بردی که از نان شب واجب‌تر است

با توجه به اهمیت این دیدار با گزارش ویژه‌ای به استقبال مصاف مهم آبی پوشان تهرانی و زردپوشان اصفهانی می‌رویم. برخی معتقدند حساسیت و اهمیت دیدار استقلال و سپاهان اگر بیشتر از دیدار فینال جام حذفی نباشد، کمتر از آن هم نیست. دو تیمی که هرکدام داعیه قهرمانی در این رویداد را دارند و قهرمان نشدن در جام حذفی برای هرکدام از آن‌ها به‌نوعی ناکامی تلقی می‌شود. این دیدار دومین مسابقه دو تیم استقلال و سپاهان در کمتر از 10 روز در ورزشگاه آزادی محسوب می‌شود، روز یازده مرداد سپاهان درحالی‌که امیر قلعه‌نویی را روی نیمکت نداشت، مقابل استقلال 10 نفره شکست خورد و از گردونه نایب‌قهرمانی تا حدود زیادی فاصله گرفت و آبی‌پوشان تهرانی هم بعد از آن برد به نایب‌قهرمانی در لیگ برتر امیدوارتر شدند. بااین‌حال، حساب دیدار جام حذفی با لیگ جداست، در لیگ یک دیدار سه امتیاز دارد و در 29 دیدار دیگر می‌توان جبران 3 امتیاز احتمالی ازدست‌رفته را کرد، اما حساب جام حذفی متفاوت است و باخت در این مرحله به معنای کنار رفتن از گردونه مسابقات است، به‌عبارت‌دیگر اولین اشتباه ممکن است آخرین اشتباه یک تیم باشد. هر دو تیم استقلال و سپاهان در لیگ برتر مدعی بودند، اما هرکدام در مقطعی از لیگ از کورس قهرمانی دور افتادند تا رقیب سنتی‌شان چند هفته مانده به پایان فصل جشن قهرمانی بگیرد. حال هر دو تیم یک انگیزه مشترک دارند: قهرمانی در جام حذفی.

این قهرمانی برای هر دو تیم از اهمیت بسیاری برخوردار است و باعث می‌شود بار انتقادات از روی دوش کادر فنی هر دو تیم برداشته شود، زیرا برای هوادار قهرمانی در جام حذفی و لیگ برتر چندان تفاوتی ندارد، به‌ویژه اینکه قهرمان جام حذفی هم مثل قهرمان لیگ، سهمیه مستقیم لیگ قهرمانان آسیا را تصاحب می‌کند. آبی‌پوشان تهرانی برای رسیدن به این مرحله کار سختی پیش‌رو نداشتند، دو تیم لیگ یکی را شکست دادند. استقلالی‌ها ابتدا 3 بر یک گل ریحان البرز را شکست دادند و سپس 3 بر صفر هم فجرسپاسی را بردند و اکنون مقابل اولین حریف لیگ برتری خود قرار می‌گیرند. سپاهان هم ابتدا تیم لیگ دسته دومی خیبر خرم‌آباد را 3 بر صفر برد و سپس تیم پیکان را 2 بر یک شکست داد تا حالا به یک حریف سخت برخورد کند. برنده مسابقه امشب به جمع چهار تیم نیمه‌نهایی اضافه‌شده و باید با قید قرعه حریفش را شناسایی کند. پرسپولیس، تراکتور و نفت مسجدسلیمان صعود خود را پیش‌ازاین قطعی کرده بودند و یکی از دو تیم استقلال یا سپاهان نیز به این جمع اضافه می‌شوند. این دیدار قرار بود دی‌ماه سال گذشته برگزار شود که به دلیل آلودگی هوا در آن مقطع برگزار نشد تا حالا در روزهای سوت‌وکور ورزشگاه‌ها، یکی از جذاب‌ترین دیدارهای فصل فوتبال ایران برگزار شود.

