها که اطلاعات جامع و بهروز درباره جاذبهها و رویدادهای اصفهان ارائه دهند، میتواند گردشگران را به بازدید از این شهر ترغیب کند. معرفی سفیران برند محلی، که بهعنوان چهرههای فرهنگی و هنری شهر شناخته میشوند، نیز میتواند به جذب توجهات بیشتر کمک کند.
در دیپلماسی برند، اصفهان باید به بازارهای هدف دقت کند و استراتژیهای بازاریابی دیجیتال را بهکار گیرد. حضور اصفهان (نه ذیل مجموعه ملی ایران) در نمایشگاههای گردشگری بینالمللی بهعنوان یک مقصد معتبر، میتواند فرصتی عالی برای معرفی اصفهان باشد؛ همچنین برگزاری سمینارها و کارگاههای آموزشی برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ اصفهان در کشورهای هدف میتواند به افزایش آگاهی از جاذبههای گردشگری شهر کمک کند. از سوی دیگر، میتوان با بلاگرهای بینالمللی سفر همکاری کرد تا تجربههای خود از سفر به اصفهان را به اشتراک بگذارند و با استفاده از پلتفرمهای اجتماعی، دامنه دسترسی به مخاطبان را گسترش دهند.تقویت همکاریهای بینالمللی نیز نقش بسزایی در توسعه گردشگری اصفهان دارد. ایجاد برنامههای خواهرخواندگی با شهرهایی که ویژگیهای مشابهی دارند، میتواند به تبادل فرهنگی و اقتصادی کمک کند.
برای ارتقای کیفیت خدمات گردشگری، اصفهان باید به جذب سرمایهگذاریهای خصوصی و دولتی خارجی بپردازد. البته این امر بهواسطه تحریمهای ظالمانه با دشواریهایی روبهروست؛ اما تجربه مشهد، الگوی موفقی را در همین شرایط عرضه میکند. در نهایت، پایش و ارزیابی تصویر شهر باید بهصورت مستمر انجام شود. ایجاد نظرسنجیها و جمعآوری بازخورد از گردشگران میتواند به شناسایی نقاط قوت و ضعف اصفهان کمک کند. از طریق تحلیل این دادهها، مسئولان میتوانند اقداماتی برای بهبود خدمات و تبلیغات انجام دهند و به تصویر مثبتتری از اصفهان در سطح جهانی دست یابند.