سفته الکترونیکی بهصورت آزمایشی برای دریافت تسهیلات کرونایی اجرا میشود و درصورت موفقیتآمیز بودن، نسخه الکترونیکی جایگزین کاغذی خواهد شد تا دست دلالان از بازار سفته کوتاه شود و مردم بدون حضور فیزیکی در بانک سفته تهیه کنند. خیابان سپه و میدان امام حسین(ع) روزانه میزبان مراجعهکنندگان زیادی برای خرید سفته بودند. آنها گاهی ساعتها در صف میایستادند و وقتی به گیشه مربوط میرسیدند سفته تمام شده بود.
کاغذ سفته در شمار کالاهای وارداتی قرار میگیرد و مشکلات موجود در بازار ارز و تحریمها موجب بروز مشکلات زیادی درروند عرضه سفته در کشور شد بود؛ بهطوریکه مردم برای خرید سفته باید چند روز متوالی به بانکهای ملی مراجعه کنند تا شاید موفق به خرید سفته شوند. همچنین کمبود سفته باعث ورود دلالان به این بازار شده است و سوداگران، سفته را با اختلاف چند برابری نسبت به نرخ مصوب به فروش میرساندند.در پی این مـشـکـلات، دولــت چــنــد روز قبل خبر عرضه سفته الکترونیکی را داد. محمدعلی دهقان، معاون امور اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی، در مراسم رونمایی از نسخه الکترونیکی و تسهیلات و اعتبارات دیجیتال در محل وزارت امور اقتصادی و دارایی توضیح داد: «نظام بانکی با هدف کاهش مشکلات، اقدامهایی برای توسعه الکترونیکی و کاهش هزینهها انجام داده است و سفته الکترونیک با هدف تسهیل پرداخت تسهیلات به متقاضیان و در مرحله نخست پرداخت فعال میشود.»
درواقع طرح الکترونیکی شدن سفته، سال گذشته مطرح شد که به دلیل نبود سامانه اجرایی، این طرح به سه سال آینده موکول و طرح در سال 99 برای کاهش مشکلات اقتصادی و هزینههای زیاد در تهیه سفته مورداجرا قرار گرفت. همچنین سفته الکترونیکی در رعایت پروتکلهای بهداشتی برای مقابله با کرونا با کاهش مراجعه مردم به بانکها تأثیرگذار است. معاون امور اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی با تأکید بر این موضوع گفت: «اگر تنگناهای اعتباری چه برای بخش تولید و چه مردم به شیوههای نوین کاهش پیدا کند، منجر به تأمین مالی آسان و رشد اقتصادی خواهد شد. کاهش رشد اقتصادی، مهمترین عامل در بحث تأمین مالی به شمار میرود و نظام بانکی با هدف کاهش مشکلات، اقدامهایی برای توسعه الکترونیکی و کاهش هزینهها انجام داده است.»
سفته الکترونیکی هرچند یکی از روشهای نوین تأمین مالی جهت ارتباط الکترونیکی میان مشتری، اشخاص و بنگاهها در بحث وثیقه و هویت دیجیتالی محسوب میشود و بهواسطه الکترونیکی شدن آن ضمانت کاغذی و حضور مشتریان در بانک حذف میشود تا بستر تجارت الکترونیک کسبوکار در اکوسیستم اقتصاد هوشمند کشور فراهم شود؛ ولی الکترونیکی شدن سفته از همین ابتدا با انتقادهای زیادی همراه است. منتقدان بر این باورند الکترونیکی شدن سفته، باعث بیکاری افراد زیادی میشود؛ درمقابل فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه اجرای خوب و متکامل صدور سفته الکترونیکی، خدمات بانکی را به سمت خدمات بدون کارمند میرساند، بیان داشت: «برخی میگویند بیکاری به وجود میآید؛ اما این اتفاق رخ نمیدهد، بلکه جابهجایی شغل پیدا خواهد شد. مشاغل پست حذف و شغل خوب جایگزین میشود و نیروی یدی جای خود را به نیروی فکری و طراحی میدهد.»
در حال حاضر سفته بهصورت کاغذی در بانکها توزیع میشود؛ ولی در آینده نزدیک یعنی دستکم تا پایان سال جاری سفته الکترونیکی جایگـزیـن کـاغــذی خواهد شد. همچنین یکی از اهداف الکترونیکی شدن سفته همانطور که گفته شد، رعایت پروتکلهای بهداشتی با کاهش مراجعه مردم به بانک است. ازاینرو سفته الکترونیکی برای وامهای کرونایی بهصورت آزمایشی اجرا خواهد شد. بر اساس گفته محمدعلی دهقان، سفته الکترونیک با تـسهـیـل پـرداخــت تسهیلات کرونایی فعال میشود. سازمان مالیاتی خزانهداری کل کشور و بانک ملی نیز توافقنامه نسخه الکترونیکی سفته ویژه تسهیلات کرونایی را منعقد کردهاند تا نسخه الکترونیکی سفته برای پرداخت تسهیلات قابل پرداخت به کسبوکارهای آسیبدیده از ویروس کرونا صادر شود و نسخه الکترونیکی سفته با سقف تعهد (۱۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال و (۱۷۰۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال تولید و تحویل بانک خواهد شد.
نسخه الکترونیکی سفته شامل اطلاعات مربوط به سری، سریال مبلغ حق تمبر و سقف تعهد است که بانکها بهصورت الکترونیکی آن را تکمیل کنند. همچنین امضای نسل جدید سفته، امضای دیجیتالی با بالاترین سطح امنیت و پذیرش جهانی است که اطلاعات لازم بهمنظور صحت امضا در اختیار بانک قرار داده خواهد شد. البته جهت صدور سفته الکترونیکی نیاز به احراز هویت دارد که بهاحتمالزیاد این وظیفه بر عهده دفاتر پیشخوان قرار میگیرد.
