بانوان فعال صنایعدستی کنارهم قرار میگیرند
رئیس اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان میگوید: ما باید بانوان و جوانان را بهصورت ویژه ببینیم و شورای عالی در این دو حوزه به همین دلیل در اتحادیه ایجادشدهاند، بر این اساس و با تقاضای باشگاه صنایعدستی یونسکو در تهران، همایشی را در اصفهان برگزار کردیم که اعضای این باشگاه توانمندیهای بانوان اصفهان را دیدند، بعدازآن بود که ما باشگاه صنایعدستی یونسکو را در اصفهان زیر نظر اتحادیه صنایعدستی استان راهاندازی کردیم که این باشگاه شامل کلوپهای مختلفی در رشتههای مختلف صنایعدستی است که ساماندهی مشاغل خودشان را انجام میدهند.
عباس شیردلی بابیان اینکه تعداد بانوان توانمند درزمینه صنایعدستی در استان اصفهان بسیار زیاد است، ادامه میدهد: قسمتی از باشگاه صنایعدستی یونسکو در اصفهان به امور بانوان اختصاص دارد و هدف ما ارتقای سطح دانش بانوان، بهآموزی و نوآموزی است و اینکه بتوانیم به افرادی که تازه میخواهند به این عرصه وارد شوند آموزشهای لازم درزمینه تجارت الکترونیک را ارائه کرده و آنها را توانمند کنیم؛ یعنی هم بتوانیم سطح هنر آنها را ارتقا دهیم و هم به آنها درزمینه تجارت الکترونیک آموزش دهیم تا بتوانند یک خانواده را بهصورت مستقل اداره کنند. او با تأکید بر اینکه ما باید به بانوان فعال درزمینه صنایعدستی اصفهان بهعنوان آیندهسازان اقتصادی شهرمان اهمیت دهیم، تصریح میکند: حدود 20هزار بانو فقط در حوزه صنایعدستی و هنری در اصفهان در حال کار هستند که البته بیش از این تعداد هستند و در حال ساماندهی آنها در باشگاه یونسکو هستیم و میخواهیم خدماتمان در قالب باشگاه یونسکو ارائه شود؛ ضمن اینکه ما بانوان را مجموعهای جدا در عرصههای هنر صنایعدستی دیدیم که اگر همایشی در رابطه با بانوان برگزار شد اسامی آنها مشخص باشد و بدانیم چه کسانی در چه رشتهای سرآمد هستند یا بدانیم کدام هنرمندان درجهیک، دو یا سه هستند تا بتوانیم در همایشها به اقتضای تواناییهایشان از آنها استفاده کنیم.
ضرورت برندسازی صنایعدستی بانوان
رئیس اتحادیه صنایعدستی استان با اشاره به نقش چشمگیر زنان در توسعه اقتصادی، بیان میکند: بانوان 20سال قبل نقش خیلی کمرنگی در این عرصه داشتند؛ چراکه شرایط اجتماعی به آنها اجازه نمیداد؛ اما بعدازآنکه مقداری شرایط آرام شد، آنها توانستند در عرصههای مختلف تولید، فروش و تجارت ورود کرده و همپای مردها کار کنند؛ یعنی بهراحتی یک خانواده را اداره میکنند. در این راستا این وظیفه اتحادیه صنایعدستی و باشگاه یونسکو است که بانوان را ازلحاظ آموزشها بهآموزیها و تجارت توانمند کنند تا آنها بتوانند روی پای خود بایستند که این موضوع درواقع همان وظیفهای است که شهرهای خلاق باید به انجام برسانند. شیردلی با اشاره به نقش بانوان هنرمند در عرصه کارآفرینی میگوید: هرکدام از بانوان در اتحادیه صنایعدستی و باشگاه یونسکو کارآفرین هستند؛ اما اکنون متأسفانه کرونا مانع فعالیتها شده است. من قصد داشتم بزرگترین نمایشگاه را با حضور هنرمندان عرصههای مختلف صنایعدستی برگزار کنم که مسئولان ببینند آنها در تمام زمینهها بهخصوص در حوزه پوشاک چقدر توانایی دارند و ما فقط نتوانستیم برای آنها برند تعریف کنیم. اگر ما برندی را برای بانوان هنرمند تعریف کرده و تولیداتشان را خصوصا در حوزه پوشاک و مد لباس ارائه میکردیم، یقین داشته باشید که یکی از پردرآمدترین رستههای ما مد لباس درزمینه پوشاک سنتی است که ظرفیت بسیار بالایی دارد.