آخرین وضعیت پروژه مسکن ملی اصفهان
بر اساس آمارهای مدیرکل راه و شهرسازی اصفهان در طرح نهضت مــلــی مــســکــن اســتــان تا اکنـون فونداسیون بیش از ۱۰هزار واحد انجام و اسکلت و سقف افزون بر پنج‌هزار واحد گذاشته شده و سفت‌کاری بالغ‌بر دوهزار و ۸۰۰ واحد به اتمام رسیده است؛ همچنین در طرح بزرگ نهضت ملی مسکن، برنامه استان اصفهان معادل ۵,۸ درصد نسبت به‌کل کشور است؛ بر این اساس در سطح استان اصفهان برای یک سال به ساخت ۵۰ هزار و ۹۹۲ واحد نیاز است و این عدد برای چهار سال به بیش از ۲۰۳هزار و ۹۶۷ واحد می‌رسد. طبق گفته‌های علیرضا قاری‌قرآن از چهارمیلیون واحد مسکن طرح ملی نهضت مسکن، ۲۵۰هزار واحد سهم استان اصفهان است که حدود ۴۲۲هزار نفر برای آن ثبت‌نام کرده‌اند؛ همچنین استان اصفهان با بیش از ۴۲۳هزار نفر متقاضی ازنظر میزان ثبت‌نام در طرح نهضت ملی مسکن پس از تهران به‌عنوان دومین استان کشور است. به گفته مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان، در حال حاضر با بررسی‌های به‌عمل‌آمده بیش از ۱۳۰هزار نفر از متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در استان اصفهان حائز شرایط این طرح هستند.در سطح استان اصفهان تاکنون برای بالغ‌بر ۹۱هزار واحد، تأمین زمین شده و در حال حاضر برای بیش از ۱۶هزار واحد پروانه ساختمانی دریافت شده است. به‌تازگی نیز سید کریم داوودی، نایب‌رئیس انجمن انبوه‌سازان استان اصفهان به رسانه‌ها گفته است که بر اساس پیش‌بینی‌ها واحدهای مسکن ملی در اصفهان طی یک‌ونیم تا دو سال آینده به متقاضیان تحویل خواهد شد.
زمین‌های مازاد اصفهان کجاست؟
پیش‌تر رئیس‌جمهور در جلسه‌های شورای عالی مسکن به تکلیف دستگاه‌ها و ادارات دولتی مبنی بر واگذاری زمین‌های مازادشان به طرح نهضت ملی مسکن اشاره کرده بود که تا اوایل تیرماه فقط 4درصد این اراضی واگذار شد. با وجود این تفاسیر، برای اینکه فشار روی دستگاه‌ها برای واگذاری زمین‌هایشان بیشتر شود، تفاهم‌نامه‌ای مردادماه بین سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور با وزارت راه و شهرسازی در موضوع قانون حدنگار منعقد شد که در صورت استنکاف دستگاه‌های دولتی از در اختیار قراردادن زمین‌های خود به طرح جهش تولید و تأمین مسکن، سازمان ثبت می‌تواند آن‌ها را به نام وزارت راه و شهرسازی سند بزند. به دنبال مقاومت دستگاه‌ها رئیس‌جمهور اوایل مردادماه ۱۴۰۱ به تمام دستگاه‌های دولتی دستور داد وضعیت زمین‌ها حداکثر تا پایان شهریورماه تعیین‌‌تکلیف شود. اگر واگذاری صورت نگیرد، سازمان ثبت به‌صورت یک‌طرفه سند زمین‌های مربوط را به نام وزارت راه و شهرسازی صادر می‌کند. حالا پس از گذشت چندماه از اتمام‌حجت متولیان کشوری برای واگذاری زمین‌های مازاد دستگاه‌های اجرایی استان‌ها پیگیر آخرین وضعیت واگذاری زمین‌های مازاد در اصفهان شدیم. علیرضا قاری‌قرآن، مدیرکل راه و شهرسازی اصفهان، دراین‌باره از ارائه‌دادن آمار و ارقام خودداری می‌کند؛ درمقابل اما معاون دفتر فنی استانداری اصفهان دراین‌باره به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «زمین‌های مازاد دستگاه‌های اجرایی استان بیش از صد هکتار است.» محمد یوسف‌زاده تصریح می‌کند: «50درصد تقاضا برای مسکن ملی اصفهان در بهارستان و شاهین‌شهر است و بیشتر زمین‌های مازاد نیز در این شهرها قرار دارد.»
