به گزارش اصفهان زیبا؛ شرایط نامساعد بهداشت و درمان در مناطق کم‌برخوردار کشور، یکی از معضل‌های جدی نظام سلامت است که نارضایتی گسترده‌ای، به‌ویژه درزمینه کمبود پزشکان متخصص و فوق‌تخصص در شهرهای کوچک، به‌همراه داشته است.
اسفند سال گذشته خبری از سوی وزارت بهداشت مبنی بر ناتوانی در اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص افزایش ظرفیت پزشکان متخصص، به‌ویژه در مناطق محروم، به دلیل کمبود بودجه منتشر شد که واکنش منفی برخی نمایندگان مجلس را به‌همراه داشت.
سلام ستوده، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرده بود: «اینکه گفته می‌شود به دلیل کمبود اعتبار، افزایش ۲۰درصدی ظرفیت پزشکان متخصص و فوق‌تخصص اجرایی نمی‌شود، اصلا قابل‌قبول نیست. برای مردم، برای نظام سلامت، و به‌ویژه برای مراکز بهداشتی و درمانی در مناطق محروم که با کمبود پزشک مواجه هستند، این دلیل پذیرفتنی نیست. وزارت بهداشت باید به فکر راه‌حل‌هایی باشد که این مشکل حل شود.»
در این میان، برخی نمایندگان مجلس اما افزایش ظرفیت پزشکی را راهکاری مناسب برای حل مشکلات در حوزه بهداشت و درمان کشور نمی‌دانند و معتقدند تا زمانی که زیرساخت‌های رفاهی پزشکان و حقوق و مزایای آنان در بخش‌های دولتی در سطح پایین جامعه قرار دارد، این افزایش نه‌تنها مفید نیست، بلکه کشور را با چالش‌های جدیدی مانند افت کیفیت آموزش پزشکی و ناترازی آموزشی روبه‌رو خواهد کرد.
طبق آمار موجود، در حال حاضر کشور با کمبود پزشکان عمومی مواجه است. حدود ۳۰هزار پزشک عمومی در کشور مشغول به کار نیستند و هیچ‌کس نمی‌داند آن‌ها کجا هستند و چه فعالیتی دارند. در برخی مراکز درمانی، بخشی از پزشکان عمومی پس از مدتی فعالیت به دلیل شرایط کاری نامناسب، جذب فعالیت در حوزه زیبایی با درآمد بالاتر می‌شوند.
از سوی دیگر، برخی نیز تصمیم به مهاجرت می‌گیرند؛ معضل‌های غیرقابل‌انکاری که نشان می‌دهد باید باظرافت و تدبیر بیشتری به این مشکلات در حوزه بهداشت و درمان کشور پرداخت.
«اصفهان‌زیبا» در همین راستا، برای بررسی دقیق‌تر این چالش‌ها با دبیر اول کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کرده است.
حسین عبدلی درباره این مسئله می‌گوید: «مشکل بخش درمان و سلامت ما ناشی از سوءمدیریت در سامان‌دهی این بخش است. در سال‌های اخیر، تعرفه‌های پزشکی اصلاح نشده‌اند و این موضوع انگیزه کادر درمان را کاهش داده است. اگر این روند ادامه یابد، انگیزه‌ها کمتر هم خواهد شد.»
اختلاف ۵۰ تا ۱۰۰ برابری تعرفه پزشکان دولتی با خارج از ایران
نماینده مردم قمصر و نطنز با بیان اینکه طی سال‌های اخیر، به بهانه مهاجرت پزشکان، ظرفیت پذیرش افزایش یافته است، عنوان می‌کند: «پروسه مهاجرتی که پزشکان و پرستاران آغاز کرده‌اند، به دلیل کاهش شدید درآمد نسبت به خارج از کشور است؛ اختلافی که گاه به ۵۰ تا ۱۰۰ برابر می‌رسد؛ اما این مسئله با افزایش ظرفیت حل نخواهد شد.»
او ادامه می‌دهد: «ما باید تعرفه‌ها را واقعی کنیم و برای مناطق محروم، تعرفه مازاد در نظر بگیریم. لازم است برای هر شهر تعرفه‌ای متناسب با شرایط آن تعیین شود.»
عبدلی با اشاره به این نکته که در سایر مشاغل، تعیین تعرفه برعهده صنف مربوط است، می‌گوید: «در جامعه پزشکی، برخلاف سایر حوزه‌ها، تصمیم‌گیر نهایی خود جامعه پزشکی نیست و تعرفه‌ها به‌وسیله شورای عالی بیمه اعلام می‌شود.»
