به گزارش اصفهان زیبا؛ تقارن ماه مبارک رمضان و عید نوروز و فرصت بزرگی بود که از دست دادیم.
با پایان یافتن ایام ماه مبارک رمضان و روزهای اول سال، فرصت مناسبی است که به بررسی ویژه‌برنامه‌های نوروزی و مناسبتی صداوسیما، به خصوص شبکه استانی مرکز اصفهان بپردازیم.
تقارن یک مناسبت مذهبی و یک مناسبت ملی‌باستانی در تقویم رسمی ما، موضوعی است که به ندرت پیش می‌آید؛ به همین دلیل نحوه مواجهه و بهره‌مندی ما از تقارن این‌گونه مناسبت‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد.
تقارن ماه رمضان به عنوان ماه بندگی مسلمانان و عید نوروز که نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری دیگر از کشورهای مسلمان پاس داشته می‌شود، فرصت استثنایی و بی‌نظیری را در اختیار ما «ایرانیان» برای به ظهوررساندن ظرفیت‌های عظیم فرهنگی کشورمان از طریق ایجاد یک دیپلماسی فرهنگی‌مذهبی با کشورهای مسلمان و البته دارای فرهنگ نوروز فراهم ساخت.
یکی از راه‌های تسهیلگر برقراری چنین ارتباطی، میدان بزرگی به نام رسانه است که گزاف نیست اگر بگوییم نحوه استفاده و بلدی از رسانه بسیار بااهمیت‌تر از آداب و رسوم غنی است که ما دارای آن هستیم.
به همین دلیل تلویزیون به‌عنوان تنها رسانه رسمی و مرجع حاکمیتی در کشور نقش بسیار تعیین‌کننده در مشخص‌کردن جایگاه کشورمان در این‌گونه مناسبت‌ها میان اقوام و ملل گوناگون دارد.
فقط «محفل» کمی حرف برای گفتن داشت
هر چند باید منتظر آمار رسمی مراکز آماری از جمله مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما درخصوص برنامه‌های نوروزی سیما باشیم؛ اما آنچه از مشاهدات میدانی تا حدی قابل‌فهم است، این موضوع و نکته تکراری است که باز هم شاهد یک فرصت‌سوزی بزرگ فرهنگی و مذهبی در بالاترین سطح بودیم.
با نگاهی گذرا به برنامه‌های سیما در ایام گفته‌شده، تنها به اسم یک برنامه «محفل» برمی‌خوریم که تا حدودی توانسته است با زبان معجزه‌گر قرآن، دیپلماسی و قرائت خاصی را تعریف و بینندگانی از سراسر جهان به خود جذب کند.
همین موضوع عاملی می‌شود تا متأسفانه دست از نگاه‌های آرمان‌گرایانه خود برداریم و یک سطح از خواسته‌های خود نسبت به اثرگذاری رسانه و به خصوص تلویزیون پایین بیاییم.
در زمینه بین‌المللی که به جز «محفل» حرفی برای گفتن نداشتیم؛ اما آیا توانستیم از تقارن این دو مناسبت در زمینه ملی و کشوری به نحو احسن استفاده کنیم؟
در حالی که امروزه در کشور شاهد دو قطبی کاذب میان مذهب و سنت هستیم و نمونه‌هایی از این شکاف عمیق را در لحظه تحویل سال در مکان‌های تاریخی و مذهبی کشور شاهد بودیم، آیا متولیان فرهنگی و رسانه‌ای کشورمان توانستند از این دو مناسبت در راستای تحکیم اشتراکات میان ایرانیان قدمی بردارند یا در این زمینه هم توفیق چندانی نداشتند؟
شاید بحران مالی!
برای بررسی این موضوع نقش و اهمیت شبکه‌های استانی با توجه به وجود فرهنگ‌ها و گویش‌های مختف در میان اقوام ایرانی ضروری به‌نظر می‌رسد. در این متن تأکید و اهمیت ما بر شبکه استانی اصفهانی است. شبکه اصفهان در این مدت چه کرد؛ در حالی‌که هر روزه هجمه‌های زیادی بر صداوسیما وارد می‌شود؟
با یک نگاه منصفانه باید گفت که وضعیت مالی این سازمان اصلا در شرایط خوبی قرار ندارد. این نکته وقتی چالش‌برانگیز می‌شود که بدانیم هزینه‌های تولید یک برنامه تلویزیونی چقدر سنگین است.
این مشکل در شبکه‌های استانی چند برابر شبکه‌های ملی است؛ اما آیا این دلیل قانع‌کننده‌ای برای عدم‌تولید برنامه‌های متنوع برای نیازها وسلایق گوناگون مردم است؟ طبیعتا خیر.
با نگاهی گذار به برنامه‌های تلویزیونی شبکه اصفهان طی این مدت، می‌توان حق این قضاوت را به مخاطب داد که با خود فکر کند صورت‌مسئله بحران مالی باعث شده مدیران شبکه استانی اصفهان از قید تولید برنامه‌های متنوع و مختلف منصرف شده و به تولید برنامه‌های روتین و یکنواخت قانع شوند.
مدیران راضی، مخاطبان ناراضی
شاید تولید برنامه‌های یکنواخت مدیران را قانع کند؛ اما مخاطبی را که در هر ثانیه در معرض رسانه‌های متنوع، جذاب و سرگرم‌کننده قرار دارد، به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند قانع کند.
از ویژه‌برنامه تحویل سال شبکه اصفهان بهتر است که گذر کنیم؛ چراکه آن برنامه نسخه عینا کپی و البته کوچک‌تری در مقیاس با شبکه‌های ملی بود و نکته متمایزکننده‌ای برای فرهنگ‌های مختلف زیست بوم استان اصفهان نداشت.
شاید تنها برنامه مناسبتی که در این ایام از شبکه اصفهان پخش شد، برنامه شبانه «بهار در بهار» بود. برنامه در نگاه اول اسم جذاب و بامسمایی داشت؛ ولی وقتی اندکی به خود برنامه دقت می‌کردید، خیلی زود متوجه می‌شدید که این برنامه رسما هیچ تفاوتی با برنامه «هشت بهشت» و حتی «زنده‌رود» ندارد و تنها تفاوتش همان اسم برنامه و البته مجری آن است.
شبکه اصفهان، اصفهانی نیست
بسیار جای تعجب و البته پرسش از مسئولان شبکه استانی اصفهان وجود دارد که با مسائل بکر و متمایزکننده‌ای که استان اصفهان در خود دارد، چرا ببینندگان اصفهانی باید از دیدن برنامه «اصفهانی» محروم بمانند؟
استفاده از لهجه یا گویش اصفهانی یکی از شئون فرهنگ اصفهانی است و با استفاده صرف از این لهجه یا گویش در برنامه نمی‌توان ادعای آن را داشت که ما موفق به ساخت برنامه اصفهانی شده‌ایم.
نویسنده این متن با نگاه مختصری که در ایام یادشده به دیگر برنامه‌های شبکه استانی اصفهان داشته، برنامه شاخص و چشمگیری پیدا نکرده است که بخواهد از محسنات یا معایب آن سخن بگوید و تنها چیزی که برای گفتن دارد، این است که ما، یعنی«متولیان فرهنگ و رسانه» نتوانسته‌ایم در بحث ملی و حتی استانی از دو مناسبت ماه رمضان و عیدنوروز در جهت تقویت اشتراکات ملی و مذهبی گام برداریم.
