مشعلهای مازوتسوز در آستانه روز هوای پاک فعال شدند تا آسمان اصفهان، رنگ هوای پاک را به خود نبیند! همین دو سه روز گذشته بود که خبر مازوتسوزی در نیروگاه شهید بهشتی اصفهان رسانهای و عنوان شد که سرمای شدید و یخبندان در سراسر کشور در روزهای اخیر، مصرف گاز را به شدت افزایش داده و به همین دلیل نیز همه نیروگاهها به منظور جلوگیری از قطعی برق، ملزم به استفاده از مازوت هستند. بر همین اساس، مدیر روابط عمومی اداره کل روابط عمومی محیطزیست اصفهان، شنبه گذشته در گفتوگو با «اصفهانزیبا» گفت که 48 ساعت است که مصرف مازوت دوباره و پس از هفت سال در یکسوم ظرفیت نیروگاه شهید منتظری اصفهان به مدت یک ماه از سر گرفته شده است.
جنگ آلودگی علیه هوای اصفهان، سالهاست که با چشم غیرمسلح نیز قابلرؤیت است. این جنگ، چنان گلوی همشهریان ما را در مشت فشرده که دیگر نفسکشیدن ممکن نیست. مدیرکل مدیریت بحران اصفهان ولی ضمن تکذیب استفاده از مازوت در صنایع استان، قانون هوای پاک را ورق میزند؛ طی همه این سالها اما، آب در رودخانه و دود در آسمان اصفهان تکان نخورده است! این در حالی است که عباس مقتدایی، نماینده اصفهان در مجلس، نزدیک به هشت سال پیش، در 19 دی ماه 92 و در گفتوگو با صاحب نیوز فاش کرده بود: «به طور متوسط روزانه 500 تن گوگرد بر اثر فعالیت صنایع بزرگ اصفهان، هوای این کلانشهر را آلوده میکند.
در گذشته عنوان میکردیم هر چند روز یکبار با آلودگی هوا مواجهیم؛ حالا قضیه برعکس شده است و میگوییم هر چند روز یکبار هوای پاک یا نسبتا پاک داریم.با این اوصاف باید فکر چاره بود؛ چرا که عوارض آلایندهها بسیار زیاد است و صدمات زیادی به انسان وارد میکند.دکتر رؤیا صادقی، کارشناس محیط زیست، ضمن اشاره به این عوارض، راهکارهای مناسبی برای مقابله با آلودگی هوا ارائه میدهد که خواندن و عمل به آن را توصیه میکنیم.
قبل از انتشار نتایج سیاهه آلودگی هوا، کرونا دست صنایع اصفهان را رو کرد. اولین قرنطینه کامل اصفهان در ابتدای بهار و منع عبورومرور در سیزده فروردین بازهم جدول شاخص هوای شهر را سبز نکرد و چتر آلایندهها همچنان بر سر شهر خودنمایی میکرد. امروز هم با وجود منع عبورومرور شبانه و بارندگی، صبحهای خاکستری خودنمایی میکنند. انتشار جزئیات پژوهش منشأیابی آلودگی هوای اصفهان و تعیین سهم منابع آلاینده شهر، از سهم درشت صنایع در ایجاد آلودگی رونمایی کرد. دادههای این پژوهش اما زمانی هوای شهر را متأثر میکند که استاندار اصفهان، دستگاههای ذیربط و متولی، سازمان صمت استان و همه صنایع را برای عمل به وظایف زیستمحیطی خود ترغیب کند. به بیان دیگر نماینده عالی دولت در اصفهان باید ضامن اجرای نتایج سیاهه آلودگی هوای شهر باشد.
نتایج پروژه تحقیقاتی منشأیابی و سهمبندی ذرات معلق هوا و اولویتبندی کانونهای مولد آن در هوای شهر اصفهان که تأخیر در ارائه آن چندی پیش از سوی شورای شهر اصفهان موردانتقاد قرار گرفته بود، روز گذشته و همزمان با هفته پژوهش و طبق تعهدی که محسن سلیمانی، مجری پروژه منشأیابی و سهمبندی ذرات معلق هوای شهر اصفهان، داده بود، اعلام شد. بر اساس نتایج نهایی طرح منشأیابی و سهمبندی ذرات معلق هوای شهر اصفهان، حداکثر 37 درصد از آلایندگی هوای شهر اصفهان متوجه صنایع، 53 درصد مربوط به حملونقل و 70 درصد از سهم حملونقل نیز مربوط به اتوبوسها و کامیونهاست.
کلاف سردرگم آلودگی هوای اصفهان انگار قرار نیست باز شود. زمانی بود که اصفهان رتبه اول در اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی هوا را داشت؛ اما این برنامه هم به داد هوای اصفهان نرسید. حالا باوجود اجرای محدودیتهای کرونایی و خانهنشینشدن خودروها در زمان طولانی از روز، آلودگی هوا در اصفهان همچنان جولان میدهد. به گفته غلامی، سخنگوی ستاد کرونای اصفهان، ترددهای داخل شهری 30درصد کاهش داشته است. این درحالی است که مقایسه شاخص کیفیت هوای اصفهان با آمار کاهش تردد در یک دوره زمانی مشابه، این پرسش را مطرح میکند که بدون انکار نقش خودرو، آیا همچنان اصرار است خودروهای شهری به عنوان دلیل آلودگی هوای اصفهان معرفی شوند یا بهتر است جامعتر به موضوع نگاه شود؟
شهر اصفهان هنوز آلودگی هوای تابستانه را پشت سر نگذاشته، باید به پیشواز زودهنگام غول آلوده در آسمان خاکستری شهر فیروزهای در فصل پاییز برود. گویا این آلودگی دیگر فصلی نیست، سالیانه شده و حتی شیوع کرونا نیز نتوانسته اندکی از حجم آن بکاهد. به نظر میرسد با وجود موقعیت خاص جغرافیای اصفهان که نیمهبیابانی است و آن را در همسایگی کویر و شانزده کانون فرسایش بادی تاکنون زنده بداشته، دست عواملی مانند آلایندههای انسانساز در کار است. آلایندههایی که به گفته مدیر کل مدیریتبحران استانداری اصفهان «بیش از 90درصد آلودگی هوای استان را تشکیل میدهند.» اما با وجود تدوین برنامههای جامع برای مبارزه با این معضل، هوا بس ناجوانمردانه آلوده است؛ تا آنجا که مدیر کل هواشناسی استان به تازگی اعلام کرده: «با توجه به ضعیفبودن فعالیت سامانههای بارشی و كاهش فراوانی گذر سامانهها از روی استان، بارش كمتر از نرمال، پایداری نسبی جو در تراز میانی و نفوذ تودههای هوای بهنسبت سرد در سطح زمین ازسمت شمالشرق، شرایط برای افزایش پتانسیل آلودگی هوا در كلانشهر اصفهان و مناطق صنعتی در پاییز1399 مهیا شده است.»