گمانه‌زنی‌های بودجه‌ای

با وجود گذشت چندین روز از مهلت دولت برای ارسال لایحه بودجه به مجلس، اما همچنان زمان دقیقی برای ارائه بودجه اعلام نشده است. بر اساس آخرین خبری که سخن‌گوی دولت اعلام کرده، قرار است جلسه‌های فوق‌العاده دولت برای جمع‌بندی اصلاح لایحه بودجه برگزار شود. 
 
تاریخ انتشار: ۱۰:۱۰ - دوشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۱
مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
علی بهادری‌جهرمی در توییتی نوشت: پس از بررسی تفصیلی بودجه در کمیسیون خاص، هیئت دولت در هفته گذشته، در سه نوبت صبح، ظهر و شب، هشت جلسه فوق‌العاده برای بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ برگزار کرد و متن نهایی اصلاحات در اختیار اعضا قرار گرفت.در حالی باید پانزدهم آذرماه لایحه بودجه ۱۴۰۲ به مجلس می‌رفت که رئیس سازمان برنامه‌وبودجه چهارم آذرماه درباره تحویل بودجه ۱۴۰۲ به مجلس اعلام کرد: اول آبان باید بودجه شرکت‌ها را تحویل می‌دادیم که این کار انجام شد. تبصره‌ها هم اخیرا به دولت تحویل داده شد که دستگاه‌ها کارشان را شروع کنند.البته به گفته مسعود میرکاظمی، هم‌زمان کار روی برنامه بودجه هم انجام می‌شود و امیدواریم تا آخر آذر آن را نیز تحویل مجلس دهیم.اما در واکنش به این اظهارنظر رئیس سازمان برنامه‌وبودجه، حجت‌الاسلام علی‌رضا سلیمی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس، نهم آذرماه در تذکر شفاهی در مجلس گفت که اگر دولت در موعد مقرر لایحه را به مجلس ندهد، باید لایحه سه‌دوازدهم ارائه کند؛ اگرچه در همان زمان، رئیس مجلس در پاسخ به تذکر سلیمی عنوان کرد: ازآنجایی‌که امسال، سال پایانی برنامه ششم است و بر اساس آیین‌نامه، لایحه برنامه بر بودجه تقدم دارد، ابتدا باید برنامه هفتم تصویب شود؛ سپس بر اساس آن بودجه ۱۴۰۲ تصویب شود.محمدرضا پـــورابراهــیمــی، رئیس کمیسیون اقتصادی هم متذکر شد: دولت برای اینکه بتواند برنامه هفتم توسعه را به‌صورت جامع به مجلس ارائه کند، نیازمند زمان بیشتری است. اگر مجلس اصرار کند تا دولت زودتر برنامه هفتم را ارائه کند، از کیفیت لازم برخوردار نخواهد بود.او تأکید کرد: اکنون شرایط کشور بــه‌گونــه‌ای نیست که بــتــوانیم بودجه‌ای دوسوم تصویب کنیم. پیشنهاد می‌کنم دولت لایحه بودجه را در موعد مقرر ارائه کند؛ برنامه ششم نیز یک سال تمدید شود. اما قالیباف در واکنش به این پیشنهاد گفت: نمی‌توانیم خلاف قانون عمل کنیم؛ در جلسه سران قوا نیز این موضوع بحث شده است.بااین‌حال، حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، در نیمه آذرماه اعلام کرد: امسال تصویب بودجه دومرحله‌ای خواهد بود؛ یعنی ابتدا کلیات و احکام را مصوب می‌کنیم و برای دولت می‌فرستیم تا دولت بر اساس آن جداول بودجه را به مجلس بفرستد.او اضافه کرد: دولت یک ماه فرصت می‌خواهد تا برنامه توسعه را آماده کند.حاجی‌بابایی متذکر شد: تا دولت جداول بودجه را به مجلس بفرستد، ما برنامه توسعه را پیگیری خواهیم کرد و در حین اینکه برنامه را پیگیری می‌کنیم، به جداول هم پرداخته می‌شود؛ بنابراین احتمالا دیگر شاهد بودجه چنددوازدهم نباشیم.
 
قیمت نفت در بودجه
اما از درون لایحه بودجه سال آینده تاکنون چه گزارش‌ها و اعداد و ارقامی به بیرون درز کرده است؟ وزیر اقتصاد در همین رابطه در روزهای گذشته اعلام کرد: باتوجه‌به اینکه جلسه پایانی دولت برای جمع‌بندی لایحه بودجه در روز شنبه و یکشنبه برگزار می‌شود، جزئیات آماری درآمدی و هزینه‌های پیش‌بینی‌شده در بودجه سال آینده بعد از آن اطلاع‌رسانی می‌شود. برخی گزارش‌های غیررسمی از ارقام پیشنهادی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که بر اساس جمع‌بندی سازمان برنامه‌وبودجه، میزان صادرات نفت خام و میعانات در لایحه بودجه سال بعد حدود ۱,۲ میلیون بشکه در روز تعیین شده است.همچنین قیمت هر بشکه نفت ایران ۸۶ دلار در لایحه بودجه ۱۴۰۲ پیشنهاد شده و نرخ محاسباتی ارز حاصل از صادرات نفت در بودجه نیز بر مبنای نرخ سامانه معاملات الکترونیک یا «ای‌تی‌اس» خواهد بود.از طرف دیگر، میزان بودجه عمرانی (تملک دارایی‌های سرمایه‌ای) لحاظ‌شده در پیش‌نویس لایحه بودجه ۱۴۰۲ حدود ۲۸۰هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده است.
 