اگر تقابل امیر قلعه‌نویی با تیم سابقش را جذاب‌ترین نکته این مسابقه بدانیم، پر بیراه نگفته‌ایم. قلعه‌نویی یک مربی استقلالی است و بیشترین افتخارات فوتبالی‌اش را نیز با این تیم کسب کرده است. ژنرال آبی‌ها که حالا به‌اجبار از تیم موردعلاقه‌اش دور شده، روزهای سختی را در سپاهان سپری می‌کند. قلعه‌نویی فصل گذشته با تیم اصفهانی به نایب‌قهرمانی لیگ رسید، اما در این فصل هواداران انتظار بیشتری از او و تیمش داشتند و چند باخت متوالی شرایط این تیم را به‌شدت دشوار کرده است. قلعه‌نویی که در بازی با استقلال در لیگ به توصیه پزشکان، تیمش را همراهی نکرد، امشب روی نیمکت سپاهان می‌نشیند و حضورش نقطه قوتی برای تیمش خواهد بود. ورزش سه در تحلیلی به شرایط دشوار این روزهای قلعه‌نویی پرداخته و نوشته است: شاید خود امیر قلعه‌نویی هم فکر نمی‌کرد 18 سال بعد از بازگشت پرشکوه او در رقابت‌های حذفی سال 81 با استقلال برابر سپاهان و شادی استقلالی‌ها از این پیروزی بزرگ دوباره در یک روز مشابه این بار مقابل استقلال قرار بگیرد. نزدیک به 20 سال پیش و در زمانی که منصورخان پورحیدری، سرمربی استقلال، بعد از دست‌دادن لیگ برتر در هفته آخر رقابت‌ها استعفا داده بود، قلعه‌نویی 39 ساله برای اولین بار هدایت تیم را در بازی برگشت مرحله یک‌چهارم نهایی جام حذفی در مقابل ذوب‌آهن اصفهان به عهده گرفت که به پیروزی ۳ بر یک دست یافت.

سپس نخستین آزمون سخت سرمربیگری برای او در استقلال در دیدار نیمه‌نهایی با سپاهان در اصفهان روی داد؛ استقلال در ابتدای نیمه دوم 10 نفره شد و در پی اشتباهات دروازه‌بانش تا دقیقه ۵۵، ۴ بر صفر از سپاهان عقب افتاد تا استقلال بی‌روحیه در آستانه یک نتیجه فاجعه‌آمیز قرار بگیرد. قلعه‌نویی سرمربی جوان آن روزهای استقلال با تعویض دروازه‌بان و تغییر روش بازی، توانست نتیجه را ۴ بر ۲ کند و در شرایطی که با اخراج سهراب بختیاری‌زاده استقلال در ۱۰ دقیقه پایانی ۹ نفره شده بود، بازی رفت با همین نتیجه ۴ بر ۲ به پایان رسید. چهار روز بعد در بازی برگشت در تهران استقلال ۳ بر یک سپاهان را شکست داد و راهی فینال شد و با شکست فجر سپاسی در فینال قهرمان حذفی شد و سهمیه اولین دوره لیگ قهرمانان آسیا را کسب کرد. او در این فاصله 18 ساله ایجادشده بعد از قهرمان‌کردن استقلال در جام حذفی، سه بار دیگر به استقلال برگشته و سه دوره استقلال را قهرمان لیگ برتر کرده است و در دو دوره حضورش در اصفهان در دوره اول، این تیم را دو بار قهرمان لیگ کرد و در این دوسالی که سرمربی این تیم شده هنوز موفق به تکرار عادت قهرمان کردن‌های خود نشده است. امیر قلعه‌نویی که عنوان پرافتخارترین مربی تاریخ لیگ برتر را یدک می‌کشد، در این دو دهه بارها سرمربی دو تیم استقلال و سپاهان بوده و با این دو تیم روبه‌روی هم قرارگرفته است. شاید شنیدنی باشد که قلعه‌نویی تا حالا نتوانسته برتری آماری را در رقابت‌های این دو تیم با مربی‌گری خود به ثبت برساند. او که مجموعا 28 بار تاکنون روی نیمکت دو تیم نشسته است مجموعا هفت پیروزی، 13 شکست (شکست جام حذفی در ضربات پنالتی در سال 92 محاسبه شده است) و هشت تساوی را در بازی‌های رودررو به دست آورده است. او با استقلال در برابر سپاهان در برابر 9 شکستی که پذیرفته، پنج بار پیروز شده و شش تساوی نیز در کارنامه او به ثبت رسیده است. عملکرد او در تیم سپاهان برابر استقلال چهار شکست، دو پیروزی و دو تساوی است.

