هدفمندی نان در بوته ابهام

استان اصفهان بالغ بر چهار هزار و ۶۰۰ نانوایی دارد که از این تعداد یک هزار و ۴۰۰ نانوایی در کلان‌شهر اصفهان قرار دارد و براساس آمارها، درراستای اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان، هزار و 500 واحدنانوایی در اصفهان به دستگاه کارتخوان مجهز شده‌اند. براساس اظهارنظرهای متولیان استان، مرحله نخست طرح هوشمندسازی یارانه نان تکمیل شده و مرحله دوم این طرح در دستور کار قرار دارد.
 
تاریخ انتشار: 11:38 - سه شنبه 1401/08/17
مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
 هم‌زمان با اجرای گام اول طرح هوشمندسازی یارانه نان، تخلف در نانوایی‌های اصفهان نیز محرز شد تا جایی که در مرداد سال جاری اکبر عادل‌مرام، معاون بازرسی و نظارت اداره کل صمت اصفهان به اصفهان زیبا گفت: «در چهار ماهه امسال نانوایی‌های اصفهان درزمینه گران‌فروشی نان و آرد رکورد زده‌اند و بیشترین پرونده تخلف‌ها در حوزه آرد و نان با 413 پرونده بوده است که این تخلف‌ها به گران‌فروشی و کم‌فروشی ارتباط پیدا می‌کند.»حالا با گذشت چندین ماه از اجرای گام نخست طرح هوشمندسازی یارانه نان، متولیان صنفی و صنعتی استان از ارائه هرگونه آمار دقیق و شفاف از میزان تخلفات نانوایی‌های اصفهان شانه خالی می‌کنند.فعالان صنفی اصفهان در این باره اظهارنظر نمی‌کنند و متولیان صمت نیز اظهارنظر درباره این موضوع را به سازمان جهاد کشاورزی اصفهان ارجاع می‌دهند. البته متولیان این سازمان نیز به اظهارنظرهای کلی درباره تخلفات نانوایی‌ها طی این مدت بسنده می‌کنند.پس از نصب کارتخوان های هوشمند در نانوایی‌ها، شهروندان مانند روال سابق خرید خود را انجام می‌دهند؛ تنها تفاوتی که به وجود آمده، نوع دستگاه پوز یا همان کارتخوان ها در نانوایی‌هاست. این دستگاه‌های جدید که کار با آن‌ها نیز چندان تفاوتی با کارتخوان‌های معمولی ندارد، با یک نرم‌افزار اندرویدی کار می‌کنند و هدف از ساخت و طراحی آن‌ها هم این است که میزان دقیق فروش نان و حتی نوع نان در نانوایی به دقت ثبت و رصد شود.اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان از اواخر خرداد امسال آغاز شد. شکاف قیمت آرد دولتی و آزاد زمینه‌ساز قاچاق آرد شد و این موضوع دولتی‌ها را برآن داشت تا با حذف یارانه آرد، اجرای طرح «هوشمندسازی یارانه نان» و تجهیز نانوایی‌ها به کارتخوان هوشمند، نان را به نرخ روز و بر اساس کالابرگ به دست مردم برساند. دولت، نانوایی‌ها را به کارتخوان های هوشمند مخصوص این طرح مجهز کرده تا از طریق این تراکنش‌ها حجم مصرف آرد و حجم تولید نان را به صورت لحظه‌ای رصد کند. از همان اوایل اجرای این طرح، معاون اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی هدف اصلی طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان را جلوگیری از انحراف مصارف گندم و آرد و نان اعلام کرد و این‌طور توضیح داد که با اجرای این طرح، نشت یارانه وجود نخواهد داشت؛ قاچاق حذف می‌شود و کیفیت نان افزایش خواهد یافت.»
 