او با بیان اینکه بیش از ۲۰ تا ۳۰ هزار پزشک عمومی فارغ‌التحصیل، در رشته تحصیلی خود مشغول به کار نیستند، اضافه می‌کند: «معادل همین تعداد از پزشکان به فعالیت در حوزه زیبایی روی آورده‌اند که دلیل آن، درآمد فراوان این بخش است.»
نماینده مردم قمصر و نطنز با اشاره به اولویت‌های نادرست در جامعه، می‌گوید: «ما با بیمارانی مواجه‌ایم که دیابتی‌اند و قند آن‌ها کنترل نشده، اما شاهدیم که اولویت با اقدام‌های پزشکی در عرصه زیبایی است. این وضعیت به‌نوعی فاجعه محسوب می‌شود.»
او با تأکید بر لزوم بازبینی در نگاه جامعه، می‌افزاید: «هشت میلیون بیمار دیابتی در کشور وجود دارد که بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد آن‌ها تحت کنترل نیستند؛ حتی برای کنترل این بیماری، تعریف مشخصی وجود ندارد.»
عبدلی در ادامه یادآور می‌شود: «با همه این‌ها مشکل نظام سلامت فقط منابع انسانی نیست. ما بیش از ۱۶هزار دانشجوی پزشکی پذیرش کرده‌ایم که در راهروهای بیمارستان‌ها ترافیک ایجاد کرده‌اند. روزی خواهد رسید که تعداد دانشجویان از بیماران و همراهان آنان بیشتر شود؛ اما کمترین میزان آموزش تخصصی در اختیار آنان قرار دارد.»
کاهش کیفیت آموزش پزشکی به دلیل ضعف زیرساخت‌ها
دبیراول کمیسیون بهداشت و درمان مجلس همچنین با اشاره به ضعف شدید در زیرساخت‌ها تأکید می‌کند: «به دلیل بی‌توجهی به زیرساخت‌ها، خسارات متعددی پرداخت می‌کنیم. سطح آموزش به‌شدت کاهش یافته است و در آینده نیز پایین‌تر خواهد آمد. این شرایط آسیب‌های فراوانی به جامعه پزشکی تحمیل خواهد کرد.»
او درباره اقدام‌های انجام‌شده برای اصلاح تعرفه‌ها نیز می‌گوید: «متأسفانه نگاه بسیاری از مدیران تصمیم‌گیر به جامعه پزشکی بدبینانه است. آنان تصور می‌کنند جامعه پزشکی، تعرفه‌ها را به نفع خود تعیین می‌کند؛ درحالی‌که این‌طور نیست.»
عبدلی ادامه می‌دهد: «هدف ما واقع‌نگری و اصلاح عادلانه تعرفه‌هاست. تعرفه‌های تهران باید با شهرستان‌ها و روستاها متفاوت باشد. یک پزشک باید انگیزه داشته باشد که در شهری کوچک با امکانات محدود، همراه با خانواده زندگی کند. وقتی درآمد بیشتری در شهرهای بزرگ‌تر وجود دارد، چه دلیلی برای ماندن در شهرهای کوچک باقی می‌ماند؟»
راهکارهایی برای ماندگاری پزشکان در مناطق محروم
این نماینده مجلس با بیان اینکه در حال حاضر پزشکان متخصص، عمومی یا حتی پرستاران غیربومی به‌ندرت داوطلبانه در شهرهای محروم خدمت می‌کنند، خاطرنشان می‌کند: «ما به تعداد انگشتان دست هم پزشک یا پرستاری نداریم که در شهرهای کوچک بدون اجبار ضریب K یا طرح‌های اجباری مشغول به کار باشند. اگر این روند اصلاح نشود، حل مشکلات بهداشت و درمان کشور ممکن نخواهد بود.»
او در ادامه با اشاره به چگونگی حل مشکلات کمبود پزشک متخصص در اصفهان، عنوان می‌کند: «حداقل کاری که می‌توان کرد، این است که به پزشکان طرحیِ ضریب K اجازه داده شود پس از انجام ساعت موظفی، در مراکز خصوصی فعالیت داشته باشند.»
عبدلی می‌گوید: «این حداقل کاری است که وزارت بهداشت می‌تواند برای ایجاد انگیزه این قشر از جامعه انجام دهد. باید شرایطی فراهم شود که این گروه از پزشکان از سطح درآمدی مناسبی برخوردار شوند. دادن چنین اختیاری، می‌تواند به ماندگاری آن‌ها در شهرهای کوچک کمک کند؛ چراکه درآمد در بخش خصوصی، اندکی بهتر از بخش دولتی است.»
