به گزارش اصفهان زیبا؛ وضعیت بارش در اصفهان در سال زراعی جاری بسیار نامطلوب است و به گفته معاون اداره کل هواشناسی اصفهان، بارش‌ها در این مدت ۵۷ درصد نسبت به میانگین بلندمدت کاهش داشته که رقم بسیار قابل‌توجهی است و نشان میدهد که اصفهان با چالش جدی کم‌آبی روبه‌روست.
اگرچه طی یک ماه گذشته در برخی مناطق غربی و جنوبی اصفهان شاهد فعال شدن سامانه بارش‌زا به‌صورت برف بودیم، اما نه‌تنها بارش درخور توجهی به اصفهان نرسید، بلکه سامانه بارشی برف راه خود را به اصفهان پیدا نکرد.
کمبود بارش 80 درصدی
اگرچه امسال در پیش‌بینی‌های هواشناسی خبر از فعال شدن سامانه‌های بارشی برای اصفهان و استان اصفهان شد، این شهر بارش قابل‌توجهی را تجربه نکرد و سؤال اینجاست که چرا سامانه‌های بارشی به اصفهان نمی‌رسد و باوجودی که اطراف اصفهان شاهد بارش برف بودیم، اصفهان رنگ برف را به خود ندید.
دراین‌باره نوید حاجی‌بابایی چندی پیش به مهر اعلام کرد که اگر وضعیت بارشی استان را به‌صورت منطقه‌ای بررسی کنیم، در سال زراعی کنونی مناطق غرب و جنوب استان اصفهان بین ۷۰ تا ۸۵ درصد کمبود بارش دارند و طبق بررسی الگوهای هواشناسی، تا پایان زمستان شرایط کم‌بارشی در مناطق غرب، جنوب و مرکز اصفهان ادامه دارد.
او خاطرنشان کرد: براساس الگوهای هواشناسی، عمده بارش‌هایی که تا پایان سال (زمستان) خواهیم داشت، ماهیت شمالی دارد و پیش‌بینی می‌شود روند مثبت بارشی در شهرهای مناطق نیمه شمالی استان ادامه پیدا کند. امسال عمده بارش‌هایی که در استان اصفهان دریافت شد سامانه‌های شمالی بودند و از ابتدای سال زراعی تاکنون به‌طور عمده شمال استان اصفهان بارش‌های فراتر از نرمال دریافت کرده است. همچنین نواحی نیمه شمالی استان، ازجمله اردستان، خور و بیابانک، کاشان و نائین ازجمله مناطقی هستند که امسال بارش‌های فراتر از حد معمول دریافت کردند.
به گفته معاون توسعه و پیش‌بینی اداره‌کل هواشناسی اصفهان، متأسفانه در مناطق غربی و جنوبی بارش‌ها کمتر از نرمال است و برای مثال در شهرستان سمیرم امسال تاکنون ۷۵ درصد، در چادگان ۷۰ درصد و فریدونشهر ۵۰ درصد کاهش بارش نسبت به بلندمدت داریم و درحقیقت در مناطق غرب استان بارش‌هایی که تاکنون دریافت شده در حوضه زاینده‌رود نبوده است.
او با اشاره به اینکه قسمت‌های مرکزی استان ازجمله شهرهای اصفهان و نجف‌آباد بین ۷۰ تا ۸۰ درصد امسال کمبود بارندگی دارند، تصریح کرد: باید توجه داشت که کمبود بارش و خشک‌سالی در تمام دنیا وجود دارد و تغییر اقلیم، نوع بارش، زمان بارش و روند بارش در دنیا یک چالش شده است.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشک‌سالی سازمان هواشناسی دراین‌باره به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: اگر از مقیاس جهانی نگاه کنیم، باید توجه داشت که در دنیا تغییر اقلیم سبب شده کشورهایی که در اقلیم کم‌بارش، خشک و نیمه‌بیابانی قرار دارند به مناطق خشک و خشک‌تر تبدیل می‌شوند و این روند کلی در کشورهای عربستان، امارات، اردن، سوریه، عراق، آفریقا و… قابل‌مشاهده است.
دمای هوا افزایش یافته است
احمد وظیفه تأکید می‌کند: در نوسانات سالانه بارش، نه‌تنها کشورهای کم‌بارش و خشک، خشک‌تر می‌شوند، بلکه دمای هوای آن‌ها نیز افزایش می‌یابند؛ برای مثال میانگین دمای جهان نسبت به زمانی که صنعت آن‌چنان گسترش نیافته و آلاینده‌های جوی به سطح فعلی نرسیده بود، پایین‌تر بود، تا جایی که اکنون دمای کره زمین نسبت به سال 2004 حدود یک‌و‌نیم درجه گرم‌تر شده است.
او با بیان اینکه نگاهی به 50 سال گذشته نشان میدهد که دمای کشور، حدود 2.5 درجه افزایش یافته است، ادامه میدهد: باید توجه داشت که بارش سالانه ایران در نوسان است؛ مثلا در سال 1371 و 1372 میانگین بارش کشور 340 میلیمتر بود که در سال‌های 1400 و 1401 میانگین بارش کشور به 135 میلیمتر رسید.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشک‌سالی سازمان هواشناسی تصریح می‌کند: تغییر اقلیم نشان میدهد متأسفانه سال‌های خشک بیشتر از سال‌های تَر شده و نوسانات به سمت سال‌های خشک پیش رفته و به‌نوعی فرکانس سال‌های خشک افزایش یافته است.