او میافزاید: ما از رئیس انجمن مد و لباس دعوت کردیم و دو هفته پیش هم در اصفهان بودند و ظرفیت اصفهان درزمینه پوشاک و مد لباس را دیدند و این موضوع را عنوان کردند که تنها کمبود ما برندسازی است، به همین دلیل ما از هفته آینده در فضای مجازی آموزشهای برندسازی برای بانوان را ارائه میکنیم که بدانند چطور میتوانند برند خودشان را ثبت کنند تا بتوانیم تولیداتشان را بهصورت برندهای خیلی خوب به بازار ارائه کنیم.او با تأکید بر ضرورت ایجاد نمایشگاه یا بازارچه دائمی برای بانوان هنرمند درزمینه صنایعدستی، تصریح میکند: امیدواریم شرایط کرونایی بهتر شود و بتوانیم نمایشگاه یا بازارچه دائمی برای بانوان برگزار کنیم تا بانوان مستقیم به درآمد خودشان برسند؛ ضمن اینکه در تلاش هستیم اولین نمایشگاه صنایعدستی را دریکی از کشورهای عضو اکو برگزار کنیم. ما تمام بانوانمان را در این عرصه شریکان بسیار خوبی میدانیم؛ چون میدانم که توانایی آنها بسیار بالاست و مسئولان هنوز آنها را کنار یکدیگر ندیدهاند و نمیدانند چقدر توانایی دارند، بانوان آنقدر تواناییهای زیادی دارند که نهایت ندارد و قطعا در نمایشگاههای مختلفی که ما برگزار میکنیم رکن اصلیمان بانوان هستند.
رویکرد از نفت به صنایعدستی
شیردلی با توجه به تأثیر بانوان در توسعه اقتصادی و همچنین نقش صنایعدستی در اقتصاد بانوان، خاطرنشان میکند: مسئولان اقتصادی کشور قبلا فقط نفت را میدیدند؛ چون بهراحتی و بدون دردسر آن را میخریدند و پولش هم نقد بود، امروز با توجه به اینکه در حوزههای مختلف تحریم شدهایم، رویکرد مسئولان باید به بقیه صنوف باشد و یکی از آن صنوف هم صنایعدستی است که باید هنرمندان را قبول و برنامهریزی کرده تا بتوانند آن را اقتصادی کنند. رئیس اتحادیه صنایعدستی اصفهان مهمترین مشکل بانوان هنرمند در عرصه صنایعدستی را توانایی خیلی کم اقتصادی بانوان برشمرده و ادامه میدهد: مشکلات بانوان این حوزه بسیار زیاد است؛ ولی مهمتر از همه این است که ازلحاظ اقتصادی بسیار ضعیف هستند و باید وامهایی را در اختیارشان قرار دهیم که کمبهره و بلندمدت باشد تا بتوانند از وام بهخوبی استفاده کرده و تولیداتشان را انجام دهند؛ چون متأسفانه توانمندیشان در مسائل اقتصادی بسیار ضعیف است. مسئول کمیسیونهای اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان نیز با اشاره به تشکیل کمیسیون بانوان در این اتحادیه، میگوید: یکی از اهداف ما در اتحادیه صنایعدستی این بود که بتوانیم بانوان را بهصورت تخصصی درکنارهم داشته باشیم؛ چراکه بانوان واقعا به گردن صنایعدستی و هنر اصفهان و ایران حق دارند. هرکدام از این اساتید در رشتههای مختلف صنایعدستی خبره و یک ستون هستند و جایگاه ویژهای دارند و بعضی از آنها در رشتههای مختلف صنایعدستی برای خودشان بهنوعی برند بهشمار میروند و بهواسطه وجود این عزیزان هم بوده که ما توانستیم شهر جهانی صنایعدستی را به نام اصفهان ثبت کنیم؛ لذا ما دلمان میخواست که آنها را بهصورت تخصصی درکنارهم داشته باشیم که چنین چیزی تا حالا اتفاق نیفتاده بود؛ بنابراین کمیسیون صنایعدستی بانوان را تشکیل دادیم و برنامههای بسیار خوبی برای این عزیزان داریم که بتوانیم بهصورت تخصصی و ویژهتر در خدمت آنها باشیم. قصد داریم داشتههایمان را در یک قالب مشخص کنیم و ببینیم که در هر شهرستان در استان اصفهان چه تواناییهایی در رستههای مختلف صنایعدستی وجود دارد و بعد برای فعالان رستهها برنامهریزیهای بسیار خوبی را انجام دهیم که تلاش میکنیم این برنامهها بیشتر درقالب نمایشگاه باشد تا بتوانند آثار خود را ارائه کرده و همزمان درآمدزایی داشته باشند.