تجهیز هزار و 500 نانوایی به کارتخوان
بعد از اجرای گام اول طرح هوشمندسازی یارانه نان در بسیاری از استان‌ها گام دوم اجرای این طرح آغاز می‌شود. محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد در اظهارنظرهایش تأکید کرده است که در فاز دوم‌ ترمیم جبران ۱۵ درصدی هزینه‌های نانوایان و تخصیص سهمیه بر مبنای عملکرد اجرایی خواهد شد. جلال این را هم گفته است که تا زمانی که زیرساخت کافی به لحاظ فنی و داده‌ای با دقت قابل قبول در اختیار نداشته باشیم، اعمال هرگونه سیاست ممکن است منجر به آسیب به نانوا و مردم شود؛ داده‌ها کمک می‌کند تا سیاست‌گذاری دقیــقـــی در فــــاز دوم داشتـــــه باشیــــم. به گفتـــه معــاون توسعـــه بازرگانی و جهاد کشاورزی اصفهان، فاز اول اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان با دقت و ضریب اطمینان بالا در استان به پایان رسید؛ درواقع تمامی واحدهای نانوایی که مشکل ابطال پروانه و… نداشتند، مجهز به دستگاه کارتخوان شده‌اند و تعداد واحدهایی که مجهز به دستگاه کارتخوان نشدند انگشت‌شمار است؛ البته که دلیل تجهیز‌نشدن این واحدهای نانوایی به کارتخوان به مشکلات حقوقی این واحدها ارتباط پیدا می‌کند.امیدشریفی در ادامه به اصفهان‌زیبا می‌گوید: گام نخست استان اصفهان در حوزه نان یعنی تجهیز نانوایی‌ها به دستگاه کارتخوان صددرصد عملیاتی شده است و به واسطه همکاری واحدهای صنفی، هزار و 500 واحد نانوایی در سطح استان اصفهان به دستگاه کارتخوان مجهز شده‌اند.
شریفی عنوان می‌کند: تمامی پروانه‌های واحدهای نانوایی را بررسی کرده‌ایم و مسائل حقوقی و جابه‌جایی‌های آن‌ها رصد شده است؛ سال‌ها بود که برخی واحدهای نانوایی منتقل شده بود، یا اینکه این واحدها مباشر گرفته بودند  یا اینکه فرد دیگری پخت را انجام می‌داد و هنوز پروانه‌ها منتقل نشده بود  یا اینکه صاحب نانوایی فوت شده بود و پروانه‌ای هم صادر نشده بود، این فرایندها اجرای موفقیت‌آمیزی داشته است.معاون توسعه بازرگانی و جهاد کشاورزی اصفهان عنوان می‌کند: واحدهای بازرسی در هر منطقه شهر روی واحدهای نانوایی نظارت میدانی می‌کنند. درواقع هم‌زمان با اجرای این طرح نظارت‌ها نیز هوشمند و هدفمند شده است.
او عنوان می‌کند: معضلاتی همچون تعطیلی مجاز واحدهای نانوایی، تعطیلی غیرمجازواحدهای نانوایی، میزان آرد مصرفی و میزان یارانه تخصیصی واحدهای نانوایی را از طریق سامانه به صورت برخط رصد می‌کنیم؛ درواقع میزان آرد مصرفی، تعداد تراکنش‌ها و اینکه نان پخت شده است یا خیر، تعداد واحدهای نانوایی فعال و تعداد نان‌هایی که فروخته شده است را از طریق این رصدخانه به صورت مستمر بررسی می‌کنیم و این نظارت‌ها مستمر و هدفمند هستند.معاون توسعه بازرگانی و جهاد کشاورزی اصفهان ادامه می‌دهد: طی رصد و نظارت بر واحدهای نانوایی اگر تخلفی توسط این واحدها صورت بگیرد، به واحدهای بازرسی ارجاع داده می‌شود و با واحدهای متخلف برخورد تعزیراتی صورت می‌گیرد که هم‌زمان با رصد واحدهای نانوایی اصفهان تخلفاتی مانند پخت‌نکردن نان و آزادفروشی آرد محدود شده است.
 
فاز دوم طرح هوشمندسازی یارانه نان
شـــریفــی خــــاطــــرنشــــان مـــی‌کنـــد: یکسان‌سازی نرخ آرد گام دوم اجرای طرح هوشمندسازی نان است؛ درواقع آزادسازی نرخ آرد برای تمام واحدهای نانوایی انجام می‌شود یعنی دولت آرد را برای واحدهای نانوایی با قیمت آزاد محاسبه کرده و مابه‌التفاوت قیمت آرد با مابه‌التفاوت هزینه‌ای جاری را دولت به نانوایان پرداخت می‌کند؛ البته که با این اقدام نان برای مردم گران نمی‌شود و با قیمــت قبل عــرضـــه مـــی‌شــود.معاون توسعه بازرگانی و جهاد کشاورزی اصفهان می‌افزاید: هم‌زمان با اجرای این طرح قیمت آرد یکسان می‌شود و دیگر شاهد آزادفروشی و قاچاق آرد نخواهیم بود؛ چون دیگر تفاوتی بین قیمت آرد وجود ندارد. طی مدتی که واحدهای نانوایی به دستگاه‌های کارتخوان مجهز شده‌اند، قیمت آرد در بازار آزاد نیز کاهش یافته است. پیش‌تر آرد را در بازار آزاد هرکیــسه به قیمت یک میلیون و 600‌هزار تومان می‌فروختند.شریفی تـــأکید می‌کنــد: میـــانگیـــن حدود 150 واحد نانوایی به صورت روزانه به تیم‌های بازرسی ارجاع داده می‌شود تا این واحدها مورد بررسی قرار گیرند. ممکن است تخلف نانوایی‌ها قطعی و محرز باشد و ممکن هم هست تخلف این واحدها قطعی نباشد؛ بنابراین نمی‌توان آماری از تخلف واحدهای نانوایی ارائه کرد چون این گزارش‌ها الزاما منجر به تشکیل پرونده نمی‌شود.معاون توسعه بازرگانی و جهاد کشاورزی اصفهان عنوان می‌کند: طرح هوشندسازی نان، برای مردم است تا یارانه به مردم تخصیص داده شود و مردم دیگر دغدغه قیمت آرد را نداشته باشند. قیمت آرد براساس محاسباتی تعیین می‌شود که دولت با واحدهای نانوایی و کارخانه‌های تولید آرد دارد؛ درواقع دولت مابه‌التفاوت نرخ آزاد آرد را به نانوا می‌دهد تا نانوایان نان را با قیمت سابق به مردم عرضه کند. یعنی یارانه به مصرف نان از طریق نانوا داده می‌شود.