به گزارش اصفهان زیبا؛ هفته تربیت‌بدنی و ورزش بهانه‌ای است برای یادآوری اولین‌های ورزش اصفهان که هر کدام بخشی از تاریخ این دیار را رقم زدند و مبدایی برای رخدادهای بعدی شدند؛ از اولین حضور در رقابت‌های جهانی تا نخستین مدال بازی‌های آسیایی.
اولین حضور در مسابقات قهرمانی جهان
اولین حضور ورزشکاران اصفهانی در مسابقات جهانی به نام رشته کشتی ثبت شده و مرحوم مهدی مقرب این تجربه را به نام خودش ثبت کرده است. مقرب از نخستین اعضای تیم ملی ایران در مسابقات جهانی است که به‌عنوان جوان‌ترین کشتی‌گیر در اولین دوره مسابقات جهانی کشتی در سال ۱۹۵۱ هلسینکی فنلاند شرکت کرد که در آن زمان 19 سال داشت. مقرب در دو دوره مسابقات جهانی عضو تیم ایران بود و به‌عنوان پنجمی رسید. او که از سن ۱۷ سالگی عضو تیم کشتی اصفهان شد، حدود ۱۳ سال در مسابقات قهرمانی کشور هم در آزاد و هم در فرنگی کشتی گرفت. مقرب در ۳۲ سالگی تشک کشتی را برای همیشه بوسید؛ اما در کسوت داور سال‌ها به‌عنوان داوروسط، قاضی و رئیس تشک مسابقات داخلی و بین‌المللی را قضاوت کرد. از مقرب به‌عنوان بنیانگذار و نخستین سرمربی تیم ملی کشتی ناشنوایان ایران نیز یاد می‌شود.
اولین مدال مسابقات جهانی
کسب اولین مدال ورزشکاران اصفهانی در مسابقات جهانی پس از نخستین حضور نزدیک به سه دهه به درازا کشید. مرادعلی شیرانی، کشتی‌گیر اصفهانی که در سن کم با شکست حریفان نامدار، دوبنده تیم ملی را به تن کرده بود، یک سال پس از ناکامی در المپیک مونترال، در مسابقات جهانی 1977 گوتنبرگ سوئد به مدال برنز وزن 52 کیلوگرم کشتی فرنگی دست‌یافت. نزدیک به دو دهه شیرانی، تنها مدال‌آور اصفهانی در مسابقات جهانی به شمار می‌رفت تا اینکه در مسابقات جهانی 1994 استانبول، محمد طلایی در رشته کشتی آزاد به مدال نقره رسید. طلایی در مسابقات کراسنویارسک 1997 و تهران 2002 دو مدال جهانی دیگر به رنگ طلا و برنز دشت کرد. در ورزش بانوان استان نیز از خدیجه آزادپور اولین دارنده مدال جهانی یاد می‌شود که در مسابقات جهانی 2009 ووشو کانادا به قهرمانی رسید.
اولین حضور المپیکی
نخستین حضور رسمی ایران در المپیک در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۴8 رقم خورد اما طی چهار دوره ورزشکاران اصفهانی در کاروان اعزامی جایی نداشتند تا اینکه در المپیک 1964 توکیو، برای اولین بار دو ورزشکار اصفهانی در جمع نفرات اعزامی جای گرفتند. حسین غفوری زاده در رشته دوومیدانی با قهرمانی در کشور، به عضویت تیم ملی دوومیدانی درآمد و در المپیک نیز در ماده 400 متر با حریفانش رقابت کرد و با رتبه پنجاهمی به کارش در المپیک پایان داد. در رشته وزنه برداری نیز، رضا استکی در دسته 80 کیلوگرم بر روی صحنه المپیک وزنه زد.
اولین المپیکی بانو
گیتی محبان و مریم آچاک اولین بانوان ورزشکار اصفهانی هستند که حضور در المپیک را تجربه کرده‌اند. این دو بانوی شمشیرباز با قهرمانی در بازی‌های آسیایی 1974 تهران، جواز شرکت در المپیک 1976 مونترال را به دست آوردند؛ اما گلنوش سبقت الهی اولین بانوی ورزشکار نصف جهان است که در مسابقات انتخابی، سهمیه المپیک را کسب کرده است. سبقت الهی در رشته تپانچه موفق به کسب سهمیه المپیک 2016 ریو شد و تیم ملی تیراندازی کشورمان را در این رقابت‌ها همراهی کرد.
اولین مدال المپیکی
از اولین حضور اصفهانی‌ها در میدان المپیک تا کسب اولین مدال حدود نیم‌قرن به طول انجامید و طلسم بی مدالی ورزش نصف جهان در بزرگ‌ترین فستیوال ورزشی دنیا در المپیک ریو 2016 شکسته شد. در این رقابت‌ها، سهراب مرادی، وزنه بردار اهل شهرستان لنجان در وزن ۹۴ کیلوگرم در مجموع با رکورد ۴۰۳ کیلوگرم به مدال طلا رسید. مرادی در سال‌های 2017 و 2018 نیز در مسابقات قهرمانی جهان بر سکوی اولی ایستاد تا از این لحاظ نیز در جمع اولین‌ها جای بگیرد.
