برای اطمینان از سلامت محصولات غــذایی، اســــتانداردهــا و نــظارتهــا باید بهدرستی اعمال شود تا مردم نگرانی بابت مصرف محصولات غذایی نداشته باشند. بااینحال برخی کارخانهجات و تولیدکنندگان موادغذایی استان از این موضوع که نظارتهای استاندارد روی محصولات غذایی در استان اصفهان سختگیرانهتر از سایر استانها اعمال میشود گلایهمندند. تأمین مواداولیه برخی واحدهای تولیدی بهسختی انجام میشود و این شرایط خارج از کنترل آنهاست؛ اما از سوی دیگر انتظار تولید محصول باکیفیت بالا از آنها میرود. در این گزارش نظر برخی تولیدکنندگان و متولیان صنایع غذایی استان در خصوص نظارت و سختگیریهای استاندارد در رابطه با محصولات غذایی مطرح و در مقابل پاسخ رئیس سازمان استاندارد به این شکایات نیز شرح داده شده است.به گفته دبیر کــمیــسیــون صــنایع اتاق بازرگانی اصفهان در بحث تدوین استانداردها باید بهگونهای عمل شود که هم استانداردهای ملی با استانداردهای بینالمللی هماهنگی داشته باشد و هم اینکه با استانداردهای بومی و منطقهای متناسب باشد. اشکالاتی در این زمینه وجود دارد که به دفتر تدوین استاندارد و سازمان ملی استاندارد ارتباط پیدا میکند.
استاندارد ملی سختگیرانهتر از استاندارد جهانی!
آرش امامی در ادامه به اصفهانزیبا مــیگــــویــد: در بــــرخــی مــواقـــع استانداردهای ملی از استانداردهای بــینالمللی سخــتگیرانـهتر تدوین شده و نظارت بر اجرای استانداردها در صنــایع غـذایی بـیشــتر است. این نظارتها قوانین و قواعد چارچوبمندی دارد که دخل و تصرفی در آنها نمیتوان انجام داد.دبیر کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی اصفهان عنوان میکند: براساس ماده 42 قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، اگر واحدی تخلفی داشته باشد، محل رسیدگی به این تخلف در کمیسیونی مرکب از نماینده دادگستری، مدیرکل استاندارد استان، نماینده اتاق بازرگانی، نماینده اتاق اصناف و نماینده سازمان حمایت از مــصرفکنندگان و تــولیدکنندگان است که در این کمیسیون برخوردها تند و سختگیرانه است و جریمههای سنگینی بر تولیدکنندگان اعمال میشود.امامی ادامه میدهد: ما بهعنوان تـــولیـــدکــنندگــانی که مــحصـــولات سالم و باکیفیت تولید میکنیم، از سختگیریهایی که منطقی باشد استقبال میکنیم؛ ولی نکته اینجاست که بین جریمهها و نوع تخلفات باید تناسبی وجود داشته باشد و جریمهها باید قدرت بازدارندگی داشته باشند و برای تصمیمگیریها شرایط و اقتضائات کشور را در نظر بگیریم.در تأمین مواداولیه کیفی مشکل داریم دبیر کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی اصفهان خاطرنشان میکند: باوجود اینکه اعلام میشود تحریمها تأثیری بر شرایط اقتصادی ندارد؛ ولی واقعیت این است که برخی تولیدکنندگان در تأمین مواداولیه و بستهبندی با چالش مواجه شدهاند. در شرایط تحریم ورقی که باید از روسیه و ژاپن وارد شود تا کیفیت بالایی داشته باشد از داخل تأمین میشود که کیفیت این ورق قابلمقایسه با ورق وارداتی نیست. این مشکلات روی کیفیت برخی محصولات اثر میگذارد و کنترل آن از دست تولیدکنندگان خارج است؛ چون به شرایط و اقتضائاتی که حاکم است ارتباط پیدا میکند.امــامـی اذعـان مـیکــنـد: دســت تولیدکنندگان در شرایط تحریم بسته است و امکان تأمین مواداولیه از تأمینکنندگان متنوع را ندارند؛ در این شرایط مشکلاتی ایجاد میشود کـه قـصـوری متـوجه تولیـدکـننـده نیست؛ انتظار ما این است که برای هر نوع تصمیمگیری به پیشینه و رزومه واحدهای تولیدی توجه شود، برخی واحدها سابقه خوبی دارند و کیفیتگرایی در این واحدها نهادینه شده است.
