پلاک 10 گرمی دیروز، در همان طرح ولی در وزن یک گرم و کمتر ساخته میشود.
این مسائل باعث شده تا امسال پاییز بازار طلا زرد نباشد، اگرچه بازاریان مدعیاند رکود مهمان در بازار آنها اتفاق عجیبی نیست؛ ولی بازار طلا اصفهان نسبت به گذشته از زمین تا آسمان تغییر کرده است.
ویترینهای خلوت در اوج شلوغی
ویترین طلافروشان بازار هنر شلوغ است. از زیورآلات مختلف، یک طرف زنجیرها را آویزان کردهاند و طرف دیگر انگشترها کنار یکدیگر روی استندهای سفیدرنگ چشمک میزنند. پلاکها، النگو، گوشواره، دستبند و اندکی سرویس طلا نیز در ویترینها چیده شده است؛ ولی تبوتاب گذشته را ندارد. فروشنده میگوید اگر برای مثال این ویترین چهار سال قبل با دو کیلو طلا پر میشد، امروز با کمتر از یک کیلوگرم پر شده است. «زیورآلات طلایی نسبت به گذشته کموزن شدهاند.» این ادعای بسیاری از فروشندگان است؛ ولی این زیورآلات به دو دسته تقسیم میشوند: دسته اول فقط کموزن و نازک شدهاند. یکی از طلافروشان بازار بزرگ در اینباره میگوید: «زنجیر آنقدر نازک شده میترسیم پاره شود، احتمال آسیبدیدن زیورآلات جدید بالاست.» دسته دوم از جواهرات نازک و کموزن شدهاند ولی طراح برای زیبا جلوهدادن آنها از سنگهای زینتی استفاده میکند. این مسئله بهخصوص در انگشترها بهمراتب دیده میشود. یکی دیگر از طلافروشان بازار بزرگ در اینباره میگوید: «خیلی از قطعات اینقدر کوچک شدهاند که اگر سنگ روی آنها نباشد دیده نمیشوند.» سنگهای زینتی مهمان ناخوانده ویترین بسیاری از طلافروشان است و انگار آمدهاند تا بمانند، ضمن اینکه هر روز سهم بیشتری از ویترین میخواهند! یک طلافروش بازار هنر در اینباره گفت: «هر روز سهم سنگهای زینتی در زیورآلات بیشتر میشود، میترسم از روزی که جواهر با سنگ تولید کنند و فقط مقدار کمی طلا برای تزئین روی آن بگذارند.»
حذف سرویس طلا از ویترینها
جدال میان سنگ زینتی با طلا در ویترین طلافروشان شهر با حذف سرویسهای طلا همراه بود. بررسیهای میدانی نشان میدهد طلافروشان کمتر سرویس طلا موجود میکنند و سرویسهای طلا نیز شباهتی به گذشته ندارد. کارگر یکی از طلافروشیهای بازار هنر در اینباره میگوید: «از وقتی طلا گران شد، تقاضا برای سرویس کاهش پیدا کرد تا اینکه امروز سرویس طلا کمتقاضاست، ضمن اینکه سرویسها امروز وزن پایینی دارند.» سرویسهای جدید نیز مانند سایر زیورآلات کموزن هستند و برای طراحی آنها نیز از سنگهای زینتی استفاده میشود تا بزرگ به نظر برسند. بسیاری از طلافروشان مدعیاند زوجهای جوان نیز کمتر سرویس طلا میخرند. این زوجها درصد بالایی از مشتریان احتمالی بازار را تشکیل میدهند.
تغییر در سبک خرید زوجها
یکی از طلافروشان با سابقه بازار هنر در اینباره میگوید: «در گذشته مردم پول جمع میکردند طلا بخرند، ولی حالا پول جمع میکنند تا موبایل عوض کنند، در نتیجه بیشتر مشتریان بازار زوجهای جوان هستند.» خرید یکی دو سرویس طلا و در کنار زیورآلات مرسوم در رسم و رسوم برای هر زوج اصفهانی چند صد میلیون تومانی آب میخورد؛ ولی بازاریان عقیده دارند زوجهای جوان طلای مرسوم در رسم و رسوم را به حداقل رساندهاند. یکی از طلافروشان با سابقه بازار بزرگ میگوید: «بیشتر زوجها فقط حلقه میخرند، گاهی یک پلاک و زنجیر یا شاید یک سرویس کموزن خریدند ولی دیگر خبری از خریدهای سنگین گذشته نیست.» حلقههای سنگین با نگین گرانقیمت جای خود را به حلقههای اقتصادی دادهاند تا امروز پرتقاضاترین کالا در بازار طلا اصفهان همین حلقههای اقتصادی باشند.
زوجهای جوان در بازار طلا حاضر میشوند؛ ولی فقط از پشت ویترین جواهرات را به هم نشان میدهند. خانم یکی از این زوجها در این باره میگفت: «تا آنجا که میتوانستیم خرید طلا را پایین آوردیم چاره دیگری نبود، یا باید پول رهن خانه جور میشد یا طلا میخریدیم. ما هم به دو حلقه اکتفا کردیم.» زوجهای زیادی در بازار طلا از تصمیم مهم خود برای حذف رسوم مبتنی بر طلا میگفتند، ولی بعضی از این زوجها نیز با دلایل مختلف طلای سنگینی میخریدند.
طلافروشان مدعی بودند تقاضای زوجهای جوان بیشتر به سمت جواهرآلات با وزن کم است. جواهری متشکل از طلا و سنگهای زینتی، طلا هستند؛ ولی زردی گذشته را ندارند یا شاید درختان چهارباغ بیشتر از ویترین طلافروشان زرد باشند.
