سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: قدرت بانک مرکزی در بازار ارز کم نیست اما این قدرت به شرطی است که مقتدرانه از آن استفاده کند و در این راستا وقتی مرکز مبادله مرجعیت پیدا کند بازار تابع آن خواهد شد.
«ارز 4200تومانی تا پایان سال» این تأکید دولت سیزدهم است. بعضی از دولتمردان ارز ترجیحی را عامل رانت و فساد میدانند و بر این باورند که کارت اعتباری یا افزایش مبلغ یارانه جایگزین مناسبی برای ارز ترجیحی در سال آینده است. درمقابل، کمیسیون تلفیق بودجه همچنان مخالف اصلی حذف ارز 4200تومانی است و اعضای کمیسیون، تورم و گرانی بیشازاندازه و کوچکشدن سفره اقشار کمدرآمد را از اصلیترین پیامدهای کناررفتن ارز 4200تومانی از بودجه سال آینده میدانند.
انتشار اخبار مثبت از وین، هیجانهای بازار ارز اصفهان را بالا برد تا بهمنماه یکی از پرنوسانترین ماههای سال برای بازار ارز باشد. دلار هفته گذشته همراه با انتشار اخبار مذاکرات روند ریزشی را شروع کرد و بهسرعت به کانال 27 و 26 هزار تومان رسید. دلالهای خیابان سپه و بازار بزرگ از شرایط فعلی بازار ارز راضی نیستند و از توقف روند نزولی نرخ دلار میگویند؛ برخی از آنها نیز وعده بازگشت دلار به کانال 30 هزار تومان را در سال آینده میدهند؛ بااینحال شواهد و گفته مسئولان از ادامهدار بودن کاهش قیمت ارز در بازار حکایت میکند.
اقتصاد ایران در چند سال اخیر، بیشتر از آنکه از بحرانهای اقتصادی ناشی از کرونا، چالشهای منابع و معادن، مباحث محیطزیستی و تصمیمات اقتصادی ضربه خورده باشد، درگیر مباحث سیاسی بوده است. تحریمهای آمریکا و دنبالهروی اروپاییها از تکالیف محوله از سوی آمریکا، باعث شده شرایط اقتصادی ایران پیچیدهتر شود. در نتیجه تحریمها و کاهش شدید صادرات نفت و دیگر کالاهای استراتژیک، منابع ارزی ایران در تنگنا قرار گرفت. وقتی اقتصاد هم با محدودیت عرضه مواجه میشود، باید سمت تقاضا را نیز محدود کرد؛ مسئلهای که با ممنوعیت واردات خودرو نمود پیدا کرد. با این حال همچنان نرخ ارز در ایران نوسان دارد و نمیتوان ارزش ذاتی آن را برآورد کرد.
قیمت طلا همزمان با تعطیلات کریسمس افزایشی شده است. اینطور که فعالان بازار اعلام میکنند طلا تا پایان سال روند صعودی خود را طی میکند و دراینبین اگر مذاکرات وین به نتیجه برسد شیب صعودی طلا ملایمتر خواهد شد. اونس جهانی طلا قبل از تعطیلات سال نو میلادی روند صعودی داشت.
چند تن از استادان اقتصاد دانشگاه اصفهان در وبینار تخصصی تحلیل سیاستهای چندگانه نرخ ارز در ایران به سیر تحولات ارزی ایران، بررسی نظامهای ارزی و مزایا و معایب هرکدام از آنها و همچنین آثار اقتصادی ارز 4200تومانی پرداختند. پیشنهاد اقتصاددانان در این وبینار برقراری ارز تکنرخی در اقتصاد ایران بود. به زعم آنها در سیستم چندنرخی ارز نمیتوان تورم را کنترل کرد. چندنرخیبودن ارز در ایران طی برهههای مختلف منجر به انحراف منابع و زمینهساز مشکلات متعدد اقتصادی شده است.