اولین مدال بازی‌های آسیایی
در چهار دوره ابتدایی بازی‌های آسیایی، مدالی به ورزش اصفهان نرسید تا این تاریخ‌سازی به بازی‌های آسیایی 1966 بانکوک موکول شود. در جریان این رقابت‌ها، رضا استکی که در دسته ۹۰+ کیلوگرم وزنه می‌زد، پس از منوچهر برومند از کشورمان و وزنه بردار کره جنوبی در رده سوم ین دسته جای گرفت. مدال آوری اصفهانی‌ها که از این دوره شروع شده بود، در ادوار بعدی به تناوب ادامه یافت اما بهترین نتیجه ورزشکاران نصف جهان در المپیک قاره کهن در بازی‌های آسیایی گوانگ جو با کسب چهار مدال طلای انفرادی در رشته‌های مختلف رقم خورد.
اولین مدال طلای بازی‌های آسیایی
اما اولین طلایی اصفهان در بازی‌های آسیایی کسی نبود جز داریوش ذاکری آزادکار وزن ۹۰ کیلوگرم تیم ملی کشتی ایران که با شکست‌دادن کشتی‌گیر هندی در فینال، اولین مدال طلای اصفهانی‌ها در بازی‌های آسیایی را برای نصف‌جهان به ارمغان آورد. ذاکری در پایان نیز با تیم ملی کشتی آزاد ایران قهرمان این دوره از مسابقات شد. کسب مدال طلا توسط ورزشکاران اصفهانی در ادوار بعدی بازی‌های آسیایی نیز ادامه یافت؛ اما اوج کار ورزشکاران نصف جهان را باید بازی‌های آسیایی گوانگجو 2010 دانست که چهار ورزشکار موفق به کسب مدال طلا شدند که از لحاظ تنوع مدالی نیز حائز اهمیت بود.
اولین طلای تیمی و انفرادی بانوان در بازی‌های آسیایی
در بازی‌های آسیایی 1974 که به میزبانی تهران برگزار شد، تیم فلوره بانوان کشورمان بر سکوی قهرمانی ایستاد. گیتی محبان و مریم آچاک، دو شمشیرباز اصفهانی این تیم بودند که با غلبه بر تیم ژاپن به این عنوان دست پیدا کردند. محبان در بخش انفرادی نیز موفق به کسب مدال برنز شد که اولین مدال بانوان اصفهانی در این رویداد محسوب می‌شود. قهرمانی هاشم قنبری در کشتی فرنگی، قهرمانی شهزاد موحدی و مرتضی شریعت با تیم ملی واترپلو و مدال برنز وارتکس پارسانیان در رشته بوکس باعث شد تا ورزش اصفهان از آوردگاه تهران دست پر خارج شود. در بازی‌های آسیایی 2010 گوانگجو و در حالی که رشته ووشو نخستین حضور رسمی اش را تجربه می‌کرد، خدیجه آزادپور، بانوی رزمی کار اصفهانی موفق شد در رشته ساندا به مدال طلا دست پیدا کند که اولین مدال انفرادی بانوان ورزشکار ایرانی در ادوار سپری شده بازی‌های آسیایی محسوب می‌شود.
اولین لژیونر
در این باره هیچ مدرک مستدلی وجود ندارد؛ اما بر اساس پژوهش‌های شفاهی، کامبیز مدنی‌پور، اولین لژیونر ورزش اصفهان است. این بازیکن فوتبال که همدوره محمود یاوری در تیم شاهین بوده، طی سفر تیم کیکرز ویکتوریا لس‌آنجلس، بازی او موردتوجه این تیم آمریکایی قرار گرفت و حدود شصت سال قبل به این تیم پیوست و چند سالی در لیگ فوتبال آمریکا بازی کرد. عبدالعلی چنگیز دیگر لژیونر مطرح اصفهانی است که نزدیک به سی‌سال قبل با درخشش در تیم ملی ایران، موردتوجه تیم‌های اروپایی واقع شد؛ اما بنا به دلایلی امکان پیوستن او فراهم نشد و به تیم‌های عربی پیوست. طی سال‌های اخیر تعداد زیادی از هندبالیست‌های اصفهانی به لیگ‌های مطرح اروپایی پیوستند.
اولین عنوان آسیایی یک تیم اصفهانی
ازآنجایی‌که آمار صحیحی در دست نیست، نمی‌توان با قطعیت از اولین کسب عنوان یک تیم اصفهانی در رویدادهای آسیایی صحبت کرد؛ اما احتمالاً مدال‌آوری تیم بسکتبال ذوب‌آهن، اولین عنوان در این ردیف باشد، بااین‌حال نایب‌قهرمانی تیم سپاهان در لیگ قهرمانان آسیا در سال 2007 خبرسازترین عنوان آسیایی یک تیم اصفهانی است که منجر به راه یابی زردها به جام باشگاه‌های جهان نیز شد، سه سال بعد تیم ذوب آهن نیز در فینال لیگ قهرمانان آسیا مغلوب حریف کره‌ای شد تا دو عنوان دومی برای تیم‌های دیار زاینده رود ثبت شود. تیم‌های فوتسال گیتی پسند و فولاد ماهان و تیم بسکتبال فولاد ماهان نیز در مسابقات باشگاهی قاره کهن سابقه کسب عنوان قهرمانی را دارند و البته تیم‌های والیبال نشسته ذوب آهن و کاراته سپاهان نیز در جام باشگاه‌های جهان حائز رتبه اولی شده‌اند.
