به گزارش اصفهان زیبا؛ مسئول سایت و گنجینه موزه تاریخ شهرداری اصفهان با بیان اینکه گنجینه اسناد موزه دربرگیرنده اسناد و مدارک، آثار و اشیای اهدایی، تصاویر و عکس‌ها، فیلم‌ها، تاریخ شفاهی و نقشه‌های جغرافیایی شهری مرتبط با شهرداری اصفهان از زمان تأسیس (سال 1286 ش) تاکنون خواهد بود، گفت: رویکرد این موزه، ایجاد آرشیو و گنجینه دیجیتالی از اسناد و مدارک مدیریت شهری است.
ایجاد «موزه تاریخ شهرداری اصفهان» در عمارت تاریخی باغ زرشک از مهم‌ترین رویدادهای حال حاضر شهر اصفهان است که به همت مدیریت شهری دنبال و پیگیری شده است. شهری که لقب «شهرموزه» را با خود به همراه دارد و آثار بسیار شاخصی در عرصه مختلف هنری، فرهنگی و اجتماعی از ادوار و اعصار مختلف تاریخی در آن به یادگار مانده، برپایی «موزه» در آن به‌منظور صیانت از این آثار، همچون آب برای زاینده‌رود خشک‌وخالی‌اش امری حیاتی به نظر می‌رسد.
حال اینکه مراحل ایجاد موزه و گنجینه اسناد تاریخ شهرداری اصفهان چطور و چگونه انجام شده، سؤالی است که محمدرضا کشانی، مسئول وب‌سایت و گنجینه اسناد و مدارک موزه تاریخ شهرداری اصفهان، به آن این‌گونه پاسخ می‌دهد: پس از تشکیل شورای راهبردی موزه شهرداری اصفهان، مقرر شد علاوه بر طراحی ارکان، اجزا و ساختار، روایت موزه نیز تدوین شود؛ بنابراین تدوین اساسنامه موزه را آغاز کردیم تا نقشه راه ایجاد آن، به‌ویژه در بخش اسناد و مدارک ترسیم شود.
او با بیان اینکه در حال حاضر اساسنامه موزه آماده شده و ساختار سازمانی، شوراها، کارگروه‌ها و کمیته‌های تخصصی موردنیاز آن نیز شکل گرفته است، ادامه می‌دهد: گنجینه اسناد از زمان تأسیس در سال 1286 هجری شمسی، مجموعه‌ای از اسناد و مدارک را نیز در دل خود جای داده که برخی به شکل دست‌نویس است و جزو اسناد تاریخی محسوب می‌شود.
بر این اساس، گنجینه موزه شهرداری دربرگیرنده آثار، اسناد، مدارک و محتواهای چندرسانه‌ای خواهد بود. منظور از آثار، مجموعه‌ای از هدایا، تجهیزات و وسایل حوزه مدیریت شهری است؛ برای نمونه هدایایی که سفرای خارجی از نقاط مختلف دنیا، ازجمله شهرهای خواهرخوانده به شهرداران اصفهان هدیه کرده‌اند که همه این آثار شناسنامه‌دار شده‌اند و یا اولین ماشین‌آلات خدمات شهری (ماشین آسفالت، ماشین بازیافت، آتش‌نشانی و…)؛ بنابراین رویکرد موزه در این بخش به گذشته بازمی‌گردد.
کشانی با تأکید بر اینکه این آثار و به‌ویژه هدایا قرار نیست به‌صورت نمایشگاه دائمی در معرض دید قرار گیرند، می‌افزاید: از تمام این آثار عکاسی شده و برای آن‌ها شناسنامه تهیه شده است؛ همچنین در وبگاه موزه قسمتی با عنوان «گنجینه آثار» طراحی می‌شود تا بخشی از آن‌ها به‌صورت الکترونیکی و مجازی در معرض دید قرار گیرند. تأکید می‌کنم که رویکرد ما در ایجاد موزه شهرداری در عمارت باغ زرشک، نگهداری اسناد، مدارک و آثار به‌صورت آرشیو الکترونیکی و دیجیتالی است و تمرکز اصلی معطوف بر فعالیت‌های علمی، پژوهشی، تاریخی و فرهنگی 120 سال گذشته شهرداری اصفهان است تا به فهم و درک این موزه کمک کند. البته شاید در آینده و با توسعه فعالیتمان، برای اسناد و مدارک شاخص موجود در بایگانی شهرداری فضایی در گنجینه اسناد موزه اختصاص دهیم و استانداردهای نگهداری از این اسناد و مدارک در این محل فراهم شود.
