به گزارش اصفهان زیبا؛ گز از شیرینی‌های سنتی اصفهان است که به عنوان اولین صادرات کشور ایران، در زمان «آقامحمد خان قاجار» به جهان عرضه شد. گز در حدود سال1320 هجری‌شمسی، برای اولین بار در اصفهان، با مخلوط کردن مقادیر مساوی از شکر، گزانگبین، سفیده تخم‌مرغ و مغز پسته و بادام به دست آمد. در حدود سال 1330 هجری‌شمسی، گلوکز مایع (بادکا) از چین به ایران وارد شد و مورد توجه و استفاده گزسازان اصفهانی قرار گرفت. گز اصفهان همان بن مضارع فعل «گزیدن» است. آنچه به گز شیرین اصفهان هویت داده، عصاره و شهدی شگفت‌انگیز به نام انگبین یا گزانگبین است که از درختچه‌هایی به همین نام یعنی گزانگبین در نواحی خوانسار و برخی نواحی چهارمحال‌وبختیاری به‌دست می‌آید.
در كوهپایه‌های زاگرس، پشه‌ای خاص زندگی می‌کند که شیره درخت گون را می‌گزد و قند كتیرا را به گزانگبین تبدیل می‌كند. درواقع، عامل تولیدکننده گزانگبین، حشره کوچکی تقریبا به اندازه پشه است که روی ساقه یا برگ‌های درخت گزانگبین خانه می‌سازد. سپس از شیره پرورده این گیاه تغذیه کرده و شهد تولید می‌کند. سرانجام، از اواخر شهریورماه و زمانی که نسیم‌های خنک پاییزی شروع به وزیدن می‌کنند، دانه‌های براق و زردرنگی همانند ارزن، از درختچه‌های گزانگبین به‌دست می‌آید که به آن عصاره گزانگبین می‌گویند. آن شیرینی که در نواحی اصفهان به نام گز ساخته می‌شود، نیز نام خود را از شهد ترشح یافته از پسیل گز گرفته است که اختصاصا برروی این درختچه پیدا می‌شود.
ارزش گزانگبین در این است که یکی از معدود قندهای فروکتوز در طبیعت شناخته می‌شود؛ اما چون قیمت گزی که با عصاره گزانگبین درست می شود، بسیار زیاد است، معمولا برای ساختن گز از گلوکز، گلاب، سفیده تخم مرغ، شکر، مغز پسته، بادام یا فندق یا خلال بیدمشک استفاده می‌کنند و برای پرکردن جای خالی گزانگبین از سایر انگبین‌های طبیعی مانند انگبین علفی، ترنجبین یا عسل استفاده می‌کنند.
نام گز انگبین
نوع ماده خوراکی سفیدرنگ و عسل مانند
عامل تولید تحشره پسیل گز
نام درخت مولد گیاه گون یا خار انگبین
