«قرار است به‌زودی آیین تولد “تی‌بی‌ام” در ایستگاه کاشانی برگزار شود. این موضوع به دلیل عدم انحراف “تی‌بی‌ام” برای ما از حساسیت و جذابیت زیادی برخوردار است.» این مطلب در ابتدای سخنان سید محسن واعظی‌فر قرار گرفت.مدیرعامل سازمان قطارشهری شهرداری اصفهان و حومه، ضمن تبریک عید سعید غدیر، احداث قطار شهری و روند اجرای عملیات عمرانی آن را این‌گونه روایت کرد: «قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در زمان تأسیس ذوب‌آهن در اصفهان مطالعاتی انجام و مقرر شد از ذوب‌آهن تا فرودگاه مسیری ریلی ایجاد شود. به‌طورجدی از سال 1377 مطالعات خط ریلی حمل‌ونقلی شهری اصفهان در دستور کار قرار گرفت و سه خط ریلی برای داخل شهر و چند خط برون‌شهری از اصفهان به فولادشهر، زرین‌شهر و مبارکه و از بهارستان به شاهین‌شهر و بالعکس پیش‌بینی شد و در روند کار مطالعاتی قرار گرفت.»
روند احداث خط یک مترو در اصفهان
به گفته واعظی‌فر ،مجلس از سال 1379 بودجه‌ای برای قطار شهری اصفهان اختصاص داد که از آن زمان عملیات اجرایی آغاز شد. «اجرای خط یک در سال 1381 در دستور کار قرار گرفت و در سال 1384 این موضوع در شورای ترافیک تصویب شد.» او درباره احداث خط یک مترو توضیح داد: «در حال حاضر این خط به طول 21.2 کیلومتر اجرا شده و 20 ایستگاه دارد که هم‌اکنون در حال بهره‌برداری است. یک ایستگاه تبادلی هم بین خط یک و خط دو مشترک است. در تمام 20 ایستگاه مسافرگیری می‌شود و مشکل خاصی وجود ندارد. خط یک 87درصد پیشرفت فیزیکی دارد و 13درصد کسری پیشرفت به دلیل کمبود بودجه برای راه‌اندازی واگن‌ها و رام قطاری است. در حال حاضر 14 رام قطار داریم؛ اما به 31 رام نیاز داریم؛ همچنین باید تجهیزاتی برای تکمیل خط خریداری کنیم.»
کاهش سرفاصله‌های زمانی
به بیان مدیرعامل سازمان قطارشهری شهرداری اصفهان «در حال حاضر 10 تا 11 دقیقه سرفاصله‌های خط یک است که مقررشده سرفاصله‌ها را کاهش دهیم و آن‌ها را به 2.5 دقیقه برسانیم. زیادبودن سرفاصله‌های زمانی به دلیل کسری رام قطارهاست. متأسفانه اگر برای یکی از رام‌ها مشکلی ایجاد شود، بر روی سرفاصله‌ها تأثیر می‌گذارد. در این زمینه، تمهیدهایی اندیشیده شده است و درصددیم به‌سرعت سرفاصله‌های زمانی را کاهش دهیم؛ زیرا هرچقدر فاصله زمانی برای عبورومرور افزایش پیدا کند، از مقبولیت قطارشهری برای مردم کاسته می‌شود و ممکن است مردم از این وسیله حمل‌ونقلی عمومی کمتر استفاده کنند. ما به دنبال این هستیم که این مقبولیت را افزایش دهیم.»