ضرورت اهمیت بازاریابی و فروش
مجدالدین تاج در خصوص برنامههای این کمیسیون میافزاید: تفاهمنامهای بهصورت ویژه با کشورهای عضو اکو امضا کردهایم و از طرفی با یونسکو مرتبط شدهایم که هم یونسکو هم اکو ظرفیتهای خیلی زیادی دارند و میتوانند به ما کمک کنند. قرار است نمایشگاههای مختلفی در کشورهای عضو اکو برگزار شود که قطعا میتواند به اقتصاد هنر کمک کند. صحبتی هم با کمیته امداد کشور داشتیم که قرار است بازارچهای را در برج آزادی در اختیار اتحادیه صنایعدستی قرار دهد که حتما ما بخشی از آن را در اختیار بانوان قرار میدهیم تا به اقتصاد هنر آنها کمک کنیم. در بحث داخل استان هم بعضی از بانوان بهصورت وسیع فعال هستند و خودشان کارگاه و نیروی کار دارند و بخشی در مشاغل خانگی کارمیکنند که اگر با یکسری مشکلات در بحث مواد اولیه روبهرو باشند به آنها کمک میکنیم. او میافزاید: موضوع دیگر بحث آموزش درزمینه بازاریابی و فروش کالاهای هنری است؛ چون ما درزمینه تولید خیلی قوی هستیم؛ اما درزمینه فروش صنایعدستی ضعیف هستیم. ایران جزو سه کشور برتر تولیدکننده صنایعدستی دنیاست؛ اما متأسفانه جایگاه ما در صادرات رتبه 38 است و این واقعا جای سؤال است که چرا کشورهایی که اصلا جایگاهشان در صنایعدستی بهپای ما هم نمیرسد، خیلی راحت درزمینه صادرات صنایعدستی از ما جلو هستند! بنابراین ما باید روی فروش و بازاریابی کارکنیم. تاج تصریح میکند: کمیسیون بانوان فعالیت خود را با 300 نفر آغاز کرده است که این تعداد خیلی بیش از هزار نفر خواهد شد. این کمیسیون شامل همه رشتههای صنایعدستی یعنی تمام 198 رسته صنایعدستی اصفهان است. در مرحله اول از بانوان تولیدکننده صنایعدستی دعوت کردیم؛ ولی در مرحله دوم فروشندگان و فعالان بانو را که در حوزه صنایعدستی فعالیت دارند، نیز به این کمیسیون اضافه میکنیم.