جایگاه ویژه باغ زرشک در روایت موزه تاریخ شهرداری اصفهان
اینکه عمارت باغ زرشک به‌عنوان بنایی واجدارزش تاریخی در روایت موزه جایگاه ویژه‌ای دارد، موضوع دیگری است که کشانی با بیان آن، می‌گوید: به همین منظور در حال گردآوری آرشیو کامل و جامعی از منابع اعم از سند، کتاب، عکس، پلان، نقشه یا مقالات مربوط به این عمارت هستیم که بخش مهمی از اسناد موزه را تشکیل خواهد داد؛ همچنین در حال گردآوری اسناد مرتبط با چهارباغ و مجموعه باغ‌های صفوی ازجمله باغ هزارجریب نیز هستیم؛ به‌طورکلی بخشی از اسنادی که گردآوری شده و می‌شود مربوط به خود عمارت باغ زرشک، بخشی مربوط به مجموعه جغرافیایی اطراف آن و بخش مهم دیگر مربوط به انجمن بلدیه اصفهان و تحولات مدیریت شهری است.
مسئول سایت و گنجینه موزه شهرداری با تأکید بر اینکه قرار است در این پروژه میان موزه تاریخ شهرداری و موزه شهر اصفهان (ریسباف) پل ارتباطی شکل بگیرد، اظهار می‌کند: بیش از 80هزار سند کاغذی مربوط به دوره‌های گوناگون مدیریت شهری در بایگانی‌های شهرداری وجود دارد. گنجینه اسناد و مدارک موزه دربرگیرنده دو بازه تاریخی از سال 1286 تا سال 1310 ش (10هزار سند) و آرشیو اسناد و مدارک بایگانی شهرداری از سال 1310 تا سال 1345 شمسی (80هزار سند) بوده که درحال‌حاضر در فرایند دیجیتال‌سازی قرار گرفته است.
او می‌افزاید: از این میان، پرونده‌های شاخص اسناد همچون پرونده اسناد کاخ شهرداری اصفهان (سه‌هزار و 250 برگ سند)، پرونده ساعت برج کاخ شهرداری (247 برگ سند)، پرونده آرم و لوگوی شهرداری (150 برگ سند)، پرونده تخت‌فولاد (500 برگ سند) و پرونده‌های مهم دیگری که پیشینه تاریخی، جغرافیایی و تحولات شهری و شهرسازی شهر اصفهان را نشان می‌دهد، به‌عنوان اولین سری اسناد برای دیجیتال‌سازی به شرکت طرف قرارداد ارسال شد. تمام اسناد پس از طی این فرآیند، فهرست‌نویسی و در سامانه گنجینه اسناد موزه، بارگذاری شده و از طریق سایت موزه شهرداری نیز برای کاربران قابل دسترس خواهد بود.
او خاطرنشان می‌کند: «منشأ اسناد و مدارک دیگر مرتبط با بلدیه و شهرداری اصفهان، اسنادی است که از طریق سازمان‌ها و مراکز درون سازمان شهرداری (20 سازمان) و سایر مراکز همچون سازمان اسناد و کتابخانه ملی، سازمان میراث فرهنگی و … درحال گردآوری است.»
کشانی در ادامه با اعلام اینکه تعداد دوهزار سند از 10هزار سند دیجیتالی‌شده بلدیه اصفهان مربوط به سال‌های 1285 تا 1310 شمسی است که توسط معاونت برنامه‌ریزی شهرداری و از مرکز اسناد و کتابخانه ملی گرداوری شده بود، می‌افزاید: این اسناد در سامانه گنجینه اسناد موزه بارگذاری شده و هشت‌هزار سند دیگر در حال سازمان‌دهی و بارگذاری است؛ همچنین سه‌هزار سند موجود از طریق سازمان‌های وابسته به شهرداری اصفهان مربوط به دهه‌های 50 تا 80 شمسی درحال دیجیتال‌سازی و سازمان‌دهی است.
مسئول سایت و گنجینه موزه شهرداری اصفهان در تشریح بخش مدارک موزه تاریخ شهرداری اصفهان هم می‌گوید: مدارک شامل نقشه‌های شهری در ادوار گوناگون است که این نقشه‌ها را در تعامل با مجموعه‌هایی مانند ارتش، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، آب منطقه‌ای و … گردآوری می‌کنیم. هم‌اکنون حدود یک‌هزار نقشه دیجیتالی شامل نقشه‌های جغرافیایی، نقشه توسعه شهری، توپوگرافی، عکس هوایی و … مربوط به دهه‌های 20 تا 90 شمسی در مرحله بررسی اولیه و آماده‌سازی فنی قرار دارد.