مشکل منابع مالی
واعظی‌فر به کمبود منابع مالی در این مجموعه اشاره کرد: «در حال حاضر تمام قطارها جدید هستند؛ اما مشکل اصلی منابع مالی است. شهرداری نمی‌تواند به‌تنهایی هزینه‌های گزاف تأمین قطارها را بپردازد. متأسفانه در چند سال گذشته هم دولت به شهرداری‌ها کمک خوبی نکرده است. در حال حاضر چهار رام‌قطار در چین آماده تحویل به ایران است؛ اما به دلیل مشکلات مالی از تحویل آن‌ها ناتوان هستیم. مقرر شد در قرارداد با چین هفت رام‌قطار آماده به ما بدهند و مابقی را در ایران تولید کنند.» به گفته او «واگن قطار در هر قوسی نمی‌تواند حرکت کند یا فرازونشیب هر خطی متفاوت است. همین موضوع باعث شده است که برای هر خط، واگن و قطار مختص به آن خط تولید شود؛ چون هر خط طراحی خاصی دارد.» مدیرعامل سازمان قطارشهری اصفهان و حومه به این نکته هم اشاره کرد که دولت برای تبریز و اصفهان در حدود ۳۱۵ رام‌قطار خریداری کرده است: «از این میزان باید ۱۷ قطار به ما بدهند که تاکنون فقط هشت قطار به ما تحویل داده شده است. در حال حاضر شرکت چینی باید حدود ۲۳ قطار به ما بدهد که به دلیل محدودیت منابع مالی این موضوع محقق نشده است. برای تکمیل خط یک حدود هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به‌اضافه ۱۳۰ میلیون یورو لازم داریم که ۱۲۰ میلیون یوروی آن فقط مربوط به پول قطار و ۱۰ میلیون یورو هم برای تجهیزات وابسته است و اگر این پول آماده شود، ظرف دو سال آینده این ۱۳درصد باقی‌مانده خط یک هم تمام خواهد شد.» واعظی‌فر توضیح داد: «اولین ایستگاه خط یک در خیابان امام خمینی در شهرک قدس قرار دارد و بیستمین ایستگاه در ترمینال صفه و ایستگاه آخر است. مقرر شده خط یک با پنج ایستگاه تا فلکه استقلال توسعه پیدا کند که شروع آن منوط به تأمین منابع مالی آن است. از ماه آینده مناقصه طرح توسعه خط یک انجام خواهد شد. در این راستا تکلیف شده که منابع مالی شهرداری را به این بخش بدهند و از بودجه دولتی استفاده نشود؛ بنابراین شهرداری با چند شرکت قرارداد مشارکتی منعقد خواهد کرد تا این شرکت‌ها بتوانند مجوزهای لازم را از شهرداری بگیرند؛ به‌اضافه اینکه ملک یا زمین هم از شهرداری دریافت و در عوض منابع مالی توسعه خط یک را تأمین
کنند.» به بیان او: «توسعه خط تا اندازه ۵,۵ کیلومتر مربوط به شهر اصفهان است که وظیفه ماست؛ ولی فعلا منابع مالی نداریم؛ ۱۳,۵ کیلومتر دیگر از فلکه استقلال تا شاهین‌شهر است که این شهرستان از سمت خودش شروع می‌کند و پیش می‌آید. موضوعی که وجود دارد این است که باید بخشی از آن را شهرداری اصفهان و بخشی دیگر را شهرداری شاهین‌شهر تقبل کند. در این میان شرکت‌های پالایشگاه اصفهان و نفت سپاهان هم ذی‌نفع هستند. قرار شده است شهرداری شاهین‌شهر از این شرکت‌ها بخواهد تــا بــرای تــأمــیــن مــالــی پــروژه سرمایه‌گذاری کنند.» مــدیــرعــامــل سازمان قطار شهری اصفهان و حومه درباره خطوط دیگر هم صحبت کرد: «از جنوب هم خطی به طول ۱۹,۵ کیلومتر وجود دارد که باید به بهارستان وصل شود و یک ایستگاه آن برای سپاهان‌شهر و مربوط به شهرداری اصفهان است و مابقی در تعهدات شرکت عمران بهارستان است که آن‌ها هم از سمت بهارستان شروع کرده‌اند؛ این هم به خط یک وصل می‌شود که در این صورت در افق بلندمدت خط یک از بهارستان شروع می‌شود و تا شاهین‌شهر ادامه خواهد داشت.»
