ترویج کار داوطلبانه به زبان داستان

مسئول امور مشارکت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان درباره شکل‌گیـری مجـمـوعه‌کتاب‌های «دست‌های کوچک، مهربانی‌های بزرگ» اظهار می‌کند: «همکاری بــا سازمان‌های مـردم‌نهاد و پـژوهـش‌هایی که در زمینه کار داوطلبانه ارائه دادیم ما را به این نتیجه رساند که برای ترویج کار داوطلبانه در میان مردم این مجموعه‌کتاب‌ها را تدارک ببینیم. البته مردم ما فعالیت‌های خوبی در زمینه‌ خیریه‌ها دارند. تلاش ما بر این بود که با ایده‌های تازه و در قالب داستان، فرهنگ‌سازی بیشتری را در زمینه دگرخواهی انجام دهیم.»
ژاله کرمانی اصفهانی ادامه می‌دهد: «در این راستا به‌منظور ترویج کار داوطلبانه برای کودکان دو سری کتاب را تولید و رونمایی کردیم: سری اول که سال گذشته عرضه شد مربوط به گروه سنی«الف» بود و کتاب‌های امسال مربوط به گروه سنی «ب» کودکان است. نویسنده مجموعه «دست‌های کوچک، مهربانی‌های بزرگ» خانم بنفشه رسولیان و تصویرگر این مجموعه مرضیه قائدی هستند.» البته فعالیت‌های اداره مشارکت‌ها به چاپ کتاب محدود نمی‌شود. کرمانی از برگزاری مجموعه‌رویدادهایی به مناسبت روز جهانی کار داوطلبانه خبر می‌دهد: «ما در امور مشارکت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد مجموعه فعالیت‌هایی را هم‌زمان با پنج دسامبر (روز جهانی کار داوطلبانه) که تمام کشورها فعالیت‌هایی را  دراین زمینه انجام می‌دهند، برنامه‌ریزی و اجرایی کردیم. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به اجراهای میدانی و همچنین طراحی و نصب پوستر و بنرهایی در رابطه با کار داوطلبانه در سطح شهر اصفهان اشاره کرد. مجموعه‌کتاب‌های داستان کودکان هم که سال گذشته و امسال تولید شد از دیگر برنامه‌ها برای روز کار داوطلبانه است.»
مسئول امور مشارکت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان از انتخاب دهه فجر برای رونمایی از مجموعه‌کتاب‌ها هم صحبت می‌کند: «انتخاب دهه فجر برای رونــمـایــی از مــجمــوعــه‌کتاب‌های «دست‌های کوچک، مهربانی‌های بزرگ» به این خاطر است که اساسا این مجموعه یک کار مردمی است و از آنجایی که شعار اداره ما تعامل، مشارکت و حمایت از سازمان‌های مردم‌نهاد است، دهه فجر به‌خوبی نشان‌دهنده مشارکت و تعامل مردم است. البته به‌دلیل شرایط کرونا در کشور مجبور شدیم مراسم رونمایی را در کوتاه‌ترین زمان و با نفرات کم برنامه‌ریزی و اجرا کنیم.» بنفشه رسولیان، نویسنده مجموعه‌داستان‌های «دست‌های کوچک، مهربانی‌های بزرگ»، از نحوه همکاری با اداره مشارکت‌ها برای نوشتن کتاب‌هایی با موضوع کار داوطلبانه هم می‌گوید: «ترویج کار داوطلبانه از پارادایم‌های اداره مشارکت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان است. این اداره نقطه آغاز فرهنگ‌سازی در این زمینه را گروه کودک در نظر گرفته بود. با توجه به آشنایی دوستانی در این مجموعه با فعالیت‌های ادبی و تألیفات، از من درخواست شد برای نوشتن کتاب‌هایی با موضوع کار داوطلبانه با این اداره همکاری کنم. بر همین اساس طرح و پروپوزالی را درزمینه کتاب‌های مناسب برای خردسالان و کودکان تهیه کردم. بعد از آن سال گذشته پنج عنوان کتاب را برای گروه سنی الف (سنین زیر دبستان) رونمایی کردیم.»
این نویسنده با بیان اینکه مفهوم کار داوطلبانه درست فهمیده نشده است از لزوم تغییر دیدگاه در این زمینه صحبت می‌کند: «وقتی اسم کمک‌های داوطلبانه می‌آید بسیاری گمان می‌برند که منظور پرداخت پول و کمک‌های مالی است؛ در حالی که این گونه نیست. کمک‌های داوطلبانه درحقیقت به این معناست که هرکس هر توانایی و تخصص دارد به طور متناوب و بدون چشمداشت در اختیار دیگران قرار دهد. من بر اساس همین نکته و با توجه به محدودیت‌های گروه سنی خردسال و کودکان تولید محتوای کتاب‌ها را انجام دادم.»