همپوشانی سازمان استاندارد و غذا و دارو
از سوی دیگر یک تولیدکننده فراوردههای گوشتی نیز دراینباره به اصفهانزیبا میگوید: سازمان ملی استاندارد از اوایل انقلاب یکی از مستقلترین سازمانهای کشور بوده است؛ همزمان با تغییرات در بدنه دولت تغییراتی در سازمان استاندارد صورت نمیگیرد؛ ولی متأسفانه با هرگونه تغییری در بدنه دولت، بدنه سازمان غذا و دارو نیز تغییر میکند. مشکل اینجاست که صنعت غذا یک متولی ندارد؛ بلکه دو سازمان غذا و دارو سازمان ملی استاندارد متولی صنایع غذایی هستند و در بسیاری موارد وظایف این دو سازمان با یکدیگر همپوشانی دارد.او تــصــریح میکــند: ســازمان ملی اســتانــدارد هــم مــســئول مــصــوبکردن استــانداردها و هم مسئول نظارتهاست؛ اما بهخاطر همپوشانی که با سازمان غذاودارو پیدا میکند مشکلاتی برای تولیدکنندگان پیش میآید، استانداردهای خوبی تصویبشده است؛ ولی در بحث نظارتها چون دو متولی وجود دارد مشکلاتی هست.این فعال صنایع غذایی میگوید: این موضوع که استانداردهای داخلی سختگیرانهتر از استانداردهای بینالمللی است، صحت ندارد؛ بلکه نظارتها در استان اصفهان سختگیرانهتر از سایر استانها اعمال میشود.این تولیدکننده فراوردههای گوشــتی اذعــان میکند: بدنه مدیریتی سازمان ملی استاندارد این اواخر درگیر مباحث سیاسی شده است؛ ولی درمجموع عملکرد سازمان ملی استاندارد مناسب است. مشکل اینجاست که با استانداردهای اجباری در صنعت غذا مواجه هستیم؛ برخلاف برخی صنایع که استانداردهای اختیاری دارند.
مسائل را با هم قاطی نکنیم
درخصوص این گلایهمندیهای تولیدکنندگان مواد غذایی استان مدیرکل استاندارد استان توضیحاتی بیان میکند. محمد فرمانی به اصفهانزیبا میگوید: یکی از وظایف اصلی تولیدکننده این است که نظام کیفی مناسبی در بخش تولید برقرار و محصولاتی کیفی و مطابق با استاندارد روانه بازار کند. پایشها در نظام کیفیت باید بهدرستی انجام شود. اگر مواداولیه با کیفیت نامناسب یا با کیفیت پایین وارد کارخانهای شود، باید مورد رصد قرار گیرد تا از چرخه تولید خارج شود و محصول نامناسب به دست مصرفکننده نرسد.او ادامه میدهد: تولیدکننده نمیتواند اعلام کند که بهخاطر مشکل در تأمین مواداولیه موردنیاز، محصول با کیفیت پایین به دست مصرفکننده برساند. این دلیل قانعکنندهای برای مصرفکنندگان نیست و نمیتوان به آنها اینگونه پاسخ داد که به خاطر مشکل سختی تأمین مواداولیه توسط تولیدکنندگان، کیفیت محصولات کاهش پیدا کرده است. نمیتوان اینطور مسائل را ترکیب و بهعنوان مشکل بیان کرد.فرمانی خاطرنشان میکند: مدیر کنترل کیفیت در واحدهای تولیدی مستقر شدهاند تا فرایند کیفیسازی محصولات را پیاده کنند. بهطور حتم نظارتها باید بهگونهای دقیق باشد تا محصولی که وارد بازار میشود کیفی و مناسب باشد. یکی از وظایف ما نیز بهعنوان متولی در سازمان استاندارد نظارت بر کیفیت محصولات است.
استانداردهای جهانی را بومی کردیم
مدیرکل استاندارد اصفهان اذعان میکند: بنده اولین باری است که میشنوم استانداردهای داخلی سختگیرانهتر از استانداردهای بینالملی است. همیشه اعلام میشود که استانداردهای ملی ایران ضعیف است؛ ولی به نظرم صحبت درباره ضعیفبودن یا ضعیفنبودن استانداردها درست نیست؛ بلکه بسته به نوع فراورده و محصول باید استانداردها اعمال شود. فرمانی عنوان میکند: استانداردهای ما در بسیاری موارد برگرفته از استانداردهای معتبر جهانی است و مطابق با فرهنگ و ذائقه مردم در داخل بومیسازی میشود. بر این اساس در کمیسیونهای تخصصی و فرهنگی که تمامی ذینفعان حضور دارند، استانداردهای بیناللملی، بومی میشود تا با ذائقه و فرهنگ مصرفکنندگان داخلی تناسب داشته باشد.مدیرکل استاندارد اصفهان اذعان میکند: سازمان استاندارد با سازمان غذا و دارو وجه اشتراکاتی دارد؛ بر واحدهای تولید مواد غذایی هم سازمان استاندارد و هم سازمان غذا و دارو نظارت میکنند و این موضوع قابلکتمان نیست. سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو براساس استانداردهای ملی نظارت میکنند ولی مواقعی هم موازیکاریهایی وجود دارد.او ادامه میدهد: این موازیکاریها در برخی موارد بیشتر و در برخی موارد کمتر است. این موضوع قابل کتمان نیست؛ بااینحال ما تابع سیاستهای کشور هستیم و این موارد از بالادست اعمال میشود و استانها در این تصمیمگیریها دخیل نیستند.