وعده خرید خودرو این‌بار با سهام عدالت

خرید یک اتومبیل با افزایش روز افزون قیمت‌ها برای خانواده‌های کم‌بضاعت به امری غیرممکن تبدیل شده است، تاجایی که چندی پیش دولت وعده عرضه اتومبیل رایگان به خانواده های آسیب‌پذیر را داد، ولی چند روز بعد این خبر تکذیب شد. درمقابل، در روزهای ابتدایی شهریورماه، خبری مبنی بر فروش خودرو به خانواده های نیازمند با سهام عدالت منتشر شد. سید علی موسوی،عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی، سهام عدالت را سازوکاری برای تامین مالی خودرودارکردن خانواده‌های نیازمند دانست و گفت: «من به همراه یک تیم اقتصادی طرح خودرودارکردن خانواده‌های نیازمند بدون خودرو را مورد بررسی قرار دادم و تدوین کردم و پیش از این هم اعلام کردیم که این طرح برای دولت و همچنین خانوارها بار مالی نخواهد داشت. ما سعی کردیم سازوکار شفاف و روشنی را طراحی کنیم و استفاده از سهام عدالت را به عنوان سازوکار تامین مالی پیش‌بینی کردیم.» بر این اساس، از سهام عدالت به مانند یک پیش‌پرداخت خرید خودرو استفاده خواهد شد تا خرید خودرو هزینه چندانی برای خانواده‌ها به دنبال نداشته باشد و از سوی دیگر، باعث افزایش سرمایه‌ای برای خودروسازان شود به صورتی که تولید جدید با تیراژ بالا داشته باشند. همچنین تمامی خانواده‌های بدون خودرو مشمول این طرح نخواهند شد، بلکه خانوارهای دهک‌های پایین و آسیب‌پذیر با اولویت خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی در این طرح مورد توجه قرار گرفته‌اند.طبق توضیحات سید علی موسوی، در این طرح پیش‌بینی‌شده ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو در مدت ۳ سال برای خانوارهای با اولویت دهک های پایین جامعه واگذار شود.
دولت درحالی به دنبال خودرودارکردن خانواده‌های نیازمند است که هفته گذشته ارزش سهام عدالت کاهش یافت. در پایان، بازار معاملات هفته گذشته، ارزش سبد ۵۳۲ هزار تومانی به ۱۶ میلیون و ۶۶۱ هزار تومان رسید. از این رو، ارزش ۶۰ درصد قابل فروش سبد ۵۳۲ هزار تومانی سهام عدالت  به ۹ میلیون و ۹۹۶ هزار تومان رسیده است. درمقابل، قیمت خودروهای داخلی روند صعودی پیدا کرده، به طوری که چند روز قبل پراید به عنوان ارزان‌ترین خودروی تولید داخل با نرخ 99 تا 113 میلیون تومان بسته به مدل در بازار آزاد به فروش می‌رسید یا تیبا صندوق‌دار  بنزینی در کارخانه  حدود 71 میلیون تومان و ساینا دنده‌ای ساده  76 میلیون تومان قیمت خورده اند. بنابراین برای خرید خودروی تولید داخل باید دست‌کم 71میلیون تومان هزینه کرد. در نتیجه، اگر ارزش برگه‌های سهام عدالت تا زمان تصویب و اجرا طرح توزیع خودرو با سهام عدالت به 30میلیون تومان نیز برسد، آیا خانواده‌های نیازمند و تحت پوشش سازمان‌ها می‌توانند نزدیک به 40میلیون تومان به مبلغ سهام عدالت خود اضافه کنند تا ارزان‌ترین خودروی ایرانی یعنی تیبا صندوقدار را خریداری کنند؟! در پاسخ به این سوال باید گفت در طرح مذکور ملاک سهام عدالت تمام اعضا خانواده است و عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با تأکید بر این موضوع، توضیح داد: «در این طرح، معیار ما خانوار‌های چهارنفره هستند. آنان در واقع درصدی از سهام عدالتشان را به خودروساز می‌دهند و در زمان تحویل خودرو مابقی را پرداخت می‌کنند.»
به عبارتی خانوارها ابتدا سهام خودروسازان را می خرند تا علاوه بر اینکه صاحب خودرو ‌شوند، در کارخانه خودروسازی نیز سهام داشته باشند. هرچند وعده خودرودارکردن خانواده‌های نیازمند با سهام عدالت چندان آسان نیست، زیرا تا زمان اجرای این طرح با این روند قیمت خودرو تا چندین برابر افزایش می یابد.
از طرفی، گفته‌های عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد این طرح بار مالی برای دولت به دنبال ندارد؛ به عبارتی پرداخت مابقی قیمت خودرو به عهده دولت نیست. درنتیجه، عملی‌شدن فروش خودرو با سهام عدالت به خانواده‌های نیازمند دشوار است، چرا که از زمان آزادسازی سهام عدالت و شروع فروش آن، بخش قابل توجهی از مردم درخصوص دریافت وجه گلایه‌ مند بوده‌اند. با وجود این، این طرح چهارساله می‌تواند سر و سامانی به قیمت خودرو در بازار بدهد تا با افزایش عرضه، قیمت‌ها شکسته شوند.