در شانزدهمین سالروز ملی فناوری هستهای با حضور آیتالله سید ابـراهیم رئـــیسی، رئـــیسجــمهور اسلامی ایران، محمد اسلامی معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی و جمعی از مقامات بلندپایه کشوری و لشکری از 9 دستاورد جدید هستهای رونمایی شد. سازمان انرژی اتمی ایران در سال ۱۴۰۰ حدود ۷۷ دستاورد جدید به دستاوردهای غرورآفرین خود افزوده است. در این میان ۲۹ دستاورد مربوط به حوزه سوخت اتمی، ۱۹ دستاورد مربوط به حوزه تحقیق و توسعه، ۱۵ دستاورد مربوط به حوزه تأمین انرژی و ۱۴ دستاورد مربوط به حوزه کاربرد پرتوهاست که روز گذشته (20 فروردین) از دستاوردهای اصلی و نمونه آن که شامل سه دستاورد در حوزه رادیو دارو، دو دستاورد در حوزه پلاسما و چهار دستاورد حوزههای صنعتی، لیزر، سیستمهای کنترلی است، پردهبرداری شد. این ۹ دستاورد عبارتاند از:
۱. سند جامع راهبردی و اسناد پیوست آن.
۲. تدوین دانش فنی و ساخت اولین نمونه صفحات سوخت سیلیسایدی به منظور جایگزینی سوخت راکتور تحقیقاتی تهران.
۳. طراحی و ساخت سامانه سمزدایی از پسته با استفاده از فناوری پلاسمای سرد؛ با این روش قارچها و باکتریهای محصول پسته از بین میرود و مانعی به عنوان آفت آفلاتوکسین بیش از این در راه صادرات این محصول قرار نمیگیرد.
۴. طراحی و ساخت سامانه پلاسمای سرد برای درمان بیماری سرطان؛ این سامانه بهصورت انتخاب سلولهای سرطانی را هدف قرار میدهد و کاهش درد و رنج بیماران سرطانی را موجب میشود.
۵. تولید رادیو نوکلوئید تربیوم -۱۶۱ بدون حامل اضافه شده؛ در این روش ذرات رادیو اکتیو از طریق یک حامل اختصاصی بسته به نوع سرطان به تومور وصل میشود و سلول سرطانی را بهصورت موضعی از بین میبرد.
۶. نشاندارسازی کیت رادیوداروی پنتاگزیفور با رادیوداروی گالیوم ۶۸ با نام تجاری پارس سیگزافور، طراحی، سنتز و فرمولاسیون رادیوداروی گالیوم ۶۸- فاپی با نام تجاری پارس گالوفاپی برای تشخیص بیش از ۲۸ نوع سرطان صعبالعلاج و تمام متاستازهای آن.
۷. تولید کیت رادیوداروی FAPI جهت نشاندارسازی با رادیوداروی لوتیشوم ۱۷۷، گالیوم ۶۸ و تکنیسیوم ۹۹
۸. کسب فناوری تولید پودر زیرکونیای پایدار، قابل مصرف در صنایع مــختلف.
۹. طراحی و ساخت چشمه لیزر میکرو ماشینکاری، جهت ساخت قطعات ریز با دقت بسیار بالا.
دولت از فناوری هستهای حمایت خواهد کرد.
رئیسجمهور در جریان این رونمایی هستهای با حضور در نمایشگاه دستاوردهای هستهای که در محل سالن اجلاس سران برگزار شد، از ۹ دستاورد جدید هستهای کشورمان به همراه سایر دستاوردهای علمی و صلحآمیز کشور در سالهای گذشته، از جمله نسلهای مختلف سانتریفیوژهای ساخت ایران بازدید کرد. آیتالله سید ابراهیم رئیسی، ضمن ابراز بالندگی از پیشرفتهای جوانان و دانشمندان ایرانی در حوزه هستهای، این پیشرفتها را نماد خودباوری و اتکا به توان داخل توصیف کرد و خواستار تسرییافتن این روحیه به سایر صنایع و حوزههای راهبردی در کشور شد.رئیسجمهور با اشاره به حق استفاده از انرژی صلحآمیز هستهای، گفت: دانش و فناوری کشورمان در حوزه هستهای غیرقابل بازگشت است. اتکا به جوانان و دانشمندان ایرانی و کار جهادی، مدلی است که همیشه جواب میدهد و باید در عرصههای دیگر نیز به این سمت برویم.رئیسی با بیان اینکه ایران، پژوهش و تحقیق در حوزههای صلحآمیز هستهای را منوط به خواست یا نظر دیگران نخواهد کرد، اذعان داشت: خوشبختانه کارهای پژوهشی و تحقیقاتی دانشمندان در استفادههای صلحآمیز از انرژی هستهای شتاب خوبی گرفته و دولت از این روند حمایت خواهد کرد.
