فرمول شهر فعال

با گسترده‌ترشدن شهرها، بزرگراه‌ها جای پیاده‌روها را گرفته و موانعی جدی برای راه‌رفتن امن ایجاد کرده‌اند. پیاده‌روهایی با موزاییک‌های شکسته، عرض کم و وسایل نقلیه‌ای که به شکل غیرمجاز در آن‌ها پارک کرده‌اند، نشان می‌دهد که راه‌رفتن توسط دیگر اشکال حمل‌ونقل، که برای افراد و شهر سلامت کمتری را به دنبال دارد، به‌آرامی در حال فراموشی است. افزایش کیفیت پیاده‌روهای شهری نه‌تنها عابران پیاده بیشتری را جذب می‌کند، بلکه به ایجاد فضاهای مطلوب عمومی، یعنی جایی که افراد بخواهند وقتشان را آنجا بگذرانند، نیز کمک می‌کند.

تاریخ انتشار: ۲۳:۰۷ - سه شنبه ۲۸ مرداد ۱۳۹۹
مدت زمان مطالعه: 2 دقیقه

باوجودی که تعداد چنین فضاهایی رو به کاهش است، اما هنوز وجود دارند. پیاده‌روهای سرزنده را می‌توان در شهرهایی که رهبران شهر، حمل‌ونقل فعال را در اولویت قرار داده‌اند، پیدا کرد. در این شهرها به‌جای گذری کوتاه و سنگ‌فرش شده در طول خیابان‌های بزرگ و مملو از ماشین، تصمیم بر غنی‌سازی فضاهای عمومی قابل تردد با تأکید بر تعامل میان افراد گرفته شده است. برای امنیت و بهبود کیفیت پیاده‌روها باید به هشت اصل توجه شود که درادامه به آن پرداخته شده است.

ابعاد مناسب

پیاده‌روها از سه قسمت تشکیل می‌شوند: منطقه آزاد، یعنی جایی که درواقع افراد راه می‌روند؛ منطقه خدمات، یعنی جایی که مبلمان خیابانی مثل نیمکت یا سطل آشغال قرار داده می‌شود و منطقه انتقال، یعنی جایی که دسترسی افراد داخل پیاده‌رو را به ساختمان‌ها فراهم می‌سازد. درک رابطه بین این عناصر، نکته‌ای اساسی در طراحی پیاده‌روهایی با اندازه مناسب است.

سطوح کیفیت

مصالح استفاده‌شده در ساخت پیاده‌روها باید استوار، محکم، باثبات و مقاوم در برابر لغزش باشند. برای ساخت یک پیاده‌رو باکیفیت، طراحان باید از چگونگی ساخت و کیفیت اجرای آن آگاه باشند.

زهکشی کارآمد

خیابان‌ها، مسیرها، یا پیاده‌روهای مملو از آب محل مناسبی برای راه‌رفتن نیستند. پیاده‌روهایی که روی آن‌ها آب جمع می‌شود، بی‌استفاده می‌شوند و عابران پیاده مسیر خود را در میان خیابان پر از ماشین ادامه می‌دهند که با این کار امنیت خود را به خطر می‌اندازند. فضاهای سبز، حتی اگر کوچک هم باشند، به زهکشی پیاده‌روها کمک کرده و آن‌ها را در طول بارندگی‌ها ایمن و قابل‌دسترس نگه می‌دارند.

دسترسی همگانی

پیاده‌رو به‌عنوان فضایی عمومی باید در دسترس طیف گسترده‌ای از کاربران باشد؛ ازجمله افراد با محدودیت‌های حرکتی. این به معنای طراحی فضاهایی است که به افراد روی ویلچر، زنان باردار، افراد سالمند و سایر افراد با نیازهای حرکتی خاص خدمات بدهد. تهیه لیستی از این کاربران و محدودیت‌های حرکتی آن‌ها در طول فرایند طراحی می‌تواند به تضمین محصول نهایی که نیاز تمام عابران پیاده را تأمین کند، کمک کند. استفاده از پیاده‌روهای پر از پستی‌وبلندی یا ناهموار برای افراد با اختلال‌های حرکتی مشکل است.

ارتباطات ایمن

بیشتر عابران پیاده برای دسترسی به سایر سیستم‌های حمل‌ونقل، نیاز به دسترسی ایمن به ایستگاه‌ها دارند. حائز اهمیت است که پیاده‌روها در شبکه‌های بزرگ‌تر حمل‌ونقلی، متصل و یکپارچه باشند. گسترش محدود لبه پیاده‌رو به‌ویژه در گذرگاه‌ها و تقاطع‌ها، خطر تصادف با عابر پیاده را به حداقل می‌رساند.

فضاهای جذاب

خیابان‌ها بخشی اساسی از محیط شهری هستند. پیاده‌روها می‌توانند نقش مهمی در ایجاد تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر از شهر ایفا کنند. پیاده‌روهای جالب و پویا که پیاده‌روی را برای مردم جذاب‌تر می‌کنند، فعالیت فیزیکی را افزایش و تراکم ترافیکی را کاهش می‌دهند. استفاده از مواد و مصالح بارنگ روشن در طراحی پیاده‌روها می‌تواند اثر جزیره گرمایی شهری را به حداقل برساند.

امنیت دائمی

چه روز و چه شب، آخر هفته یا وسط هفته؛ پیاده‌روها همیشه به روی شهروندان باز هستند. در زمان‌های خاصی از روز یا هفته که افراد کمتری به شکل پیاده تردد دارند، احساس ناامنی در این نقاط افزایش می‌یابد. با اخذ راهکارهایی برای تأثیر مثبت بر امنیت و آسایش پیاده‌روها می‌توان به همه ساکنان شهر کمک کرد تا در شهر، احساس حضور در خانه خود را داشته باشند. طبقات همکف پیاده‌روها برای فعالیت تجاری مناسب هستند و حضور چشمان ناظر در خیابان را برای عابران تضمین می‌کنند.

علائم شفاف

عابران پیاده نیز همانند رانندگان وسایل نقلیه، نیازمند اطلاعات شفافی هستند که بتوانند خود را با شهر تطبیق دهند و قوانین و دستورالعمل‌های عابران پیاده خاص را درک کنند. تابلوهای شهری باید عابران پیاده را به سمت مکان‌های عمومی و ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی راهنمایی کنند.

منبع: مقالات کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری در سال ۱۳۹۲