به گزارش اصفهان زیبا؛ استان اصفهان با ظرفیتهای مناسب درزمینه گیاهان دارویی در تولید و کشت موسیر و گلرنگ رتبه اول را دارد. در گلمحمدی رتبه سوم و در تولید و کشت زعفران رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است. سطح زیرکشت گیاهان دارویی در استان 12هزار و 500 هکتار و میزان تولید گیاهان دارویی 414 هزار تن است. کشورهای مختلف نیز درخصوص سرمایهگذاری، برنامهریزی، کشت و تولید انبوه گیاهان دارویی اقدام میکنند.
این توجه کشورهای مختلف به گیاهان دارویی، کشت و تجارت آنها را در جایگاه مناسبی قرار داده است. مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی اصفهان در گفتوگو با «اصفهانزیبا» به میزان تولید و انواع کشت گیاهان دارویی در استان میپردازد و از موانع و مشکلات و راهکارهای پیشنهادی برای تقویت کشت و تولید این محصولات میگوید.
ارزش ریالی گیاهان دارویی در استان
احمدرضا رئیسزاده تصریح میکند: «ارزش ریالی گیاهانِ دارویی استان بالغبر 70هزار میلیارد ریال است. تقریبا 80 گونه از 100 گونه موردکشت در کشور در این استان بهرهبرداری شده است و بیش از دوهزارو500 واحد سنتی و صنعتی در امر فراوری، بستهبندی و صادرات در استان مستقر هستند.»
او بیان میکند: «در سال گذشته بیش از 24هزار تن انواع گیاهان دارویی و گلاب و عرقیات با ارزش حدود 30میلیون دلار از مبدأ اصفهان به بیش از 40 کشور صادر شده است.»
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی اصفهان خاطرنشان میکند: «گیاهانِ دارویی استان با سطحی بالغبر 12هزارو500 هکتار و تولید 73هزار تن از جایگاه ویژهای در کشور برخوردار بوده و در اغلب موارد رتبههای اول تا پنجم را داراست. استان اصفهان در کشت موسیر و گلرنگ رتبه اول، در گلمحمدی رتبه سوم و در کشت زعفران رتبه چهارم را دارد.»
رئیسزاده تأکید میکند: «میزان تولید گیاهان دارویی در کشور 73 هزار تن و در استان اصفهان 414 هزار تن است؛ همچنین سطح زیر کشت گیاهان دارویی در کشور 250 هزار هکتار و در استان 12هزار و 500 هکتار است.»
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی اصفهان میگوید: «حدود 80 گونه از 100 گونه گیاهی مورد کشت کشور در استان اصفهان کشت میشود که گونههای شاخص عبارتاند از: گلمحمدی حدود چهارهزارو165 هکتار (13هزار تن)، زعفران یکهزارو880 هکتار، زیره سبز 800 هکتار، گلرنگ حدود دوهزارو500 هکتار، موسير 800 هکتار، آنغوزه و باریجه 385 هکتار، خاکشیر 200 هکتار، بابونه آلمانی 50 هکتار، نعناعها 500 هکتار، سیاهدانه 50 هکتار، بیدمشک 60 هکتار، آلوئهورا گلخانهای 15 هکتار منابع طبیعی، انغوزه 161هزار هکتار، باریجه 14هزار هکتار، کرفس کوهی 13هزار هکتار و بیش از یکمیلیون هکتار گون (کتیرا).»
اولویت کشت گیاهان دارویی استان
رئیسزاده عنوان میکند: «اولویت کشت گیاهانِ دارویی با توجه به کمآبی، خشکی وشوری با کشت گیاهان دارویی چندساله است که تا اواسط بهار به خواب میروند یا نیازی به آبیاری تابستانه ندارند و از نزولات بارندگی زمستانه و بهاره استفاده میکنند و نیازی به آبیاری تابستانه ندارند. این گیاهان شامل موسیر، زعفران، زیره سیاه، باریجه، کرفسکوهی، آنغوزه و علفمار هستند؛ همچنین با توجه به شرایط کمآبی، کشت گیاهان یکساله که تا اواخر بهار برداشت میشوند، بهمنظور استفاده از نزولات بارندگی زمستانه و بهاره در اولویت قرار دارند؛ چون نیازی به آبیاری تابستانه ندارند؛ مانند کشت زیره سبز، تخمشربتی، قدومهشیرازی، بالنگو، کاکوتی و شاتره.