 

سهم مالیات‌ها در بودجه بالا می‌رود
 یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌های بودجه به مالیات مربوط می‌شود؛ اینکه در سال آینده مالیات‌ها افزایش خواهد یافت یا خیر. در همین رابطه داوود منظور، رئیس سازمان امور مالیاتی، چندی پیش در جلسه‌ای با حضور محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور، درباره سیاست‌های مالیاتی گفت: رشدی که در وصول مالیات اتفاق افتاده، کاملا محسوس است. ماهانه ۴۰هزار میلیارد تومان وصول مالیات داریم و این در حالی است که این رقم در سال ۹۹، ۱۵هزار میلیارد تومان بود؛ همچنین در هشت‌ماهه امسال، ۳۱۰هزار میلیارد تومان وصول مالیات داشتیم.او تأکید کرد: پیش‌بینی ما در بودجه سال آینده ۶۷۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی است؛ گام بلندی که در جهت افزایش سهم مالیات در بودجه است.رئیس سازمان امور مالیاتی درباره سهم مالیات‌ها در بودجه تصریح کرد: در حال حاضر ۶۰درصد بودجه از طریق مالیات است و برنامه‌ریزی داریم تا این رقم در سال ۱۴۰۳ به ۸۰درصد برسد.
 
درآمد دولت از مولدسازی دارایی‌ها چهار برابر می‌شود
در این میان، وزیر اقتصاد درباره راهکار دولت برای جلوگیری از کسری بودجه در سال آینده اعلام کرد: درآمد دولت از مولدسازی دارایی‌ها سال ۱۴۰۲ چهار برابر امسال خواهد بود که فراتر از خصوصی‌سازی است.احسان خاندوزی اظهار کرد: طبق مجوزی که اخیرا در هیئت مولدسازی دارایی‌های دولت به‌واسطه شورای ‌عالی هماهنگی سه قوه صادر شده، انتظار ما این است که درآمد حاصل از محل مولدسازی دارایی‌ها که فراتر از واگذاری از محل خصوصی‌سازی است، حداقل چهار برابر بیشتر از درآمد امسال دولت از این بخش باشد.او با تأکید بر اینکه سازمان برنامه پیش‌بینی درآمد مولدسازی آینده را باید به‌زودی اعلام کند، تصریح کرد: به‌طورقطع درآمد دولت از محل مولدسازی چندصددرصد بیشتر خواهد شد و این مسئله می‌تواند روی ســایــر ابــزارهــای مالی تأثیر بگذارد.
 
حقوق کارکنان و بازنشستگان چقدر بالا می‌رود؟ 
در این میان، با وجود اینکه در خبرهای غیررسمی، از احتمال افزایش حدود ۲۰درصدی حقوق کارکنان و بازنشستگان دولت سخن به میان آمده، اما بر اساس اعلام رئیس‌جمهور، افزایش حقوق و پرداخت حقوق کارکنان دولت از سال آینده بر اساس بهره‌وری و مـــیــزان کارکرد آن‌هــا صــورت می‌گیرد.در هــمــیــن راســتــا، رئیس‌جمهور تعدادی از اعضای دولت را مأمور کرد تا راهکارهای پرداخت حقوق بر اساس میزان بهره‌وری و کیفیت کار و ارائه خدمت را تهیه کنند تا در بودجه سال آینده لحاظ شود.احــســان خـــانــدوزی، سخن‌گوی اقتصادی دولت نیز در گفت‌وگویی درباره آخرین وضعیت افزایش حقوق کارمندان در سال آتی و احکام مندرج در لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: پیشنهاد سازمان برنامه‌وبودجه افزایش ۲۰درصدی حقوق است؛ البته این پیشنهاد قطعی نیست و ممکن است در نهایت در هیئت دولت مصوب نشود.
او افزود: به‌طورکلی سه مدل مختلف برای افزایش حقوق‌ها برای سال آینده در دولت مطرح شده است. یکی از پیشنهادها این بود که به‌ جای افزایش ۲۰درصدی حقوق همه کارکنان، میزان افزایش دستمزد و حقوق برای دهک‌های کم‌درآمد (کارکنان دولت) بیشتر  باشد.به گفته وزیر اقتصاد، با وجود بررسی احکام پیش‌نویس لایحه بودجه تصمیم‌گیری در خصوص افزایش حقوق کارمندان به جلسه‌های روز شنبه موکول شده است.