جهان‌شهر کودکان

شهرهای دوستدار کودک باید برنامه‌محور بوده و اجرای این برنامه‌ها نظم و روند مشخصی داشته باشد. شهرهایی که نامزد ورود به شبکه شهرهای دوستدار کودک می‌شوند باید معیارها و برنامه‌هایی را که به تأیید وزارت کشور و یونیسف رسیده است، اجرا کنند. اولین گام برای ورود به این شهر، داوطلبی است که چهار تا پنج سال طول می‌کشد. در این مدت کشور یا شهر موردنظر با اجرای مناسب برنامه‌ها روی نقشه یونیسف به رنگ قرمز مشخص می‌شود. پس از نامزدی، باید اقدامات اولیه‌ای مثل تدوین برنامه عملیاتی و تشکیل اداره شهر دوستدار کودک انجام شود. درصورتی‌که اقدامات شهرهای داوطلب به تأیید و پذیرش یونیسف برسد، مکان این شهرها در نقشه یونیسف به رنگ آبی درآمده و به شبکه شهرهای دوستدار کودک می‌پیوندد. فریده روشن، نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی، از ابلاغ چارت تشکیلاتی اداره شهر دوستدار کودک به اصفهان و ایجاد این اداره خبر می‌دهد. او می‌گوید: اصفهان در دو سال گذشته که پایلوت شهر دوستدار کودک بود با نظارت وزارت کشور اقداماتی را انجام داد، زیرساخت‌های موردنیاز  را آماده و بودجه لازم را برای همه مناطق شهر تعریف کرد.

یک فوریت برنامه پیشنهادی اقدامات اجرایی شهرداری اصفهان اواخر دی‌ماه سال گذشته و در صد و دهمین جلسه علنی شورای شهر بررسی و به تصویب رسید. طبق این مصوبه، باید مناسب‌سازی و بسترسازی شهر برای کودکان انجام شود و این موضوع به تدوین برنامه اجرایی با هماهنگی یونیسف و سازمان همیاری‌های وزارت کشور نیاز دارد. برنامه اقدامات اجرایی شهرداری اصفهان برای پیوستن به شهر دوستدار کودک، ۱۰ هدف، ۱۷ راهبرد و ۹۴ اقدام دارد که تا سال ۱۴۰۰ اجرا می‌شود و این برنامه شاخص‌های ارزیابی موفقیت اجرا را هم دارد؛ درعین‌حال این مصوبه با طرح‌های وزارت کشور، یونیسف و طرح‌های بالادستی مانند طرح تفصیلی، طرح جامع، برنامه اصفهان ۱۴۰۰ و برنامه اصفهان ۱۴۰۴ هم منطبق است.با اجرای این برنامه‌ها در شهر دوستدار کودک، حقوق آن‌ها در اولویت قرار می‌گیرد و به حرف‌ها و نیازهای آن‌ها با تشکیل پارلمان کودکان شهر یا نظرسنجی توجه می‌شود.هرچند گرامیداشت هفته کودک، مناسب‌سازی فضاهای شهری و سایر اقدامات کالبدی، حقوقی، نرم‌افزاری، فرهنگی و اجتماعی ازجمله اقدامات لازم برای پیوستن به شبکه شهرهای دوستدار کودک است، اما ایجاد فضاهای شاد و جشنواره‌ها در این حوزه به‌تنهایی مؤثر نبوده و مرحله اجرای پروژه‌های عمرانی برای کودکان، ضروری، سخت و پرهزینه است. 

مدیریت شهری و شورای شهر اصفهان اقداماتی مثل تصویب لایحه بازی‌های کودک، برگزاری همایش مشترک با یونیسف و دعوت از تمام کلان‌شهرها به‌عنوان دروازه ورود اصفهان به جمع شهرهای دوستدار کودک را انجام داده، اما باید دانست که بازتعریف اصفهان به‌عنوان شهر دوستدار کودک فقط با مناسب‌سازی فضاهای شهری برایکودکان محقق نشده و علاوه بر مناسب‌سازی کالبدی، شهر باید بتواند تمامی نیازهای کودک را برآورده و حقوق او را تأمین کند.به گفته روشن، کلان‌شهری که نشان شهر دوستدار کودک را دریافت می‌کند، موظف به پیگیری و اجرای همه موارد لازم و زیرساخت‌ها برای کودکان است. معاونت شهرسازی باید زیرساخت‌های لازم را آماده کرده و معاونت فرهنگی برای برگزاری رویدادها و امور فرهنگی باید اقدامات لازم را انجام دهد. او توضیح می‌دهد که با تشکیل یک شورا همه ارگان‌های ذی‌ربط مثل آموزش‌وپرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، بهزیستی و…برای ایجاد ساختار شهر دوستدار کودک به انجام کارهای مربوط به حوزه خود موظف می‌شوند.شهر دوستدار کودک، شهری است که نیازهای کودکان را در کانون توجه قرارمی دهد و توسعه، مناسب‌سازی و بسترسازی کالبدی، حقوقی، فرهنگی و اجتماعی شهر برای فعالیت کودکان را در دستور کار خودمی‌گذارد تا آن‌ها نیز مانند سایر شهروندان منطبق با نیازهایشان بتوانند در شهر زندگی کنند.کلان‌شهر اصفهان باید به مکان دوستدار کودک و خانواده‌محور، ایمن، سبز، شاد و مشارکت‌جو تبدیل شود؛ به‌گونه‌ای که کودکان شهر، محترم و طرف مشورت قرار گیرند و زمینه شکوفایی استعدادهای آنان فراهم شود.

کـودکان در شهرهای دوستدار کودک باید به بخش جدایی‌ناپذیر از سیاست‌ها، برنامه‌ها و تصمیم‌های عمومی تبدیل شوند. چشم‌انداز شهر دوستدار کودک یونیسف این است که «همـه کـودکان و جوانـان بایـد بتواننـد از کودکـی و جوانـی خـود لذت ببرند و با احقاق حقوق در شهر و اجتماع محلی‌شان، توانایی‌های بالقوه خود را به‌طور کامل به فعل درآورند.» این ابتکار، با حمایت دولت‌های ملی و محلی، سازمان‌های مردم‌نهاد، بخش خصوصی، رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و با همکاری یونیسف، بیش از ۳۰ میلیون کودک را در سه‌هزار شهر و جامعه محلی در بیش از چهل کشور تحت پوشش قرار داده است و اینک تا پایان تابستان امسال اصفهان هم به مجموعه این شهرها اضافه می‌شود. روشن توضیح می‌دهد که اصفهان برنامه‌های کاربردی موردنیاز یونیسف را تهیه و ارسال کرده و با تأیید آن‌ها طبق وعده‌های داده‌شده باید تا پایان تابستان نشان شهر دوستدار کودک را دریافت کند. به گفته او 12 شهر دیگر در کشور پایلوت شهر دوستدار کودک شده‌اند که باید مسیر دو سال گذشته اصفهان را طی کنند.او می‌گوید: در بودجه امسال ایجاد زیرساخت‌های موردنیاز و رویدادها تأمین اعتبارشده و با تشکیل اداره شهر دوستدار کودک و با هم‌افزایی ارگان‌های مختلفی  که  درزمینه کودک کار می‌کنند، امیدواریم اصفهان این عنوان را سریع‌تر دریافت کند.دریافت نشان و برند شهر دوستدار کودک یونیسف زمانی انجام می‌شود که شهر موردنظر چرخه شهر دوستدار کودک را به‌صورت موفقیت‌آمیز تکمیل کرده باشد.