وظیفه در ادامه می‌گوید: نه‌تنها شهر اصفهان دچار کم‌بارشی شده است، بلکه حتی استان چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان یکی از استان‌های پربارش کشور، شاهد بارش‌های کم شده‌اند و متأسفانه در سال آبی جاری تمام کشور به‌غیراز سواحل شمالی شاهد بارش‌های اندک بودند.
او درباره تأثیر خشکی زاینده‌رود و توسعه صنعت در اصفهان بر حجم بارش‌ها، اظهار می‌کند: زمانی در جنوب اصفهان شاهد جریان آب در تالاب گاوخونی بودیم که متأسفانه سال‌های خشک از یک طرف و از سوی دیگر افزایش تقاضا برای آب به‌خصوص در بخش کشاورزی موجب شد تا ما حقابه‌های دریاچه‌ها و تالاب‌ها را ندهیم. از سوی دیگر دمای هوا افزایش و افزایش تبخیر آب از دریاچه‌ها تشدید یافته است؛ بنابراین اگر دریاچه‌ها آب داشتند حداقل به‌صورت محلی در تأمین رطوبت همان منطقه مؤثر واقع می‌شدند؛ اما به دلیل خشکی دریاچه‌ها و انتقال نیافتن رطوبت از زمین به جو، شاهد کاهش بارش‌ها هستیم.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشک‌سالی سازمان هواشناسی می‌افزاید: اگرچه عمده رطوبت از دریا منتقل می‌شود ولی تا حدودی مناطق نزدیک و مجاور سطح دریاچه‌ها نیز در تأمین رطوبت مؤثر هستند که البته بستگی به عمق و وسعت دریاچه دارد و هرچقدر مساحت دریاچه بزرگ‌تر باشد تأثیر آن بر رطوبت بیشتر است.
خشکی زاینده‌رود بر کم‌بارشی مؤثر است
احمد وظیفه تأکید می‌کند: اینکه امسال بارش خوبی در اصفهان رخ نداده را اگرچه نمی‌خواهیم گردن خشکی تالاب گاوخونی بیندازیم، اما به‌طورکلی اگر تالاب جاری بود یا رودخانه زاینده‌رود به‌عنوان رگ حیاتی زمین جریان داشت، بارش‌ها مؤثر واقع می‌شدند.
او در ادامه تأکید می‌کند: باید توجه داشت که وقتی رودخانه‌ها خشک می‌شوند، اکوسیستم و چرخه حیات یک منطقه دچار تغییر می‌شود و این جای تأسف دارد که امروز غالب رودخانه‌ها خشک یا رودخانه‌های دائمی ما تبدیل به رودخانه‌های فصلی شده‌اند که این مسئله اثرات خود را بر پوشش گیاهی می‌گذارد.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشک‌سالی سازمان هواشناسی می‌گوید: امروز به دلیل خشکی زاینده‌رود، بستر تالاب گاوخونی که زمانی دریاچه وسیعی بود، تبدیل به پهنه‌ای خشک شده که در شرایط وزش باد شدید، ایجاد گردوغبار می‌کند که این گردوخاک به‌واسطه خیزش باد، می‌تواند به لایه‌های بالاتر جو برود و اگر شدت بالایی داشته باشد به‌طورقطع اثر منفی روی بارش‌ها خواهد گذاشت.
این مسئول توضیح میدهد: همواره بر اثر وزش باد، گردوخاک به آسمان می‌رود که این اتفاق موجب می‌شود قطرات باران به اندازه مناسب نرسد تا به‌صورت باران به زمین سقوط کند؛ بنابراین چون تعداد این ذرات زیاد است موجب بیش‌مصرفی ابرها و سیستم‌های بارندگی می‌شود.
او با بیان اینکه تابستان سال 1404 سال‌خشکی خواهیم داشت، تأکید می‌کند: نیمه سال آبی جاری به اتمام رسیده و به‌طورقطع در تابستان نیز بارش نخواهیم داشت و عمده بارش‌ها مربوط به فصل پاییز و زمستان است که نصف بارش سال باید تا نیمه زمستان انجام شود؛ اما در آستانه اسفند مجموع بارش‌های پاییز و زمستان به کمتر از نصف بارش‌های سال آبی رسیده است، درحالی‌که تا به امروز باید حدود 50 تا 60 درصد بارش‌های سال ما انجام می‌شد؛ بنابراین از مجموع سال آبی 30 درصد و اگر بارش نیمه سال را در نظر بگیریم، حدود 50 درصد از بارش نیم سال، عقب هستیم و حتی اگر در نیم سال آبی دوم، بارش داشته باشیم، باز هم جبران کمبود بارش‌ها نخواهد شد و با نگاهی خوشبینانه با 25 درصد کمتر از نرمال، سال آبی را به پایان می‌رسانیم.
وظیفه می‌گوید: متأسفانه چشم‌انداز مدل‌های پیش‌بینی فصلی نشانگر رخداد سال کم‌بارش در ادامه سال قابل‌توجه است و بنابراین خوش‌بین نیستیم که در ادامه سال آبی جاری نه‌تنها کمبود بارش‌ها را جبران کنیم بلکه بارش سال آبی نرمال را هم نخواهیم داشت و متأسفانه کمبودهای آبی آینده و گذشته درمجموع شرایط نگران‌کننده‌ای را از نظر تأمین آب چه در بخش کشاورزی و چه شرب رقم خواهد زد.