کشانی با بیان اینکه تمامی اسناد و مدارک مربوط ازجمله مأموریت‌ها، افتخارات، پروژه‌های شاخص، روند تغییر مسئولیت‌ها، شرح وظایف و سیر تحولات شهری در روایت ما از 120 سال فعالیت بلدیه و شهرداری در اصفهان وجود دارد، می‌افزاید: با راه‌اندازی این موزه عملا یک گنجینه پژوهشی برای مطالعات پژوهشگران در حوزه مدیریت، حافظه، اسناد شهری و همچنین یک گنجینه اسناد و مدارک شهر پژوهی شکل می‌گیرد.
او تأکید می‌کند: این گنجینه مملو از اسنادی است که شیوه مکاتبات و نامه‌های اداری، تعاملات اجتماعی، مردم‌شناسی، فولکلور، سبک زندگی شهروندان، منش و نحوه تفکر و نگرش مدیریت شهری، ارتباط با نخبگان و فرهیختگان شهری، استفاده از ظرفیت‌ها و امکانات شهری، معضلات و چالش‌ها، راهکارها و راهبردها، تصمیم‌سازی، برنامه‌ریزی، توسعه و دیپلماسی شهری طی 120 سال گذشته اصفهان است.
مسئول سایت و گنجینه موزه شهرداری اصفهان با بیان اینکه بخش مهم دیگری از فعالیت این مجموعه متمرکز بر گردآوری بریده جراید و روزنامه‌هایی است که به تشریح فعالیت‌های انجمن شهر و بلدیه اصفهان می‌پرداخته‌اند، خاطرنشان می‌کند: اولین و مهم‌ترین مجله، نشریه بلدیه اصفهان و فرج بعد از شدت است که طی سال‌های اولیه تشکیل بلدیه و در ارتباط با اداره بلدیه چاپ و انتشار یافته است؛ همچنین در دوره ظل‌السلطان اولین روزنامه دولتی ایران به نام فرهنگ را در اصفهان داشتیم و روزنامه‌های اخگر، اصفهان، ناقور و … جزو تاریخ ارزشمند روزنامه‌نگاری در این شهر محسوب می‌شوند.
موزه تاریخ شهرداری اصفهان موزه‌ای رویدادمحور است، نه شیءمحور
به گفته کشانی، موزه تاریخ شهرداری اصفهان موزه‌ای شیءمحور نیست؛ بلکه رویدادمحور است و قرار است با استفاده از اسناد و مدارک، حافظه شهری، تاریخ شفاهی شهر، روایت‌ها و داستان‌های گذشته این شهر مدون شده و برای ساختن امروز و آینده از آن بهره‌برداری شود.
او ادامه می‌دهد: قرار است این مجموعه برای مدیران شهری به‌مثابه گنجینه‌ای ارزشمند از تجربیات زیسته گذشته، برای پژوهشگران یک گنجینه پژوهشی و برای شهروندان به‌ویژه نوجوانان و جوانان، کانون ایده‌آفرینی و مشارکت شهروندی باشد.
مسئول سایت و گنجینه موزه شهرداری اصفهان در پایان اعلام می‌کند: هم‌اکنون 500 فایل دیجیتالی از عکس‌ها و تصاویر کاغذی مرتبط با شهرداری اصفهان از دهه‌های 30، 40 و 50 شمسی، 20 هزار فایل دیجیتالی از عکس‌های نگاتیوی دهه‌های 70 و 80، بالغ‌بر 378 لوح فشرده عکس از دهه‌های 60 تا 80 و بالغ‌بر 362 فیلم لوح فشرده مربوط به دهه‌های 70 و 80 شمسی در حال سازمان‌دهی و بارگذاری در سامانه چندرسانه‌ای موزه است؛ همچنین 400 نوار ویدیو و فیلم بتاکم، 270 نوار ویدئو و فیلم دی‌وی‌کم و 1500 فیلم VHS مربوط به دهه‌های 60 تا 80 شمسی در مرحله دیجیتال‌سازی و سپس بارگذاری در سامانه قرار دارد.
کشانی می‌افزاید: اگر بخواهیم شرح مختصری از فعالیت گنجینه اسناد و مدارک موزه شهرداری اصفهان ارائه کنیم، باید بگوییم که این مراحل عبارت‌اند از: کشف و شناسایی اسناد و مدارک، شروع فرایند دیجیتال‌سازی 80 هزار برگ سند بایگانی شهرداری اصفهان، شروع فرایند تبدیل و دیجیتال‌سازی 1500 فیلم VHS، دسترسی و مشاهده 10 هزار سند دست‌نویس و چاپی به‌صورت آنلاین، دسترسی و مشاهده 200 فیلم از فعالیت‌ها و تحولات مدیریت شهری اصفهان، دسترسی به هزار نقشه جغرافیایی شهری اصفهان و دسترسی به دوهزار عکس قدیمی از تحولات و توسعه شهری و آثار تاریخی اصفهان.
