به گزارش اصفهان زیبا؛ اوضاع اقتصادی این روزهایی که حالوروز چندان خوشی ندارد، بر همه حوزهها و جوانب زندگی مردم تأثیرات منفی خود را گذاشته است و روزی نیست که قیمت یک کالا یا خدمات مردم را متعجب یا شگفتزده نکند! حوزه خوراک و مواد غذایی هم از این غائله مستثنا نبوده است و قیمت غذا در رستورانها به شکل عجیبوغریبی در حال افزایش است؛ موضوعی که به عوامل متعددی وابسته است؛ اما مهم آن است که با توجه به هزینههای سنگین زندگی در این روزها، بسیاری از خانوادهها باید دور یکی از دردسترسترین تفریحات خود که صرف غذا در کنار خانواده است را خط قرمز بکشند.
در این میان موضوع جالبتوجه، قیمت تمامشده یک دست کلهپاچه است. این روزها مصرف کلهپاچه به اولویت آخر سبد غذایی مردم تبدیل شده و مثل قدیم هر کسی برای خوردن آن به طباخیها مراجعه نمیکند. درواقع امروزه خوردن کلهپاچه مختص افرادی است که وضعیت مالی خوبی دارند.
این روزها قیمت یک پرس مغز 200هزار تومان، قیمت یک پرس زبان، گوشت و بناگوش 640هزار تومان، قیمت یک جفت چشم 70هزار تومان، قیمت یک عدد پاچه 80هزار تومان، قیمت یک دست سیراب و شیردان بین 195هزار تومان تا 390هزار تومان، قیمت آبگوشت ساده 25هزار تومان است. با وجود این تفاسیر، قیمت یک دست خوراک کلهپاچه حدود یکمیلیون تومان آب میخورد. قیمت یک دست کلهپاچه که در سال ۹۵ حدود ۲۵هزار تومان بود، در سال ۹۸ به ۱۵۰هزار تومان رسید. این قیمت در سال ۱۴۰۰ به ۸۰۰هزار تومان افزایش یافته و در دو سال اخیر همچنان به روند صعودی خود ادامه داده و به یک غذای لاکچری تبدیل شده است.
با سردشدن هوا و ورود به فصل زمستان، مردم تمایل به خرید کلهپاچه نشان میدهند. کلهپاچه که پیش از این خوراک محبوب ایرانی محسوب میشد، در سفره خانواده کمرنگتر شده و طباخیها کساد و رو به تعطیلی هستند. اگر یک خانوار چهارنفره با حقوق کارگری برای تفریح آخر هفته در فصل سرد سال هوس خوردن کلهپاچه کند، باید حدود چهارمیلیون تومان هزینه کند! این در حالی است که دستمزد کارگران فقط کفاف خرید اقلام اساسی زندگی آنهم در حد بخورونمیر را میدهد.
در این بین بسیاری از کارگران نیز به دلیل نداشتن مسکن و قدرت خرید پایین برای تأمین مسکن، باید هزینه اجارههای سرسامآور را در شهرهای بزرگ پرداخت کنند و با این شرایط زندگی، باید دور لذت خوردن یک دست کلهپاچه در کنار اعضای خانوادهشان را یک خط قرمز پررنگ بکشند. قشر ضعیف جامعه قدرت خرید خود را از دست دادهاند و تنها در صورتی میتوانند این نوع غذاها را تهیه کنند که بهصورت مشترک و با مقدار کمی از آن، اقدام به خرید کنند.
مشتری رستورانها آب رفت
پیشتر سفارش غذا و رفتن به رستوران سهم بیشتری در سبد هزینه خانوارها داشت؛ ولی حالا مشتریان رستورانهای اصفهان کاهش یافته است. اصفهانیها ترجیح میدهند پول رفتن به رستوران و رستورانگردی را صرف نیازهای اولویتدارشان بکنند. با وجود این تفاسیر، مردم رستورانگردی در روزهای آخر هفته و یا وعده یکبار رستوران رفتن در ماه را حذف میکنند. بر اساس آخرین آمارهای اعلامشده توسط مرکز آمار ایران، تورم تولیدکننده سالانه خدمات در مهرماه امسال در بخش «فعالیتهای خدماتی مربوط به تأمین جا و غذا» و «هنر، سرگرمی و تفریح» بیشتر از سایر بخشها بوده است. بر این اساس، تورم تولیدکننده سالانه بخش فعالیتهای خدماتی مربوط به تأمین جا و غذا معادل 9/49درصد است. آمارهای رسمی حاکی از کاهش سهم تفریح و سرگرمی در سبد هزینههای مردم است.
