فروش 30 درصد از سبد سهام عدالت در حالی به بحث اصلی این روزها تبدیل شده است که در روستاهای دورافتاده شهر اصفهان دلالها راه افتادهاند تا تمام سبد سهام عدالت را با مبلغی کمتر از 10 درصد واقعی آن بخرند. حتی در مواردی آنها کل سهام عدالت هر فرد را با یک کیسه برنج هندی معاوضه میکنند. البته در روزهای گذشته با افزایش اطلاعرسانیها کار دلالها سخت شد، ولی پیشازاین هزاران برگه سهام عدالت توسط دلالها از روستاهای اصفهان جمعآوریشده است. مشخص نیست دلالها چه هدفی از خرید این حجم سهام عدالت دارند و با آن چه خواهند کرد، ولی اگر فقط 30 درصد آن نقد شود سود هنگفتی به جیب خواهند زد.گزارش میدانی ما از روستاهای دورافتاده شهر اصفهان نشان میدهد فروشندگان سهام نسبت به قیمت واقعی آن اطلاع نداشتند و اگرچه امروز از فروش پشیماناند ولی بهواسطه ارائه وکالتنامه قید پیگیری آن را زدهاند. باوجود منع قانونی فروش سهام عدالت دلالها قراردادهای جامع و کاملی برای این هدف طراحی کردهاند.
چند میگیری سهام عدالت بفروشی؟!
روستاهای محروم اصفهان هدف دلالها طی یکی دو ماه گذشته بود. آنها با مراجعه به روستاها یا به واسطه ساکنان این روستاها اقدام به خرید برگهای سهام عدالت با قیمتهای مختلفی کردند. در مشاهدات میدانی بالاترین قیمت خرید 500 هزار تومان و پایینترین آنها معاوضه با کالایی مانند کیسه برنج 10 کیلویی هندی است و مردم نیز به دلیل بیاطلاعی خیلی راحت برگههای سهام عدالت را با یک وکالتنامه به قیمتی ناچاری میفروشند. پیرزنی 65 ساله ساکن یکی از روستاهای محله گلپایگان دراینباره گفت: «یکتکه کاغذ لای مدارک افتاده بود ارزشی هم نداشت، آقایی به من گفت این را به من بفروش جایی هم امضا کن که فروختهای و پانصد هزار تومان میدهم. اصلا نمیدانستم آن کاغذ 50 هزار تومان هم قیمت دارد.» گفتوگو با فروشندگان سهام عدالت نشان میدهد درصد بالایی از آنها نسبت به قیمت واقعی سهام بیاطلاع بودهاند و حتی امروز باور نمیکنند سهام آنها دستکم هفت میلیون تومان شده است.
فروش وکالتی
حدود 15 سال از عمر سهام عدالت میگذرد و در این زمان تمام دولتها تاکید کردهاند امکان فروش وکالتی سهام عدالت وجود ندارد، بااینحال نه امسال بلکه طی سالهای گذشته نیز بارها دلالها سهام عدالت را بهصورت وکالتی خریدوفروش میکردند. در این روش خریدار یا فروشنده یک قولنامه دستی بین یکدیگر تنظیم میکنند. گاهی هم دوطرف به دفتر اسناد رسمی مراجعه میکنند تا یک وکالتنامه بلاعزل محضری برای سهام عدالت تنظیم کنند ولی این کار نتیجهای ندارد، زیرا در سیستم سهام عدالت امکان واگذاری آن به فرد دیگری وجود ندارد. اگر قرار بر دریافت سود و فروش سهام باشد فقط خود فرد امکان استفاده از این خدمات را دارد. درنتیجه فروش وکالتی سهام عدالت معنایی ندارد. روزهای گذشته نیز اگرچه اعلام شد امکان فروش وکالتی سهام عدالت وجود دارد، ولی مردم در این روش فقط میتوانند وکالت فروش سهام عدالت را به بانکها واگذار کنند درنتیجه امکان استفاده از آن وجود ندارد. با این اوصاف سوال اینجاست دلالها با چه هدفی سهام عدالت میخرند؟ بررسیها از این حکایت دارد هدف دلالها از جمعآوری برگه سهام عدالت مردم غیر مطلع متفاوت است. دست اول دلالها در قرارداد نوشتهشده تمام حقوق سهام را از فروشنده میگیرند و ضمانت آن با چک یا سفته دریافت میشود. با این اوصاف اگر دلال بخواهد، شخص فروشنده باید درخواست فروش 30 درصدی را به بانک بدهد و درنهایت پول به دلال برسد، در غیر این صورت ضمانتنامهها به اجرا درمیآید. دسته دوم دلالها هیچ اطلاعاتی از معامله منتشر نمیکنند ولی به نظر میرسد چارچوب آنها نیز همین باشد و دسته آخر دلالها در پاسخ به چرایی این اقدام از قوانین جدید سهام عدالت طی سالهای آینده میگویند. یکی از آنها دراینباره گفت: «خیلی زود قرار است خریدوفروش سهام عدالت آزاد شود.» در کنار این، عدهای در روستاهای دورافتاده همه مدارک خود را به افراد بهاصطلاح معتمد فروختهاند. از کارت ملی گرفته تا شناسنامه، کارتهای بانکی و همین سهام عدالت را خریدهاند و با توجه به حجم مدارک مشکلی برای استفاده از سهام عدالت ندارند.
خریدوفروش تقریبا متوقف شد
هفته گذشته با افزایش تبلیغات و اطلاعرسانی به تمام مناطق خریدوفروش سهام عدالت تقریبا متوقف شد. هرچند خرید سهام عدالت از مناطق محروم همچنان انجام میشود، ولی امروز قیمت پیشنهادی فروشندهها تا بیش از 5 میلیون تومان بالا رفته است؛ اما فروشندگان در قیمتهای پایین یا راهی برای اعتراض ندارند یا پیگیری این مسئله برای آنها دشوار است و باوجود ضرر سنگین مجبورند به تعهدات خود عمل کنند.