نقش مؤثر بانوان هنرمند در کارآفرینی
نایبرئیس اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان با اشاره به مشکلات بانوان در حوزه صنایعدستی، ادامه میدهد: بانوان قطعا غیر از صنایعدستی وظیفه همسر بودن یا مادر بودن را هم دارند، مشکل دیگر آنها درخصوص تأمین مواد اولیه و تأمین نیرو است. آنها باید وارد ساختاری شوند که تولیدشان را تجاریسازی کرده و به تولید انبوه برسانند که البته اکنون برایشان سخت است. نکته دیگر این است که این عزیزان با نیروی کار تخصصی آشنایی ندارند؛ بنابراین قصد داریم یک فایل یا بانک اطلاعاتی برای افرادی که صنایعدستی کار میکنند، ایجاد کنیم تا هنرمندان فعال حوزههای مختلف از آنها استفاده کنند. او بابیان اینکه اتحادیه صنایعدستی نقش همراه و مشاور را دارد و تلاش میکند بین تمام هنرمندان ارتباطی برقرار کند چون وقتی بانوان هنرمند در کنار هم قرار داشته باشند قطعا میتوانند مطالبهگری بهتری از تمام مسئولان داشته باشند، تصریح میکند: صنایعدستی با روح آدم سروکار دارد، بانوان هم روح لطیفی دارند و میتوانند نقشهای مختلفی در کارآفرینی داشته باشند. ما آموزش صنایعدستی به مردان را در زندانها انجام میدهیم که اگر بتوانیم این موضوع را با بانوان هم پیش ببریم بسیار خوب است. اکنون هم در بخش مردان زندان اصفهان و زندان اسدآباد مبارکه آموزشهای صنایعدستی ارائه میشود تا زندانیها مهارتشان را بالا ببرند تا برای خودشان درآمد داشته باشند، به گفته رئیس زندان، زندانیهایی که اکنون دارند کار صنایعدستی انجام میدهند واقعا آرامتر شدهاند و تعامل بیشتری با همبندیهایشان دارند و از طرفی هم این موضوع باعث درآمدزایی آنها شده است. مسئول کمیسیونهای اتحادیه صنایعدستی استان ادامه میدهد: یکی از برنامههای ما این است که با شرکت نمایشگاهها در ارتباط باشیم و اگر بتوانیم یک غرفه تخصصی در آنجا داشته باشیم و توانمندیهای صادراتی خودمان را نمایش دهیم، بسیار خوب است. یکی از مباحث اصلی ما میز صادرات صنایعدستی است و ما این موضوع را در اتاق اصناف هم مطرح کردهایم و باید جایگاهی در اصفهان داشته باشیم که وقتی تجار کشورهای دیگر به اصفهان میآیند بتوانند توانمندیهای صادراتی ما را ببینند؛ چراکه دنیا روی مزیتهای رقابتی کار میکند و مزیت رقابتی ما در اصفهان بحث صنایعدستی است. اکنون در کشورمان 297 رسته هنری وجود دارد که ازاینبین 197 رسته به اصفهان تعلق دارد؛ یعنی دوسوم رستههای صنایعدستی ایران متعلق به اصفهان بوده و این مزیت است؛ در دنیا هم 602 رسته هنری به ثبت رسیده که یکسوم رستههای هنری کل دنیا متعلق به اصفهان است.
مزیت رقابتی اصفهان صنایعدستی است
تاج میافزاید: پافشاری روی بحث تولید خودرو که ما مزیتی در این زمینه نداریم اشتباه است؛ ولی اگر همان حمایت در بحث صنایعدستی باشد خیلی بیشتر جواب میدهد. چه چیزی سراغ دارید که با صرف هزینهای به نسبت اندک، بتواند ارزشافزوده میلیونی ایجاد کند و با مواد اولیه کم، ارزشآفرینی کند! اگر دولت حمایت کند، قطعا میتوانیم در این زمینه پیشرفتهای زیادی پیدا کنیم. وقتی میگوییم صنایعدستی میتواند جایگزین نفت شود، بعضی مواقع به ما میخندند؛ ولی با یک دودوتاچهارتای ساده به این موضوع صحه خواهند گذاشت که اگر صنایعدستی حمایت شود، قطعا میتواند در بحث ارزآوری و صادرات کمک کند.
او با تأکید بر اینکه بانوان میتوانند احیاگر بسیاری از هنرهایی باشند که روبه فراموشی است، تصریح میکند: فردی که بهعنوان کارآفرین کار میکند هم باید خلاق باشد و هم بتواند نوآوری داشته باشد. قطعا بانوان ما ذهن خلاقی دارند و خیلی ایدهها از دل همین ذهنها بیرون آمده است و میتوانند نوآوریهای بسیار داشته باشند که اگر بتوانند در کنار یکدیگر و با حضور یک مدیر یا یک تسهیلگر خوب همفکری کنند، قطعا از دل این ذهنها خلاقیتهای مختلفی حاصل میشود که میتواند چشمهای ما را به سمت دنیای جدیدی از هنر جلب کند.
