اما نکته قابل توجه در این طرح که در چند روز اخیر در فضای مجازی با نقد و انتقادهای زیادی روبه رو بود، مربوط به ماده واحد یک این طرح میشود؛ آنجا که در آن رسانههای داخلی نیز از انتشار اخبار رسانههای آمریکایی و انگلیسی منع شدهاند. این ماده دو تبصره نیز در نظر گرفته است: براساس تبصره 1، تخلف از احکام این قانون مستوجب مجازات تعزیری درجه چهار است (مجازات درجه چهار شامل حبس بیش از پنج تا ده سال، جزای نقدی بیش از یکصدوهشتاد میلیون ریال تا سیصد و شصت میلیون ریال و انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی میشود) و تبصره 2 نیز میگوید که آییننامه اجرایی این قانون ظرف مدت دو ماه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری وزارتخانههای امور خارجه، اطلاعات و دادگستری تهیه شده و به تصویب هیئت وزیران میرسد.
طرح جلوی نشر اخبار واقعی را میگیرد
سیدعلی یزدیخواه، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، که یکی از امضاکنندگان این طرح است در گفتوگو با پایگاه خبری انتخاب، هدف از تهیه و تدوین این طرح را اینگونه بیان کرده است: «این طرح اولا جلوی نشر اخبار غیرواقعی را در داخل کشور میگیرد و ثانیا میتواند اقدام متقابلی علیه کشورهایی باشد که برای خبرنگاران و رسانههای ایرانی محدودیت ایجاد میکنند.» آنطور که او گفته است: «بنگاههای خبرپراکنی غربی معمولا اخبار یکسویه و جهتدار یا اخبار غیرواقعی و کذب علیه ایران منتشر میکنند. این اخبار باعث میشود موضوعات و اطلاعات به درستی در اختیار مردم و افکار عمومی قرار نگیرد. وقتی طرفهای مقابل، خبرنگاران و رسانههای ما را محدود و بعضا به آنان اعلام میکنند که شما نمیتوانید از یک محدوده خاص فراتر رفته یا خبری تهیه کنید، این طرح «ممنوعیت ورود خبرنگاران رسانههای آمریکایی و انگلیسی به کشور» میتواند مصداق یک اقدام متقابل برابر آنان باشد. انتشار اخبار نادرست کار درستی نیست و انتشار آن از هر رسانهای قابلیت برخورد حقوقی و قضایی دارد. ما نباید این اخبار غیرواقعی را در جامعه تسری بدهیم. بنابراین این مجازات به دلیل آن بوده که چون اخبار آن رسانهها غیرواقعی و بدون مستند است، مجازاتی برای انتشار آن در نظر گرفته شود. واقعیت این است که در اخبار و اطلاعات گاهی اوقات اخبار راست و دروغ به هم آغشته میشوند. ما در فضای مجازی شاهد هستیم که بسیاری از اخبار غیرواقعی به عنوان اخبار قطعی منتشر میشوند.»
بهرغم اینکه ممنوعیت انتشار اخبار انگلیسی و آمریکایی در رسانههای داخلی هنوز تنها در حد یک طرح است و نه بیشتر، اما این موضوع با واکنش برخی از فعالان رسانهای در فضای مجازی روبهرو شد. روزنامهنگاری در این باره در توییتر نوشت: «پس تکلیف اخبار فرهنگی هنری چه میشود؟ بخش مهمی از اخبار سینمای جهان از رسانههای آمریکایی ترجمه و منتشر میشود.» فعال رسانهای دیگری نوشت: «تهیه این طرح نشان میدهد نمایندگان مجلس هیچ شناختی از فضای رسانهای، حتی در بعد داخلی ندارند. در صورت تصویب این طرح تقریبا سرویس بینالملل رسانههای داخلی تعطیل میشود؛ چرا که بسیاری از اخبار کشورهای جهان، بهخصوص کشورهای حامی تحریم، از این رسانهها ترجمه میشود. علاوه براین، تقریبا عموم رسانههای بزرگ جهان در دایره قدرت آمریکا و انگلیس و طبیعتا حامی تحریمها هستند و با تصویب این طرح دیگر هیچ رسانه داخلی مجاز به نقل نیست و طبعا فضای خبر در دست رسانههای غیررسمی قرار میگیرد.» ممنوعیت انتشار اخبار رسانههای آمریکایی و انگلیسی و همچنین منع ورود خبرنگاران این رسانهها به ایران، تنها این مشکلات را بهوجود نمیآورد؛ بلکه در صورت تصویب این طرح، نمایندگان رسمی رسانههای خارجی نیز باید از کشور اخراج شوند و در سفرهای مقامات ایرانی به خارج از کشور نیز لابد آنها اجازه گفتوگو با خبرنگاران رسانههای حامی تحریم را هم نخواهند داشت؛ موضوعی که اتفاقا در جهت مخالف با منافع ملی است. حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مجلس، که یکی از امضا کنندگان دیگر این طرح است، در گفتوگو با «اصفهان زیبا» میگوید که این موضوع صرفا در حد یک طرح است و در اولویت مجلس نیست: «در صورت تصویب این طرح، خبرنگاران رسانههایی که حامی تحریم ظالمانه علیه مردم ایران هستند، حق ورود به ایران را ندارند و اخبار این رسانهها هم که موافق با تحریم ایران هستند، نباید در رسانههای داخلی منتشر شود. این طرح در مقطعی تهیه و تدوین شد که مجلس آمریکا چندین طرح علیه کشورمان مطرح کرد. تهیه و تدوین این طرح به نوعی مقابله با مواضع آمریکا بود.» اینگونه که حاجی دلیگانی ادامه میدهد: «این طرح در اولویت مجلس نیست و فعلا فرایند خود را طی میکند و ممکن است بررسی آن حدود دو سال طول بکشد. درواقع پیام این طرح، برای طرف مقابل است و هدف اصلی آن این است که بازتاب نادرستی که رسانههای خارجی از ایران منعکس میکنند، در رسانههای داخلی انعکاس نیابد.»
