کرونا و هزینه های اضافی آن

 برای مثال اگرچه مسئولان طی روزهای گذشته بارها مردم را به ماسک زدن توصیه می‌کنند؛ ولی همین ماسک زدن اگر قرار باشد به‌صورت استاندارد انجام شود، برای یک خانواده چهارنفره چندصدهزار تومان هزینه دربردارد. کرونا از چند جهت جیب اصفهانی‌ها را هدف قرار داده؛ اول اینکه کالاهای جدیدی را به سبد خرید مردم اضافه کرده است؛ کالاهایی که پیش از کرونا کمتر از 5 درصد در سبد خرید مردم سهم داشتند. دومین هزینه تحمیل‌شده به مردم، افزایش تقاضا برای کالاهای دیگر مانند شوینده‌هاست. در انتها این ویروس رفتار خرید مردم را نسبت به گذشته تغییر داده است.

مطالعه روی یک جامعه آماری متشکل از خانواده‌های اصفهانی نشان می‌دهد، کرونا سبد خرید بیش از 85 درصد خانواده‌ها را به‌طور کامل تغییر داده و کالاهای جدیدی به آن اضافه کرده است. پیش‌ازاین کالاهایی مانند ماسک و دستکش، سهم پایینی در سبد خرید اصفهانی‌ها داشتند؛ اما با شیوع ویروس کرونا بیش از 30 درصد درآمد مردم به خرید کالاهایی برای پیشگیری از کرونا اختصاص پیدا کرد. در بیشتر مشاهده‌ها این کالاها شامل ماسک، موادضدعفونی، دستکش، ویتامین C، سایر ویتامین‌ها و… می‌شوند. خرید تعدادی از این کالاها مانند ماسک اجباری هستند و مردم برای حضور در اجتماع به‌ناچار باید آن‌ها را تهیه کنند. بالاترین درجه ماسک مدل N95 است، قیمت هر عدد از این ماسک 18 هزار تومان تعیین‌شده و اگر یک خانواده چهار نفره هفته‌ای یک‌مرتبه ماسک خود را تعویض کنند، یعنی ماهانه 288 هزار تومان به هزینه‌های آن‌ها اضافه خواهد شد. ماسک‌های معمولی نیز هر عدد هزار و 500 تومان عرضه می‌شوند و به‌صورت استاندارد در روز باید چندین مرتبه تعویض شوند. هزینه خرید این ماسک‌ها از نمونه N95 کمتر نیست؛ ولی مطالعات آماری اصفهان ‌زیبا آنلاین نشان می‌دهد خانواده‌ها به‌صورت متوسط ماهانه 79 هزار تومان از درآمد خود را برای خرید ماسک هزینه می‌کنند. افراد زیادی به دلیل قیمت بالا ترجیح می‌دهند یک ماسک را چند روز استفاده کنند. سهم مواد ضدعفونی در سبد خرید خانواده‌ها به‌مراتب بالاتر از ماسک است و به ماهانه 157 هزار تومان می‌رسد. سهم سایر محصولاتی که با ویروس چینی به سبد خرید مردم اضافه‌ شده، بر اساس یک پژوهش آماری و میدانی (خانواده‌های چهار نفره) به‌قرار زیر است: بر اساس اطلاعات این نمودار، به‌صورت متوسط ماهانه 365 هزار تومان به سبد خرید مردم برای کالاهای پیشگیری از ابتلا به کرونا اضافه شده است و اگر حقوق اداره کار سه میلیون تومان باشد، بیش از 12 درصد از حداقل حقوق اداره کار صرف خرید این کالاها می‌شود.

نهادهای مختلف، تقاضا برای مواد شوینده در زمان شیوع کرونا را شش تا هشت برابر بیشتر از روزهای معمولی سال اعلام کرده‌اند. از اسفند گذشته تاکنون هم تقاضا برای مواد شوینده افزایش یافته و هم قیمت بعضی از آن‌ها بی‌سروصدا تا چند برابر رشد داشت. برای مثال مایع دست‌شویی پنج هزارتومانی به 11 هزار تومان رسیده است و شامپو، صابون، پودر و … همگی نسبت به قبل از اسفند افزایش قیمت سنگینی داشته‌اند. مطالعه روی جامعه آماری متشکل از خانواده‌های چهارنفره در اصفهان نشان می‌دهد، مواد شوینده به‌طور متوسط ماهانه 537 هزار تومان هزینه به سبد خانواده تحمیل می‌کند که نسبت به پیش از شیوع کرونا دو تا پنج برابر افزایش یافته است. درنتیجه با فرض حقوق سه میلیونی اداره کار، حدود 18 درصد از درآمد نیز به مواد شوینده اختصاص پیدا می‌کند.

ویروس کرونا رفتار خرید خانواده‌های چهارنفره اصفهان را از اسفند گذشته تغییر داده است؛ این موضوع در پژوهشی آماری و میدانی به اثبات رسید. مردم نسبت به قبل از اسفند به‌گونه‌ای دیگر خرید می‌کنند و این تغییر در الگوی خرید بر هزینه آن‌ها افزوده است. برای مثال سفرهای درون‌شهری با وسایل شلوغ کمتر از اسفند 98 شده است و همین مسئله هزینه‌های بیشتری به خانواده‌ها تحمیل می‌کند. اطلاعات دقیقی از درصد افزایش هزینه‌های ناشی از تغییر در رفتار خرید در دسترس نیست؛ ولی مطالعات ابتدایی نشان می‌دهد این ویروس دست‌کم 5 درصد بر هزینه‌های یک خانواده چهار نفره افزوده است.