سند راهبردی هستهای برای افق بیست ساله تهیه شده است
رئیس سازمان انرژی اتمی نیز طی سخنانی در این مراسم گفت: برای اعضای خانواده بزرگ و عزتآفرین سازمان انرژی اتمی ایران، مایه افتخار و خرسندی فراوان است که امسال «روز ملی فناوری هستهای» را در آغازین روزهای قرن جدید و مصادف با ایام ماه مبارک رمضان برگزار میکنیم. اکنون پس از سپریشدن نزدیک به نیمقرن از حیات پربرکت سازمان انرژی اتمی ایران و ورود پیروزمندانه تلاشگران و متخصصان صنعت هستهای کشور به قرن جدید، با عنایات خداوند متعال توانستیم در این مدت کوتاه از دولت سیزدهم با نگاهی آسیبشناسانه و کاملا سنجیده وضعیت عملکرد گذشته و شرایط کنونی سازمان را ارزیابی کنیم. از این رهگذر با هماندیشی و تشکیل کارگروهی از جامع نخبگان، سند جامع راهبردی صنعت هستهای را تهیه کنیم.محمد اسلامی افزود: فقدان این سند یکی از اساسیترین نواقص سازمانی بوده که در بررسیهای کارشناسی انجام شده در کارگروههای مطالعات جامع وضعیت موجود کشور که توسط جناب آقای رئیسی سازماندهی شده بود، بهعنوان یک نکته مهم و پایهای به آن اشاره شده است و بهعنوان یکی از نکات برجسته در سند تحول دولت سیزدهم مورد توجه واقع شده است. رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: با عنایت خداوند متعال و تلاش بیوقفه همکاران و صاحبنظران برای مرتبه اول است که سند راهبردی صنعت هستهای برای افق بیستساله تهیه شده، سیر مراحل تصویب را طی کرده و توسط مقام عالی ریاستجمهوری حضرت آیتالله رئیسی رونمایی میشود. همچنین سند توسعه منابع انسانی، سند توسعه کاربرد پرتوها، به منظور پوششدهی کل محصولات تولیدی کشور بهویژه در بخش کشاورزی و مواد غذایی در قالب ۱۲ قطب منطقهای پیشبینی شده و سند توسعه برق اتمی شامل برنامه احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه جدید در بازه زمانی فوق نیز رونمایی خواهد.