نایبرئیس اتحادیه صنایعدستی استان با اشاره به زنان هنرمند روستا، میگوید: جایگاه بانوان در شهر یا روستا برای ما هیچ فرقی ندارد؛ ولی زنان روستایی شاید خیلی بیشتر در این زمینه بتوانند فعالیت داشته باشند؛ مثلا خیلی از مردان در منطقه شرق اصفهان به خاطر خشکسالیها بیکار شده بودند و واقعا در معیشت خود به مشکل برخورده بودند و ما این راهکار را ارائه کردیم که در بعضی مناطق روستایی آموزشهایی را برگزار کنیم تا مردم بتوانند از طریق صنایعدستی درآمدزایی کنند که همین اتفاق هم افتاد و زنان روستایی خیلی زیادی هم بودند که به آنها آموزش دادیم، البته نمیگویم الان درآمد صنایعدستی خیلی بالاست؛ ولی میتوانند حداقلها را با صنایعدستی داشته باشند. زنان روستایی نسبت به بانوانی که در شهر هستند توقع پایینتری دارند. یک تولیدکننده یا سرمایهگذار اگر به روستا بروند و تسهیلگری کنند، واقعا توقع روستائیان پایین است و بهاینترتیب میتوانند قیمت تمامشده کالای آنها را پایینتر بیاورند.
وابستگی صنایعدستی با گردشگری
تاج با اشاره به سهم چشمگیر بانوان در صنایعدستی استان، ادامه میدهد: بیش از نیمی از صنایعدستی استان توسط بانوان حمایت میشود. کارگاههایی را سراغ دارم که 20 تا 30 نفر برای یک بانو کار میکنند و خیلی از آقایانی هم که سرپرست کارگاه هستند از تواناییهای بانوان استفاده میکنند. تعداد بانوان در صنایعدستی خیلی زیاد است؛ اما آنها تابهحال در ظرفی بهصورت متحد قرار نگرفته بودند و ساختار متحدی نداشتند و انشاءالله قرار است ما این موضوع را در کمیسیون صنایعدستی اتحادیه انجام دهیم.
او بابیان اینکه صنایعدستی همیشه با گردشگری وابستگی داشته و کرونا روی این موضوع تأثیرگذار بوده است، تأکید میکند: گردشگری و صنایعدستی در کنار یکدیگر همافزایی پیدا میکنند و به هم ارزش میدهند؛ اما از وقتی کرونا آمد، متأسفانه گردشگری هم ضعیف شد، دستکم اگر کرونا نبود، عبور و مرور از مرزها راحتتر بود و صادرات بهتر انجام میشد؛ اما اکنون علاوه بر بحث تحریمها که بانکهای مرکزی ما تحریم هستند و برگشت پول سخت است، موضوع کرونا هم افزوده شده و حتی صادرات بهصورت چمدانی هم سخت شده است. اما کرونا تأثیر مثبت هم داشته و این بوده که به ما نشان داده باید نگاهی جدید به بحث فروش صنایعدستی و بازاریابی آن داشته باشیم و به تجارت الکترونیک اهمیت دهیم. ما باید یاد بگیریم و بدانیم که در حال حاضر یک مغازه خیلی خوب در بهترین جای شهر اصفهان شاید مزیت نباشد و فردی در اتاق خانهاش نشسته و همان کاری را انجام میدهد که فردی در مغازه چند دهمیلیاردی خود انجام میدهد. ما در اوضاع کرونا این نقصها را فهمیدیم که باید خودمان را در بحث تجارت الکترونیک بهروز کنیم و بهصورت جدیتر در فروش و بازاریابی فعال باشیم. ما فهمیدیم این پشتی نرم از زیر سرمان رفته و نشان داد که باید خودمان تلاش کنیم تا در بحث فروش صنایعدستی هم پیش برویم.