طبق قانون ۵۰درصد بودجه مترو را دولت باید بدهد
واعظی‌فر درباره سهم دولت در ساخت مترو گفت: «طبق قانون ۵۰ درصد بودجه مترو را باید دولت بدهد و ۵۰ درصد هم برای شهرداری است؛ ولی طی سال‌های گذشته از سوی دولت بودجه زیادی برای ساخت مترو تزریق نشده و این باعث شده است سرعت ساخت کاهش پیدا کند.» او در پاسخ به پرسش اصفهان‌زیبا مبنی بر اینکه آیا احداث خط دو در ایستگاه چهارراه ابن‌سینا که با مشکل میراثی روبه‌رو شده است به تأخیر می‌افتد، گفت: «ما در این زمینه با میراث چند جلسه برگزار کردیم و مقرر شد تمهیدهایی بیندیشیم که به میراث فرهنگی و تاریخی این بخش خدشه‌ای وارد نشود؛ همچنین عملیات عمرانی در ایستگاه‌هایی که در حریم میراث فرهنگی، با نظارت مسئولان میراث انجام می‌شود، آن‌ها گزارش‌ها را به کمیته پنج‌نفره‌ای که از سوی استاندار تعیین شده است، ارائه می‌دهند.»واعظی‌فر در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه آیا قطارشهری با فرونشست زمین رابطه‌ای دارد، بیان کرد: «در پایش خط یک مترو، آثاری از فرونشست مشاهده نشده است.» مدیرعامل سازمان قطارشهری اصفهان و حومه معتقد است: «توسعه خط یک به ۱۰ رام قطار نیاز دارد که با درنظرگرفتن تجهیزات وابسته این رام‌قطارها مبلغی در حدود ۹۰میلیون یورو باید تأمین شود؛ همچنین حدود دوهزار میلیارد تومان هم هزینه ساخت ایستگاه و پل‌هاست.»او در پاسخ به پرسش یکی دیگر از خبرنگاران مبنی بر اینکه تراموا به‌صرفه‌تر از مترو است یا خیر، این‌گونه بیان کرد: «این موضوع را مطالعات ترافیکی مشخص می‌کند که چه وسیله‌ای برای حجم مشخصی از مسافر مناسب است. مبنای کارهای ما در اصفهان این است که حمل‌ونقل باید با مترو انجام شود. مطالعات خط یک و ۲ و ۳ مصوبه شورای ترافیک را دارد و متناسب با خطوط اتوبوس و تاکسی، خطوط مترو هم تعیین تکلیف شده است.»او در ادامه این نشست درباره خط دو مترو هم‌صحبت کرد: «فعالیت اجرایی خط دو از سال ۹۴ شروع شد. قرار بود طی مدت هفت سال، ۲۴ کیلومتر و ۷۰۰ متر خط دو به بهره‌برداری برسد که از شمال زینبیه شروع می‌شود و در جهت شمالی‌جنوبی تا خیابان حافظ می‌آید و به‌صورت غربی‌شرقی تا خمینی‌شهر ادامه پیدا می‌کند و در کل متشکل از ۲۳ ایستگاه است. اولویت اول اجرا در این خط این بوده که ۱۴ کیلومتر آن شروع شود و از دارک تا کهندژ بوده است. حفاری این خط با “تی‌بی‌ام” از دارک شروع شده و تا ایستگاه لاله ادامه دارد؛ از طرف ایستگاه شهید حجازی در کهندژ هم حفاری دیگری را شروع کرده‌ایم که در ۱۲ بهمن به ایستگاه خرازی در ابتدای خیابان صاحب روضاتی در کنار اتوبان رسید و در چند روز آینده هم به آخر صاحب روضاتی در روبه‌روی بیمارستان کاشانی می‌رسد.»
اولویت دوم اجرای خط دو ؛از ایستگاه حجازی تا خمینی‌شهر
مــدیــرعــامــل سازمان قطارشهری اصفهان و حومه اولویت دوم اجرای خط دو را از ایستگاه حجازی تا خمینی‌شهر دانست: «پیمانکارها در همه ۱۶ ایستگاه بین دارک تا حجازی فعال هستند. در سفت‌کاری این ۱۶ ایستگاه ۳۸ درصد پیشرفت داشته‌ایم؛ تا آخر سال آینده هم از دارک تا ایستگاه ابن‌سینا حفاری و تونل‌سازی تکمیل می‌شود و اگر مشکلات مالی نباشد، تا سال بعدش نیز تونل‌سازی از ایستگاه شهید حجازی تا ابن‌سینا کامل خواهد شد. برای خط دو، یک قرارداد با شرکت مپنا بین‌الملل به ارزش ۵۹۴ میلیون یورو بسته‌شده که فاینانس است و مورد تأیید بانک مرکزی هم قرارگرفته و بعد از اجرای کار و چهار سال هم تنفس، بازپرداخت شروع خواهد شد. در این بازپرداخت دولت هم به‌صورت ۵۰ – ۵۰ شریک است.در این قرارداد مقررشده است ۴۲ رام‌قطار و کل تجهیزات و همچنین ریل به ما بدهند. این قرارداد 48ماهه است و هنوز هم شروع نشده. تنفیذ آن بعد از ابلاغ برنامه‌وبودجه است؛ اما مپنا مطالعات خود را شروع کرده است.»پایان سخنان مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان و حومه به روند احداث خط سه منتهی شد: «برای شروع خط سه مترو بودجه نداریم. این خط از میدان آزادی شروع می‌شود و تا اسلام‌آباد و پل زندان ادامه دارد. این خط حدود هشت کیلومتر است و به فولادشهر و مبارکه ختم می‌شود که آن بخش مربوط به شهر اصفهان نیست.»