سازمان انرژی اتمی در همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی ممارست ویژه دارد
اسلامی با بیان اینکه تمام اسناد تهیهشده در زمره کاستیهایی بودند که قبـلا در کارگروههای تشکیـلشده در بررسی کارشناسی کارگروههای منتخب رئیسجمهور، شناسایی و مورد تأکید قرار گرفته بود، گفت: به یاری خداوند متعال ما میتوانیم ادعا کنیم که اولین دستگاه در دولت سیزدهم هستیم که در راستای سند تحول دولت، نقشه راه و برنامه تحولی سازمان را تهیه کردهایم و آن را به یاری خداوند متعال عملیاتی میکنیم.رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: در بحث تعاملات بینالمللی و به ویژه همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز با ممارست ویژه تلاش میکنیم تا با خنثیسازی نفوذ دشمنان، تعاملات را به سمت رفتار حرفهای هدایت و کنترل کنیم. نکته حائز اهمیت دیگر، ضرورت ارائه سند چارچوب برنامه کشور (CPF) برای ارائه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی است که پیش از این مورد غفلت واقع شده و فقدان این سند فرصتی شده است برای بدخواهان که با دروغپردازیهای مستمر و عملیات روانی برنامه هستهای ایران را زیر سؤال ببرند.اسلامی تأکید کرد: این سند نیز در دست تهیه است و پس از تکمیل به آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ارائه خواهد شد. همزمان انتظار داریم با سیاست شفافسازی صورتگرفته این نهاد بینالمللی نیز نسبت به اجرای وظایف قانونی خود متعهد باشد و بیش از این در مقابل زیادهخواهیها و فشارها و عملیات مخرب دشمنان ملت ایران به سرکردگی رژیم صهیونیستی وادادگی نشان ندهد.رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: با شکرگزاری به درگاه خداوند متعال از عنایات، حمایتهای بیدریغ، تدابیر و تأکیدات مستمر رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی (مدظلهالعالی) که در هر فرصتی توسعه فناوری هستهای را یادآوری میکنند، از صمیم قلب سپاسگزاری میکنم و با گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و جبهه مقاومت، بهویژه شهدای هستهای عزیز دکتر مسعود علیمحمدی، دکتر مجید شهریاری، مهندس مصطفی احمدیروشن، مهندس داریوش رضایینژاد، دکتر محسن فخریزاده و شهید عزیز رضا قشقایی، با این شهدای عزیز، مقام معظم رهبری و مردم عزیز و شریف ایران میثاق میبندیم که در راهی که آغاز کردهایم با اراده مصمم با عنایات خداوند متعال مستحکم به پیش میرویم و دنیا بداند ما از این پس به پیشرفت تصاعدی فکر میکنیم و به همت همکاران خودمان و نصرت الهی مؤمن هستیم.اسلامی تأکید کرد: به ویژه در سال جاری که سال تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین نامگذاری شده است، با یک برنامه جامع در عمق بخشیدن به خودکفایی صنعتی از جمله طرحهای رآکتورهای تحقیقاتی ۱۰ و ۴۰ مگاواتی و همچنین اولین نیروگاه اتمی ۳۶۰ مگاواتی تمامایرانی با استفاده از ظرفیت واحدهای تحقیقاتی، صنعتی و اجرایی کشور بتوانیم تراز صنعت کشور را به تراز هستهای ارتقا بدهیم و با این حرکت پیشرفتهای ماندگاری را به نام ملت بزرگ ایران ثبت تاریخ کنیم.
تشریح دستاوردهای علمیدارویی حوزه هستهای
دستاوردهای علمیدارویی در حوزه هستهای نیز از دیگر دستاوردهای سازمان انرژی اتمی است که همزمان با روز ملی فناوری هستهای رونمایی شد. معاون سازمان انرژی اتمی نیز در توضیح این دستاورد ملی ضمن گرامیداشت روز «فناوری هستهای» اظهار کرد: امسال تأکید شد که دستاوردهایی رونمایی شود که تأثیر بسزایی در زندگی مردم دارد. به گزارش ایسنا، محمدرضا کاردان سند راهبردی صنعت هستهای را از جمله این دستاوردها در افق ۱۴۲۰ دانست و افزود: این سند چراغ راه صنعت هستهای کشور است.به گفته معاون سازمان انرژی اتمی، این سند در حوزههای مختلف هستهای از جمله نیروگاهی، سوخت، کاربرد پرتوها، ایمنی، منابع انسانی و… مسیر پیش رو را نشان میدهد. از دیگر رونماییها مختص ساخت اولین نمونه سوخت صفحه سیلی سایدی است که به رآکتورهای تحقیقاتی مربوط است. کاردان این مسیر را برای ایران حوزهای ممنوعه عنوان کرد؛ چراکه عملا در اختیار یکسری از کشورهای خاص است.او افزود: جوانان این مرز و بوم سوخت ۲۰ درصد را برای رآکتور تحقیقاتی تهران فراهم آوردند.او این سوخت را چگالتر از سایر سوختها دانست که موجب تولید شارِ نوترونِ بالاتر در رآکتوری با قلب کوچک میشود و همین امر دستاوردی بزرگ برای ماست. در حوزه رادیوداروها نیز با دو دسته روبهرو هستیم؛ یکی برای تشخیص و دیگری به منظور درمان است. بدین صورت که ماده پرتوزا یا رادیواکتیو به حاملی میچسبد و در عضو مدنظر قرار میگیرد. بدن تفاوتی میان این ماده در خودش و این ماده در رادیو اکتیو قائل نمیشود و پرتویی که صادر میشود، توسط آشکارسازهایی که اطراف بدن قرار میگیرد، از داخل بدن تصویر برداری میکند.کاردان از کشفی تازه در این حوزه خبر داد که حدود ۳۰ و دیگری ۲۸ نوع سرطان را تشخیص میدهد. رئیس مرکز نظام نیروی هستهای افزود: دستاورد دیگر، پلاسمای سرد است که در حوزههای مختلف بسیار تأثیرگذار است؛ خاصه در حوزه سمزدایی از محصولات کشاورزی به ویژه پسته. او همچنین مشکل صادرات پسته را که در داخل به کار میرود، سمی دانست و گفت: این پلاسمای سرد برای سمزدایی از پستههایی که برای خارجیها صادر میشود، به کار خواهد رفت. کاردان تأکید کرد: پلاسمای سرد همراه با روشهایی از جمله جراحی و شیمیدرمانی هم انجام میشود و سرطانها را درمان میکند.