نایبرئیس اتحادیه صنایعدستی استان ادامه میدهد: من همیشه بهعنوان زنجیره تأمین به صنایعدستی نگاه میکنم و این زنجیره تأمین از همان مواد اولیه، دولت، بانک، تولیدکننده، فروشنده، فعال صنایعدستی و همه مرتبطان تشکیل میشود تا آن اتفاق خوب بیفتد. ما همیشه دلمان میخواسته دولت جایگاه خودش را داشته باشد و بتواند در این زمینه به صنایعدستی کمک کند. بچههای تولیدکننده و فروشنده کار خودشان را خوب بلد هستند و برای همین است که ما در صنایعدستی در جهان جایگاه داریم و باید بقیه آن ارکان هم در کنار ما قرار بگیرند تا آن اتفاق خوب در حوزه صنایعدستی بیفتد. ما کاری را سراغ نداریم که با 50 یا 100 میلیون تومان بتواند شغل ایجاد کند؛ درحالیکه اگر بخواهی در هر صنعت اشتغالزایی داشته باشی، باید پول بسیار بیشتری داشته باشی؛ ولی در صنایعدستی با عدد 100 میلیون (که حتی در بحث مشاغل خانگی عدد بسیار پایینتری دارد) میتوان اشتغالزایی انجام داد و کارگاه راهاندازی کرد و برای دولت چه چیزی میتواند بهتر از این باشد. اگر این حمایتها اتفاق بیفتد، قطعا اتفاقات بهتری درزمینه صنایعدستی رخ خواهد داد.یکی از مهمترین شناسههای کشورهای توسعهنیافته و درحالتوسعه، اقتصاد و صادرات تکمحصولی است. در چنین جوامعی اقتصاد کشور به صدور یک یا چند محصول محدودشده که بخش زیادی از آن را موادخام اولیه تشکیل میدهند. کشورهای درحالتوسعه برای اینکه شکاف اقتصادی میان خود و کشورهای پیشرفته را کمتر یا دستکم حفظ کرده و بیش از این از توسعه و پیشرفت جدا نمانند، نیازمند افزایش درآمد سرانه خود هستند. ازاینرو هر نوع فعالیت اقتصادی که به این روند توسعه کمک کند شایان توجه بوده و صنایعدستی با داشتن ظرفیتهای بسیار خود از این لحاظ قابلتوجه است. از طرفی دیگر، منابع انسانی و غیرانسانی لازم برای تولید محصولات صنایعدستی هر کشور، در داخل همان کشور موجود بوده و هر کشوری بهواسطه تولیدات صنایعدستی قادر خواهد بود تا منابع خام خود را بهصورت فراوردههای نوین و سودآور به چرخه اقتصاد خود وارد کند. این امر موجب افزایش تولید ناخالص ملی میشود که یکی از مهمترین شاخصهای توسعه اقتصادی است. «هنرصنعت» صنایعدستی با اشتغالزایی، افزایش تولید ناخالص ملی، افزایش درآمد سرانه و ارزآوری به داخل، به رشد و توسعه پایدار اقتصاد کشور کمک خواهد کرد.صنایعدستی علاوه بر جنبههای کاربردی، به علت داشتن ارزشهای فرهنگی و هنری و ذوق و اندیشه در تولید، در توسعه اقتصادی اهمیت بسیاری دارد. ایران یكی از كشورهای اصلی تولیدکننده صنایعدستی در جهان بهشمار میرود و اصفهان نیز تولیدکننده دوسوم صنایعدستی ایران و جهان است که دراینبین نقش زنان در توسعه رشتههای صنایعدستی و ماندگاری آنها قابلتوجه است؛ اما باوجوداینکه بخش عمدهای از محصولات صنایعدستی به دست بانوان تولید میشود، جایگاه آنها در توسعه صنایعدستی بهدرستی شناختهنشده، ازاینرو تشکیل کمیسیون تخصصی بانوان هنرمند در عرصه صنایعدستی و پرداختن به تواناییها و مشکلات آنها در این عرصه میتواند به حضور مؤثر بانوان در توانمندسازی اقتصادی با تمرکز بر صنایعدستی منتهی شود.