او که تعویض‌های منحصربه‌فردش در دو دیدار دو تیم تا چندین روز زبانزد اهالی فن و رسانه‌ها بود، در آخرین دیدار دو تیم دست به تعویضی جنجالی زد که در سرنوشت بازی تأثیر داشت. قلعه‌نویی البته هنر تعویض خود در این بازی به‌خصوص را به رخ کشیده است. تعویض طلایی هادی طباطبایی در خرداد 81 دیدار رفت دو تیم و درحالی‌که استقلال با چهار گل از سپاهان عقب بود، درنهایت منتج به نتیجه مساوی 5 بر 5 دو تیم و صعود استقلال به خاطر گل زده بیشتر در خانه حریف شد و استقلال را قهرمان رقابت‌های حذفی کرد. قلعه‌نویی در بازی بزرگ دو تیم در فصل 90_ 89 که استقلال در نیمه اول با سه گل از سپاهان جلو بود با تغییر تاکتیک و اضافه‌کردن یانوش به خط حمله نتیجه را ظرف مدت 15 دقیقه 3 بر 3 کرد، هرچند گل به‌خودی عنایتی درنهایت شکست 4 بر 3 سپاهان را رقم زد.آخرین تعویض قلعه‌نویی که می‌توانست او را زبانزد خاص و عام کند، تعویض بین دو نیمه نورافکن تک‌اخطاره در بازی شنبه‌شب بود. جنجال‌های امید نورافکن با بازیکنان استقلال و وریا غفوری منجر به گرفتن اخطار دو بازیکن شد. چند دقیقه بعد آرش رضاوند با خطا روی نورافکن اخراج شد تا تیم استقلال 10 نفره شود. قلعه‌نویی که به دلیل بیماری در تهران نبود، دستور تعویض نورافکن به جهت جلوگیری از اخراج او را از اصفهان صادر کرد تا خط هافبک سپاهان را در برابر علی کریمی و مسعود ریگی جنگنده خلع سلاح شود. شاید قلعه‌نویی به این فکر کرده باشد که این تعویض می‌توانست انجام نشود تا سپاهانی‌ها جنگ فیزیکی و تاکتیکی را به هافبک‌های خوب این روزهای استقلال نمی‌باختند. البته بداقبالی‌های قلعه‌نویی با باخت این تیم برابر نساجی قائم‌شهر تکمیل‌شده و کار به‌جایی رسیده که بازی استقلال به‌منزله آخرین تیر در کمان برای ژنرال فوتبال ایران تلقی می‌شود.

سپاهانی‌ها برای مصاف با استقلال مرتضی منصوری را به دلیل محرومیت در اختیار ندارند، اما سایر بازیکنان مشکلی برای همراهی این تیم نخواهند داشت تا دست قلعه‌نویی برای انتخاب ترکیب باز باشد، اما در آن‌سوی میدان خبر رسیده که تیم استقلال بدون سه مهره اصلی خود پای به این بازی می‌گذارد. ارسلان مطهری، در دیدار با تیم شهر خودرو، دچار مصدومیت شدیدی شد و پس از این دیدار و طبق آزمایش‌هایی که از پای ارسلان به عمل آمد، او به دلیل التهاب و گرفتگی در ناحیه همسترینگ، دیدار حساس فردا مقابل سپاهان را از دست داد. بهترین گلزن این تیم و آقای گل لیگ برتر نیز در دقایق پایانی دیدار با شهرخودرو دچار مصدومیت شد. طبق گفته‌های دکتر ستوده، پزشک تیم استقلال، شیخ دیاباته از ناحیه چهارسر ران دچار مصدومیت شده و پس از تکمیل آزمایش‌ها، مشخص شد دومین مهاجم تیم مجیدی نیز بازی مقابل سپاهان را از دست داده است. مصدومیت فرشید اسماعیلی سومین سوغاتی شوم آبی‌ها از مشهد بود. هافبک استقلال که در دقیقه 71 دیدار مقابل شهرخودرو از زمین بازی بیرون رفت، به دلیل مصدومیت از ناحیه همسترینگ، نمی‌تواند تیمش را در دیدار مقابل سپاهان همراهی کند.