دغدغه مردم تورم است و مطالـبـه اصلیشان کـاهــش قـیـمــت کـالاهـــا و اجناس. مواد خوراکی معمولا سهم قابلتوجهی از سبد مصرفی خانوارها را شامل میشوند و این در حالی است که نرخ تورم خوراکیها در میان سایر کالاها و اجناس رکورد زده است. از سوی دیگر، دخل مردم کفاف خرید مسکن و خودرو را نمیدهد. بررسی سایر بازارها نیز از روند افزایشی قیمت کالاها و اجناس حکایت میکند که برای مردم قابللمس است. با وجود این تفاسیر بار سنگینی بر دوش اقشار مختلف جامعه بهویژه دهکهای پاییندستی است که باید برای رفعورجوعش اقدام کرد. تورم ابرچالش اقتصادی است که همواره اقتصاددانان نیز بر حل و فصلش تأکید میکنند.
بازار ارز و طلای اصفهان کمتر از یک هفته مانده تا آغاز دور جدید مذاکرات هستهای آرامش کوتاه مدتی را تجربه میکند. امروز خیابان سپه و بازار بزرگ مانند ساحلی آرام، با موجهای کوچک و به دور از هیجان است؛ اگرچه هر لحظه ممکن است با انتشار یک خبر منفی یا مثبت تلاطم خرید یا فروش بار دیگر این ساحل آرام را مواج کند؛ ولی به گفته فعالان این بازار در حال حاضر تقاضا کاهش یافته است، نوسانگیران یک پله ذخیره سود کردهاند. چشمها در خیابان سپه خیره به وین پایتخت اتریش است. در این میان فعالان بازار پیشبینیهای مختلفی از نرخ ارز و سکه در نیمه دوم آذر ماه دارند.
پاییز در طول سالهای گذشته فصل خزان بازار دلار بوده است. مهر 1397 قیمت هر دلار آمریکا به 19 هزار و 200 تومان رسید، ولی با عرضه گسترده بانک مرکزی در بازار، دلار با ریزشی بیسابقه به کانال 10 هزار تومان برگشت. آبان 1399 نیز دلار اگرچه به راحتی کانال 32هزار تومان را رد کرد و با قیمت 32 هزار و 400 تومان نیز معامله شد؛ ولی با پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روند صعودی دلار متوقف شد و با سرعت به کمتر از 25 هزار تومان رسید و حالا اگرچه در این روزها دلار در حال ماجراجویی در کانالهای قیمتی جدید است و برخی از احتمال دلار بالای 30 هزار تومان میگویند، ولی آیا ممکن است خزان دیگری در بازار رقم بخورد؟
پیشبینی برخی کارشـنـاسان ارزی این است که نتیجهبخش بـودن مذاکرات، بـازارهـای مخـتـلـف را در میانمدت آرام میکند. آنها تخمین میزنند توافقها 20درصد روی نرخ ارز اثرگذار خواهد بود و در کنار آن متولیان باید برای کنترل نرخ تورم، تدابیر اساسی بیندیشند. درواقع اگر مسئله تورم در اقتصاد ایران حلوفصل شود، میتوان به روند کاهشی نرخ ارز نیز امیدوار بود. در هفتههای اخیر دلار در کانال 27 هزار تومانی نوسان اندکی داشته است و به نظر میرسد فعالان بازار ارز منتظر نتیجه رخدادهای پیش رو هستند.
در شرایطی این روزها روی حذف ارز 4200 تومانی تأکید میشود که بهزعم کارشناسان اقتصادی این اقدام شوک تورمی جدیدی به بازارها وارد میکند. اقتصاددانها میگویند اختصاص ارز 4200 تومانی مشکل اصلی نیست، بلکه چگونگی مدیریت این ارز اهمیت دارد. درواقع شیوه مدیریت ارز 4200 تومانی است که اگر بهدرستی صورت گیرد قیمتها را سروسامان میدهد و اگر نادرست باشد زمینهساز فساد میشود.
شرایط اقتصاد ایران قرار است با حذف دلار بهبود پیدا کند. وزیر صمت با صراحت دراینباره سخن گفته و در جمع فعالان اقتصادی بر ضرورت خارجکردن دلار از اقتصاد ایران تأکید کرده است. این اقدام یکی از دیدگاههای احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، هم هست. کارشناسان میگویند حذف دلار از اقتصاد ایران شدنی نیست. بیش از 50درصد تبادلها با دلار انجام میشود و این تصمیم موجب محدودیت تجارت ایران با کشورهایی میشود که دلار همچنان در اقتصاد آنها قدرتنمایی میکند.