از سال 96 تا 1402 سبد تفریح مردم خالیتر شده است. سهم گروه تفریحات، سرگرمیها و خدمات فرهنگی از کل هزینه متوسط ایرانیان در سال 1400، 6/1درصد برآورد شده؛ درحالیکه این سهم در سال 96 حدود 3درصد بوده است. سهم تفریح و سرگرمی از سال 96 که 3درصد بوده، در سال 1402 به زیر یکدرصد یعنی 08/0درصد رسیده است. به بیان دیگر، در چندسال گذشته هزینهای که ایرانیان برای تفریح و فعالیتهای فرهنگی انجام دادهاند، کاملا روندی نزولی داشته و به شکل چشمگیری کاهش یافته است.
تورم و گرانی باعث شده که مردم کمتر رستوران بروند و اگر هم میروند، اغلب برای هر دو نفر یک پرس غذا سفارش میدهند و در هزینهها بسیار صرفهجویی میکنند. این تغییرات نه در خصوص طبقههای پایین جامعه که اصلا رستوران نمیروند؛ بلکه شامل طبقات اقتصادی بالاتر در جامعه است. افزایش تورم همزمان با کاهش سهم هزینه تفریحات خانوار است که نشان میدهد تورم بالا خانوارها را به کاهش هزینههای غیرضروری ازجمله تفریحات، وادار کرده است. افزایش روزافزون هزینههای ضروری مانند مسکن، آموزش، اولویتهای مالی خانوادهها را به سمت نیازهای اساسی سوق داده و قدرت خرید را بهشدت کاهش داده است. در این شرایط، هزینههایی که به تفریح و سرگرمی اختصاص پیدا میکنند، اغلب در اولویتهای آخر قرار میگیرند و بسیاری از خانوادهها ناچارند از این بخش صرفنظر کنند.
اصفهان در جایگاه پانزدهم برای هزینهکرد تفریحات
کاهش سهم تفریح در سبد هزینههای خانوارها نهتنها سطح شادی و رضایت از زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد؛ بلکه پیامدهایی چون افزایش استرس، کاهش کیفیت زندگی و حتی مشکلات روانی به همراه دارد. بررسی و مقایسه آمار منتشرشده توسط مرکز آمار، نشان میدهد که هزینه تفریحی و سرگرمی در بین ۳۲ استان کشور متفاوت است.
هزینه تفریحات، سرگرمی و خدمات فرهنگی در سبد هزینه خانوار شهری در استانهای مختلف کشور در سال 1402 نشان میدهد خانوارهای شهری در استان زنجان، با پرداخت هزینه دومیلیون و ۱۱۲ هزارتومانی، رکورددار بیشترین هزینه برای تفریحات در کشور هستند. پس از آن، خانوارهای شهری در استان تهران با پرداخت هزینه یکمیلیون و ۵۹۹هزارتومانی، جایگاه دوم را در بیشترین هزینه برای تفریحات در کشور دارند. اصفهانیها اما در جایگاه پانزدهم قرار گرفتهاند و برای تفریحاتشان 700هزار تومان هزینه میکنند.
خانوارهای شهری در استان کرمان نیز با پرداخت هزینه ۷۵هزار تومانی، کمترین میزان هزینه را برای تفریحات انجام میدهند. خانوارهای شهری در استان سیستان و بلوچستان، با پرداخت هزینه ۱۵۷هزارتومانی، جایگاه دوم را در کمترین هزینه برای تفریحات در کشور دارند.