بیشترین زمین مازاد متعلق به جهاد کشاورزی است
سال 65 که اولین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در نظام جمهوری اسلامی ایران انجام شد، تنها 13درصد مردم در شهرها مستأجر بودند. در آن سال، جمعیت کشور حدود 49میلیون نفر بود. سال 75 درحالی‌که کشور به بیش از 60میلیون نفر رسیده بود، حدود 16درصد مستأجر بودند. در سال 85 هم کشور مرز 70میلیون نفر را رد کرد و حدود 24درصد از خانوارهای شهرنشین اجاره‌نشینی را تجربه کردند. این میزان در سال 95 به حدود 31درصد رسید. چکیده نتایج طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد حدود 68درصد از خانوارهای شهری در منزلی سکونت می‌کنند که در مالکیت خودشان است؛ درحالی‌که درصد مـالـکـیـــت خــانــواده‌هــای روستایی بر مـنـزل خـود حـدود ۸۶درصد است. درواقع، این آمار نشان می‌دهد که بیش از 30درصد خـــانـــوارهـــای شـهـری اجـاره‌نشین هستند. با وجود این تفاسیر در شرایطی که مسکن سهم بالایی از سبد هزینه خانوارها را به خود اختصاص داده است، عرضه واحدهای مسکونی به بازار و به‌صورت سالیانه باید افزایش پیدا کند. این‌طور که معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «ارگان‌های اجرایی استان همکاری خوبی برای واگذاری زمین‌های مازاد به‌منظور افزایش ساخت‌وسازها در قالب طرح مسکن ملی خود داشته‌اند.» مهران زینلیان عنوان می‌کند: «بعضا به لحاظ طی مسیرهای اداری فرایند معرفی زمین‌های مازاد زمان‌بر شده است؛ ولی درمجموع همکاری آن‌ها را مناسب ارزیابی می‌کنیم. در این راستا، طی برگزاری چندین جلسه در اداره کل اقتصاد و امور دارایی این زمین‌های مازاد معرفی شده‌اند که از بین دستگاه‌های اجرایی اصفهان بیشترین زمین‌ها متعلق به سازمان جهادکشاورزی است که این زمین‌ها برای طرح جهش تولید مسکن مورداستفاده قرار می‌گیرند.» او تصریح می‌کند: «پس از سازمان جهادکشاورزی بیشترین زمین‌های مازاد متعلق به سازمان آموزش‌وپرورش است. دراین‌بین دانشگاه‌ها نیز چندین قطعه زمین به میزان محدود دارند که این زمین‌ها در سال‌های آینده مورداستفاده خودشان قرار می‌گیرد.» معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان اذعان می‌کند: «زمین‌های مازاد دستگاه‌های اجرایی برای طرح نهضت ملی مسکن معرفی می‌شوند؛ علاوه بر آن، برخی دستگاه‌ها نیز اعلام کرده‌اند که نیازمند زمین هستند؛ مانند قوه قضائیه که اعلام کرده است زمین‌هایش استیجاری است و سازمان‌هایی مانند شورای حل اختلاف و بازرسی نیازمند زمین هستند که زمین‌های مازاد دستگاه‌های اجرایی در اختیار این دستگاه‌ها قرار می‌گیرد؛ زمین‌های بایر اما در اختیار طرح نهضت مسکن ملی قرار می‌گیرد.»زینلیان خاطرنشان می‌کند: «واگذاری زمین‌های مازاد دستگاه‌های اجرایی تاحدودی بر افزایش ساخت‌وساز مؤثر است؛ ولی در اصفهان این تأثیرگذاری به نسبت سایر استان‌ها نیست؛ چون در اصفهان تعداد این زمین‌ها زیاد نیست و بیشتر در شاهین‌شهر و بهارستان بخشی از تقاضا را پوشش خواهد داد.» او بیان می‌کند: «در طرح نهضت ملی مسکن اصفهان برای جانمایی زمین و تملک اراضی اقدامات خوبی انجام‌شده و برخی ساختمان‌ها نیز کلنگ‌زنی شده است.»