ایران موفق به ساخت صفحات سوخت سیلیسایدی شد
اولین نمونه صفحات سوخت سیلیسایدی به منظور جایگزینی سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران از مهمترین دستاوردهای سال ۱۴۰۰ سازمان انرژی اتمی است که روز گذشته نیز رونمایی شد. ایران از دی ماه ۱۳۹۹ کار تحقیق و توسعه و ساخت این نوع سوخت را در میان مخالفتها و هجمههای شدید کشورهای اروپایی و آمریکایی آغاز کرده بود. سوخت «سیلیساید» سوختی است که از مسیر اورانیوم فلزی عبور میکند.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تیرماه سال ۱۴۰۰ اعلام کرد که ایران به این نهاد اطلاع داده که قصد دارد تا به تولید اورانیوم فلزی غنیشده تا خلوص ۲۰درصد برای سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران بپردازد. بر اساس اعلام سازمان انرژی اتمی، فعالیت تحقیق و توسعه در رابطه با این نوع از سوخت با اورانیوم طبیعی از دی ماه ۱۳۹۹ شروع شد. برنامه تولید سوخت پیشرفته (سیلیساید) نخستین بار از سال۱۳۹۷ به آژانس ارائه شده و در طول این مدت نیز در چند مرحله اطلاعات تکمیلی و نهایتا اطلاعات پرسشنامه طراحی (DIQ) به آژانس ارسال شده است.سازمان انرژی اتمی در بیانیهای که در واکنش به اعلام نگرانی تروئیکای اروپا نسبت به تصمیم ایران برای ساخت سوخت سیلیساید در دی ماه ۱۳۹۹ منتشر کرد، یادآور شد که در اوایل دهه ۸۰ (شمسی) در گزارشی که در آن زمان به آژانس ارائه شد، اعلام شده بود که تحقیق و توسعه در رابطه با تولید اورانیوم فلزی برای مصارف صلحآمیز و متعارف در حد مقدماتی و به میزان اندک با موفقیت انجام شده بود. با این توضیح که در فرایند تولید سوخت پیشرفته (سیلیساید) اورانیوم فلزی یک محصول میانی است که در فرایند تولید بدون توقف در این مرحله، بلافاصله سوخت پیشرفته (سیلیساید) تولید میشود.بر اساس ماده ۴ قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» سازمان انرژی اتمی مکلف شده است تا از کارخانه تولید اورانیوم فلزی در اصفهان، ظرف مدت پنج ماه از تصویب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها، بهرهبرداری کند و این اقدام در زمان تعیینشده انجام شد. شایان ذکر است، این توانمندی کیفیت و کمیت تولید رادیوداروها را به طور قابل توجهی ارتقا خواهد داد و ایران را به یکی از کشورهای پیشرو در حوزه فناوری هستهای تبدیل میکند. تولید صفحات سوخت سیلیسایدی نوعی سوخت هستهای است که فناوری آن صرفا در اختیار تعداد انگشتشماری از کشورهاست.
شد.