تاثیر افزایش ارز بر قیمت چای

چای خارجی نیز به‌واسطه محدودیت‌های ناشی از کرونا و بالا رفتن نرخ ارز، گران شده است و شاید قیمت چای دیگر کاهش پیدا نکند. نوسان‌های نرخ ارز داستانی تکراری و همیشگی است که دوباره به جان بازار چای افتاده تا این بازار پس از چند ماه آرامش نسبی، فصل بهار را با گرانی و کاهش عرضه شروع کند. گرانی چای در فصل تابستان نیز ادامه دارد.

چای در بهار سال گذشته از لیست کالاهای دریافت‌کننده ارز دولتی کنار رفت و در همان زمان قیمت چای تا چند برابر افزایش یافت. از آن زمان بازار چای در آرامش نسبی به سر می‌برد، ولی به‌تازگی مرکز آمار گزارشی مبنی بر افزایش ۴۹ درصدی گروه چای، قهوه، کاکائو و شکلات منتشر کرد و این افزایش قیمت در هر دو بازار چای ایرانی و خارجی به چشم می‌خورد. در حال حاضر نرخ مصوب هر بسته 500 گرمی چای خارجی، ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان تا ۵۷ هزارو ۲۰۰ تومان است؛ یعنی برای خرید یک کیلوگرم چای خارجی باید 90 تا 115 هزار تومان بسته به درجه کیفی هزینه کرد؛ ولی چای خارجی با نرخ بالاتری در بازار اصفهان عرضه می‌شود؛ برای نمونه بسته‌های 500 گرمی چای خارجی گلین 58‌هزار تومان، چای ارل‌گری بیوتی 61 هزار و چای گوزن 69 هزار تومان قیمت دارند. بااین‌وجود چای خارجی با نرخ مناسب‌تری در مقایسه با چای ایرانی به فروش می‌رسد؛ زیرا برای خرید یک کیلوگرم چای ایرانی باکیفیت باید تا 200 هزار تومان هزینه کرد. ارزان‌ترین نمونه چای داخلی کیلویی 75 هزار تومان قیمت دارد. چای ایرانی در بازار اصفهان با قیمتی بیشتر از این نرخ‌های مصوب به فروش می‌رسد.

بر اساس گزارش وزارت جهاد کشاورزی نرخ خرید تضمینی برگ سبز چای افزایش ۷/ ۲۷ درصدی را در سال جاری تجربه کرده است و برگ سبز چای درجه‌یک با نرخ ۴۶ هزار ریال و درجه‌دو ۳۳ هزار ریال خریداری می‌شود. طبق گفته سعید رحمت سمیعی، رئیس هیئت‌مدیره سندیکای کارخانه‌های چای شمال، در سال جاری هر کیلوگرم چای برگ سبز درجه‌دو ۱۰ هزار تومان و هر یک کیلو چای برگ سبز درجه‌یک ۲۰ هزار تومان افزایش قیمت داشته است و درمجموع برگ سبز درجه‌دو حدود ۵۰ درصد و قیمت برگ سبز چای درجه‌یک حدود ۲۸ درصد گران شده‌اند؛ بنابراین اولین دلیل گرانی چای ایرانی رشد قیمت مواد اولیه آن مانند برگ چای محسوب می‌شود. همچنین نوع فناوری استفاده‌شده در تولید چای در قیمت نهایی آن تأثیرگذار است و بر اساس توضیحات رئیس هیئت‌مدیره سندیکای کارخانه‌های چای شمال، قیمت چای به ارزش تولید آن بستگی دارد و بعضی از کارخانه‌های چای‌ساز با استفاده از فناوری روز، چای مرغوب و باکیفیت‌تری تولید می‌کنند و به دنبال کیفیت بالاتر، قیمت بیشتری یعنی بالاتر از هزار تومان بر روی محصول خود می‌گذارند. از سوی دیگر محمد صالح حسنی، مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال، افزایش قدرالسهم کارخانه‌های تولید چای را علت دیگر بالارفتن این محصول ایرانی می‌داند؛ زیرا قدرالسهم کارخانه در سال گذشته، ۴۰ درصد بود ولی در سال جاری این رقم به 75 درصد رسیده است و این اتفاق بر قیمت چای داخلی تأثیر زیادی دارد.

کرونا و نرخ ارز، دو عامل اصلی گرانی چای خارجی به شمار می‌روند. شیوع کرونا در کشورهایی مانند هند و سریلانکا موجب شد چای‌کاران برای مدت زیادی به قرنطینه بروند و برداشت چای کاهش چشمگیری یابد. پس از پایان قرنطینه نیز سیاست‌های داخلی در این کشورها منجر به کم‌شدن صادرات چای و تأمین نیاز داخلی شد. از طرفی مرزهای ایران در چند روز متوالی بسته شد. مجموع این اتفاقات موجب شد واردات چای خارجی در ماه‌های ابتدایی سال جاری به کشور به حداقل ممکن برسد و درنتیجه کاهش عرضه، قیمت‌ها بالا رفت. بااین‌وجود واردات فعلی چای با مشکلی همراه نیست، ولی رشد نرخ ارز باعث بالا رفتن قیمت‌ها شده است. بر اساس توضیحات حمیدرضا موثقی، رئیس اتحادیه بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای کشور قیمت فعلی چای خارجی با توجه به رشد نرخ ارز طبیعی است، تأمین ارز برای واردات چای مثل دیگر کالاها مشکلات زیادی دارد و ازآنجایی‌که ملزومات بسته‌بندی چای گران است، بر قیمت چای اثر مستقیم می‌گذارد. با این حساب قیمت چای خارجی کاهش چندان زیادی پیدا نخواهد کرد.