آرش نجیمی، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی در گفتوگو با «اصفهان زیبا» از جزئیات شیوع ویروس جهش یافته انگلیسی در اصفهان میگوید؛ ویروسی که تاکنون 15اصفهانی را مبتلا کرده است.
در حال حاضر چه تعداد بیمار مبتلا به کرونای انگلیسی در اصفهان شناخته شده است؟
بیش از 15 مورد قویا مشکوک شناسایی شدهاند؛ ضمن اینکه برخی از موارد نمونهگیری که به تهران ارسال شده، به عنوان کووید جهشیافته قطعی انگلیسی تأیید شدهاند. متأسفانه این مسئله باعث نگرانی شده است؛ چرا که نوع ویروسی که اکنون در جامعه شیوع پیدا کرده از نظر قدرت انتقال و ایجاد بیماری، قطعا از ویروس ووهان بسیار قویتر است. البته همان ویروس نیز به اندازه کافی برای ما ایجاد نگرانی کرده بود، اما با شیوع ویروس جدید نگرانیها دو چندان شده است. این احتمال وجود دارد که با توجه به اینکه استان خوزستان هم به خاطر ویروس جهشیافته در مدت زمان اندکی تغییر وضعیت داد و به شرایط پر خطر تبدیل شد، استان اصفهان نیز تغییر وضعیت دهد. درواقع استانهای همجوار اصفهان مانند خوزستان و چهارمحال و بختیاری شرایط مناسبی ندارند.
گفتید نمونهها برای تشخیص قطعی به تهران ارسال میشوند. آیا در اصفهان، قابلیت تشخیص و شناسایی وجود ندارد؟
اصفهان پرایمر تشخیص اولیه ویروس را دارد. حدود 50 پرایمر در اختیار ما قرار گرفته است؛ به واسطه آنها میتوان تشخیص داد که آیا فرد به ویروس بریتانیایی مبتلا شده است یا خیر. اما اینکه آیا ویروس جهشیافته، کووید انگلیسی بوده، نیاز به آزمایشی تأیید توالی دارد که این آزمایش فقط در تهران انجام میشود. درواقع تست اولیه که نمونههای قویا مشکوک را شناسایی میکند در اصفهان تشخیص داده میشود، ولی تشخیص بر اساس توالی صددرصد در تهران انجام داده میشود.
چند روز طول میکشد جواب تستها مشخص شود؟
تقریبا دو تا سه روز.
آیا بیماران با علائم خاصی مراجعه میکنند که مشکوک به کرونای انگلیسی شناخته میشوند؟
خیلی از نظر علائم فرقی بین ویروس ووهان و جهشیافته انگلیسی وجود ندارد. علائم شایع تقریبا یکسان است، اما در ویروس کرونای انگلیسی سیر بیماری بسیار پیشرفته و شدت علائم هم بیشتر است. گروههای سنی هم که درگیر میشوند، متفاوتتر هستند.
کرونای جهشیافته انگلیسی بیشتر چه گروه سنی را درگیر میکند؟
کرونای جهشیافته انگلیسی نسبت به کرونای ووهان این توانمندی را دارد که گروههای سنی پایینتر و جوانتر و حتی کودکان را به خود مبتلا کند. این موضوع خطر بیشتری میآفریند و نگرانیها را بابت کرونای انگلیسی دوچندان میکند.
پس میزان مرگ و میر نیز در آن بیشتر است؟
هنوز مشخص نیست. در ابتدای شیوع کرونای جهشیافته انگلیسی ادعا میشد که این ویروس تنها قدرت انتقال بیشتری نسبت به نوع دیگر خود دارد؛ درحالیکه پس از چندی معلوم شد بیماریزایی بالاتری هم دارد. اما درحال حاضر، نمیتوانیم بگوییم که نرخ مرگ و میر در آن چقدر است. فعلا برای قضاوت زود است.
آیا تفاوتی بین درمان ویروس ووهان و ویروس جهشیافته انگلیسی وجود دارد؟
بین درمان دو ویروس، تفاوتی وجود ندارد.
با توجه به اینکه اکنون واکسیناسیون آغاز شده و تولید واکسن براساس ویروس ووهان شکل گرفته، آیا واکسنهای موجود در پیشگیری از ویروس انگلیسی نیز میتوانند مؤثر باشند؟
واکسن برای ایمنشدن است و نمیتواند فرد را درمان کند. اما اینکه آیا واکسنهایی که الان دارند استفاده میشوند، برای انواع ویروس جهشیافته (و نه فقط جهشی که در بریتانیا شناخته شده است)، کاربرد دارد و میتواند ایمنی ایجاد و از فرد در برابر ویروس حفاظت کند، باید گفت هنوز جای سؤال وجود دارد و حرف و حدیثهای زیادی در این باره مطرح است. اما به نظر من، سخن گفتن درباره این موضوع هم هنوز به زمان بیشتری نیاز دارد و اکنون با قطعیت نمیتوانیم ادعا کنیم که واکسنها بر جهشهای مختلف این ویروس تأثیر دارند یا نه.
