به گزارش اصفهان زیبا؛ روی میز صبحانه، اگر نان سنگک و نان لواش توامان باشند، انتخاب اول نیم بیشترمان نان سنگک است. این نان سال‌هاست که بر سر سفره ایرانی‌ها نشسته است. نانی که از تنها تنور مثلثی شکل دنیا بیرون می‌آید و قدیمی‌ترین نان مثلثی شکل دنیاست. قدیمی‌ترین فرهنگ لغتی که از نان سنگک نام برده «برهان قاطع» است که در سال 1062 هجری قمری نوشته شده است. مولف این فرهنگ‌نامه، در تعریف معنی واژه سنگک آورده است: «نوعی از نان هم هست که برروی سنگ‌ریزه‌های گرم بپزند.»
پیشینه تاریخی نان سنگک دقیقا روشن نیست. پرواضح است که واژه سنگک، از دو جزء «سنگ» و «ک» نسبت ساخته شده و آن نانی است که بر روی سنگ‌ریزه(ریگ) پخته می‌شود. در حکایت‌ها آمده است پخت نان سنگک قبل از ورود اسلام در ایران رواج داشته و درواقع ایده پخت آن را پزشک یکی از سلاطین ساسانی می‌دهد. او برای سلطان که به بیماری سختی دچار شده بود تجویز می‌کند نانی بخورد که روی ریگ(سنگ‌ریزه) پخته شده باشد. البته در تقویم «کمیته نانوایان تهران» که در تاریخ ۱۹ اردیبهشت سال ۱۳۲۶ در تهران منتشر شده، درباره پیدایش نانوایی و نان سنگک این طور نوشته شده است:
«شاه عباس صفوی جهت رفاه حال طبقات تهی‌دست جامعه و لشگریان خود که اغلب در سفر نیاز به نان و غذای موقت و فوری داشتند و لازم بود به هر شهری می‌رسند نانوایی‌هایی باشد که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه نمایند و غذایی باشد که خورش نان قرار دهند، درصدد چاره برآمد و حل این مشکل را از شیخ بهایی که از بزرگ علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی با تفکر و تعمق، تنور سنگکی را ابداع نمود.»
این اختراع به قدری با دقت و هوشیاری طراحی و عملی شده که پس از گذشت چند صدسال، هنوز به همان صورت اولیه پخته می‌شود و نانی که از تنور سنگکی به‌دست می‌آید، محبوب‌ترین نان ایرانی است. براساس این نوشته، شیخ بهایی را باید مخترع نان سنگک و شکل تنور آن دانست؛ هرچند که از نگاه برخی دیگر از پژوهشگران، قدمت این نان مثلثی شکل به دوران ساسانیان باز می‌گردد.
نام نان سنگک
نام دیگر نان خمیری
نوع خمیر درآمده
قدمت ساسانیان و یا صفویان
بانی پزشکان ساسانی یا شیخ بهایی
شکل ظاهری مثلت
نوع تنور مثلثی همراه با سنگ
منبع قدیمی ترین توصیف برهان قاطع