«علاوه بر اینها، گیاهان دارویی چندساله و یکساله که دارای نیاز آبی کم هستند مانند رزماری، اسطوخدوس، آویشن، درمنه، خارشتر، زرشک، عناب، زوفا، مریمگلی، پنجانگشت، رازیانه، زنیان، شوید، اسپند، خارخاسک، گلگاوزبان، شیرینبیان، گلمحمدی، ختمی، پنیرک و گياهان دارویی یکساله و چندساله مقاوم به شوری مانند کاسنی، رازیانه، رناس، كينوا، خارخاسک، خارشتر، گلرنگ، آتریپلکس و کشت گلخانهای آلوئهورا، استویا، كارلا، زنجبيل و زردچوبه و قلمه و نشای گیاهان دارویی در اولویت قرار دارند.»
موانع رونق صنعت گیاهان دارویی
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی اصفهان با اشاره به مسائل و مشکلات موجود در مسیر رونق صنعت گیاهاندارویی بیان میکند: «ناچیزبودن تسهیلات کمبهره و یارانه برای توسعه کشت گیاهاندارویی، ضعف مکانیزاسیون در امر برداشت (گلمحمدی،زعفران، گلگاوزبان، گلرنگ، زیره سبز و…)، ناچیزبودن مبلغ تسهیلات، خرید ادوات مرتبط با گیاهاندارویی، کمبود و گرانی بذور و سایر اندامهای تکثیری گیاهاندارویی، کمبود نقدینگی در واحدهای فراوری گیاهان دارویی، نیاز به تسهیلات ثابت و سرمایه در گردش، کمبود نقدینگی در کشت قراردادی گیاهاندارویی، نیاز به تسهیلات ثابت سرمایه در گردش، عدم شمول بیمه همه گونههای مورد کشت در استان (از قبیل کرفسکوهی، تخمشربتی، کنگرکوهی، کاکوتی و…) ازجمله مشکلات موجود است.»
رئیسزاده میافزاید: «عدم ثبات در بازار گیاهاندارویی، مشکلات فراروی صادرات از قبیل باقیمانده سموم و کودها، عدم بستهبندی مناسب، تحریمهای ظالمانه، عدم تدوين GAP در گیاهان دارویی زعفران و گلمحمدی، کمبود صنایع فراوری و بستهبندی و عدم توزیع یکنواخت آن در سطح استان، نیاز مبرم به برندسازی واحدهای تولیدی بهمنظور امکان بازاریابی و صادرات، عدم اجرای طرح کشاورزی قراردادی توسط واحدهای بزرگ تولید استان از قبیل باریج اسانس و گل دارو،عدم دقت در عملیات برداشت، خشککردن و بستهبندی، وجود خشکسالیهای مکرر و کمبود آب در بسیاری از مناطق، عدم وجود اتحادیه منسجم و کارا در استان برای اعمال حمایتهای لازم از تولیدکنندگان، محدودیت در کیفیت خاک و آب در برخی شهرستانهای استان، هزینههای فراوان کارگری در تولید زعفران و برخی از گیاهان دارویی از قبیل گلرنگ، گلمحمدی و گلگاوزبان نیز از دیگر مشکلات موجود است.»
او با اشاره به سیاستها و برنامهها در راستای توسعه کشت گیاهاندارویی توضیح میدهد: «برنامه آموزشی و اطلاعرسانی، پیگیری پرداخت تسهیلات بانکی کمبهره، پیگیری پرداخت یارانه کشت گیاهانِ دارویی، پیگیری و ارائه الگوی مناسب کشت در مناطق مختلف استان، جلوگیری از انقراض گونههای مهم از طریق اهلیکردن و کشت انبوه مثل موسیر کوهی ،آویشن دنایی و شیرازی، زرینگیاه، زیره سیاه کوهی، باریجه و انغوزه، کنگر کوهی، کاکوتی، کاپاریس، مشگک و پیگیری بیمه گیاهان دارویی، اجرای طرح کشاورزی مبتنی بر قرارداد، حمایت از توسعه زنجیره ارزش گیاهان دارویی، حمایت از توسعه مکانیزاسیون در کشت تا برداشت، حمایت از توسعه صادرات با هماهنگی اتاق بازرگانی (کمیسیون کشاورزی)، حمایت از توسعه آبیاریهای نوین، ساماندهی واحدهای تولید بذور و سایر اندامهای تکثیری گیاهانِ دارویی، اجرای طرحهای مشارکتی از کشت گیاهانِ دارویی در عرصههای منابع طبیعی و اراضی شیبدار و مستعد، پیگیری راهاندازی بارانداز و پالایشگاه گیاهانِ دارویی در استان، پیگیری و پیشنهاد شاخصههای فنی و استاندارد نشای گیاهانِ دارویی، آویشن دنایی و شیرازی، کرفسکوهی و انغوزه.»