بعضیها میگویند جهش ویروس نشاندهنده قویشدن آن است؛ درحالیکه برخی استدلال دیگری دارند و میگویند جهش یک ویروس میتواند نشانی از ضعف آن باشد. کدام یک از این فرضیهها از نظر شما قویتر است؟
این موضوع متأسفانه اشتباه گفته میشود. جهشی که در ویروسها اتفاق میافتد، بعضی وقتها منجر به ضعیفتر شدن ویروس و در مواردی هم منجر به قویتر شدن ویروس میشوند.
در رابطه با ویروس انگلیسی وضعیت چگونه است؟
ویروس جهشیافته در انگلستان به صورتی بوده که ویروس از نظر انتقال و قدرت سرایت قویتر شده است. یعنی قدرت سرایتپذیری بیشتری پیدا کرده است. جهشها مختلف هستند. برخی وقتها جهشهایی که در ژنوم اتفاق میافتد میتواند در جهت شاید بهتر به نفع کمتر بیماری بودنش یا قدرت کمترش شود و زمانی هم میتواند در راستای شدیدتر شدن بیماری باشد.
با توجه به اینکه پایان سال، همیشه با شلوغیهای بسیار زیادی روبهرو است، آیا برای جلوگیری از افزایش تعداد بیماران مبتلا به ویروس کرونا تدبیری اندیشیده شده است؟
برخی از تدابیر را باید دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان اتخاذ کند که در حوزه اختیارات این دانشگاه است و از هفته قبل نیز آغاز و در مرحله اجراست؛ از جمله تغییر آرایش و ظرفیت بیمارستانها و تغییر بیمارستان مرجع.
کدام بیمارستانها؟
بیمارستان عیسی بن مریم (ع) دیگر بیمارستان مرجع نیست و پذیرش بیمار جدید ندارد و به جای آن از 16اسفند بیمارستان خورشید با تمامی ظرفیت، در اختیار بیماران مبتلا به کووید 19 قرار میگیرد. ضمن اینکه تمامی بیمارستانهایی که قبلا بیمار کووید19 پذیرش میکردند، به تناسب افزایش پذیرش دادهاند. البته این مسئله به دلیل افزایش بیمارهای کرونایی نبوده است؛ بلکه تدابیری احتمالی برای مقابله با افزایش بیماری است. از سوی دیگر، سرعتدهی به واکسیناسیون کادر درمان و سایر قسمتهایی که مربوط به کادر درمان و دانشگاه است، نیز انجام شده؛ اما تدابیری مثل تصمیمگری درباره مسافرتهای نوروزی باید در سطح استان و با حضور مسئولان دانشگاه و مؤسسات دیگر زیر نظر ستاد استانی کرونا و با فراخور تغییرات در تعداد بیماران و شرایط کووید 19 در استان گرفته شود.
تغییر بیمارستانهای مرجع به خاطر استراحت بیمارستان عیسیبنمریم (ع) بوده است یا افزایش ظرفیتها؟
هر دو مورد. بیمارستان عیسی بنمریم(ع) مدتها بود که به بیماران کووید 19 خدمات ارائه میکرد. به همین دلیل نیز فرسودگی در کادر درمان بیمارستان مشاهده میشد و لازم بود که این بیمارستان از حالت ریفرال خارج شود. از سوی دیگر، با توجه به اینکه نیاز بود ظرفیت بیشتری در اختیار بیماران کووید19 قرار گیرد، بیمارستان خورشید که در ابتدای اپیدمی به عنوان بیمارستان مرجع به بیماران خدمات ارائه میشد، از 16 اسفند به عنوان مرکز ریفرال آماده بهکار خواهد بود.
آیا در شهرستانها هم کرونای انگلیسی مواردش دیده شده است؟
بله.
کدام شهرستان؟
اجازه بدهید وارد جزئیات نشوم، اما بدانید که این نوع کووید و به طور کل ویروس کرونایی که در کل کشور وجود دارد، تنها با رعایت دستورالعملهای بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی و استفاده از ماسک قابل پیشگیری خواهد بود.