رسولیان به مختصات نوشتن داستان‌ها و جزئیات آن‌ها هم می‌پردازد: «در مجموعه‌ای که برای گروه خردسالان کار کردیم فضای داستان‌ها، فانتزی است. از شخصیت‌های غیر انسانی برای کتاب‌ها استفاده کردیم و بخشی از کتاب را به فعالیتی عملی اختصاص دادیم. بازخوردهای بسیار خوبی هم درباره این مجموعه شکل گرفت؛ حتی مجوز رشد آموزش و پرورش را به دست آورد. با توجه به واکنش‌های مثبت پنج جلد اول، رویه فانتزی بودن داستان‌ها و تمرکز بر ایده کار داوطلبانه را در مجموعه سه جلدی که امسال رونمایی شد، ادامه دادیم؛ علاوه بر این داستان‌های این مجموعه از گروه سنی الف طولانی‌تر است. تصویرسازی فوق العاده زیبا و رنگارنگی را برای این کتاب‌ها تدارک دیدیدم.»
رسولیان که سابقه طولانی در امر معلمی دارد، داستان و داستان‌گویی را یکی از مهم‌ترین راه‌های آموزش به بچه می‌داند و به داستان‌های مجموعه سه‌جلدی «دست‌های کوچک، مهربانی‌های بزرگ» اشاره می‌کند: «کتاب اول با عنوان«سفر به‌خیر شالی لی» داستان یک شال‌گردن است که بی‌استفاده درکمد افتاده و تصمیم می‌گیرد با باد سفر کند. باد پاییزی شال‌گردن را با خود به جنگل‌های بلوط می‌برد و این شال‌گردن به دور بچه‌سنجاب‌هایی که تازه به دنیا آمده‌اند، می‌پیچد و آن‌ها را گرم می‌کند. «بلوپ کوچولو و کارهای بزرگ» عنوان دومین کتاب این مجموعه است که داستان آن درباره دلفینی کوچک است. این دلفین کف دریا زندگی می‌کند. یکی از دوستانش (ماهی کوچکی به نام «چیتی چیتی») در پلاستیکی گیر افتاده است و بلوپ و دوستانش او را نجات می‌دهند و تصمیم می‌گیرند کف دریا را هم تمیز کنند. کتاب سوم نیز با عنوان «مهربان مثل نسیم» داستان سه نوع باد نسیم، دشت باد و گلباد است. نسیم کاراکتر اصلی این داستان است که در روستایی خشک و بی‌باران به بادبادک‌بازی بچه‌ها کمک می‌کند و بر اثر این کمک دشت باد و گلباد هم به یاری روستائیان می‌آیند و با ابرهای باران‌زا دوباره سرسبزی را به زندگی روستائیان بازمی‌گردانند.» او با بیان اینکه فرهنگ سازی درستی در زمینه کار داوطلبانه انجام نشده است از لزوم کار با بچه‌ها و داستان گفتن برای آن‌ها می‌گوید: «در دنیا روزی با عنوان کار داوطلبانه وجود دارد و در تمام کشورها هرفردی با هرتخصصی سعی می‌کند قدمی برای کار داوطلبانه بردارد. تجربه بیست‌ونه‌ساله‌ام در معلمی به من ثابت کرده است که بحث کار داوطلبانه در کشور ما هنوز جا نیفتاده است؛ به‌عنوان‌مثال، اگر یک روز از بچه‌های کلاس بخواهم که با همدیگر کلاس را تمیز کنیم سیل انتقادها، گله‌ها و اعتراض‌ها از طرف والدین به سمت من می‌آید که چرا بچه ما را به کار گرفتی؟ در حالی که این بنیان جهانی است و باید برای آن فرهنگ‌سازی کنیم.» رسولیان از دلایل انتخاب کاراکترهایی غیرانسانی برای این داستان‌ها هم صحبت می‌کند: «دلیل انتخاب این کاراکترها این بود که به نظرم بچه‌ها به این نوع کاراکترها علاقه‌مند هستند و احساس همزادپنداری بهتری با آ‌ن‌ها می‌کنند؛ البته این نکته هم وجود داشت که من از ابتدا تصمیم گرفتم به‌سمت کلیشه‌ها نروم و کاراکترهایی را در داستان بیاورم که هم دور از ذهن و تازه بوده و هم بچه‌ها به آن علاقه داشته باشند.»