میثاق شفیعی، آنالیزور جوان اصفهان زیبا آنلاین از نظر فنی دیدار دو تیم را بررسی کرده است که در ادامه می‌خوانید: در بازی قبلی، تیم سپاهان با آرایش ۴-۴-۲ بازی را آغاز کرد. چیزی که تا پیش‌ازاین کمتر در تیم سپاهان دیده بودیم و اغلب با آرایش ۴-۱-۴-۱ به میدان می‌رفتند. دلیل آن ایجاد فشردگی در یک‌سوم دفاعی و گرفتن فضاهای پشت محوطه از استقلال بود. در آرایش ۴-۱-۴-۱ تنها یک هافبک دفاعی مسئول پوشش فضای پشت محوطه جریمه است و جلورفتن هافبک‌های هجومی باعث تنها شدن این تک هافبک دفاعی در مقابل بازیکنان تهاجمی حریف در این منطقه می‌شود. از طرفی، استقلال در چند بازی قبلش نشان داده بود که در اجرای حرکات ترکیبی پشت محوطه جریمه برای رسیدن به دروازه مهارت خوبی دارد. به‌طوری‌که مهاجم نوک آن‌ها عقب می‌آید و با پاس‌های تک‌ضرب در این حرکات ترکیبی مشارکت می‌کند؛ بنابراین سپاهان تصمیم گرفته بود با فشردگی زیاد و تجمع در این منطقه اجازه این حرکات را به حریف ندهد. بازیکنان سپاهان در فاز دفاع بسیار فشرده بازی می‌کردند و هر بازیکن سعی می‌کرد فاصله کمی را بین خودش و هم‌تیمی‌های اطرافش حفظ کند. همچنین با دو هافبک فضای پشت محوطه را پوشش می‌دادند. این برنامه‌های دفاعی تا قبل از اخراج بازیکن استقلال کاملا جواب دادند و اجازه خلق موقعیت را به استقلال نمی‌دادند. مگر روی ضربات ایستگاهی یا ارسال از کناره‌ها که بازهم اکثرا توسط مدافعین سپاهان دفع می‌شدند؛ اما پس از اخراج بازیکن استقلال، همه‌چیز تغییر کرد. استقلال عقب نشست و سپاهان با تعداد زیادی بازیکن به حمله می‌رفت و بازیکنان از یکدیگر باز می‌شدند تا از تمام فضای زمین استفاده کنند. به همین علت استقلال می‌توانست روی ضدحملات خطرناک ظاهر شود و از این فضای زیاد بین بازیکنان سپاهان استفاده کند.

 استقلالی‌ها در دفاع مقابل سپاهان هم موفق بودند، چراکه نقشه اصلی سپاهان برای گلزنی یعنی ارسال‌های بلند روی دروازه را با خروج‌های حسینی، دروازه‌بان این تیم، کاملا خنثی کردند. در ابتدا هم محبی به‌عنوان مهاجم سایه بازی می‌کرد، اما حضور او در مرکز باعث شده بود فضای لازم را در اختیار نداشته باشد. اگرچه در همان پست هم می‌توانست مفید باشد و از سرعتش استفاده کند درصورتی‌که استقلال عقب نمی‌رفت و فرصت ضدحمله را به سپاهان می‌داد، ولی پس از اخراج بازیکن استقلال، تمام این برنامه‌ها تغییر کردند و محبی در نیمه دوم به کناره‌ها بازگشت. درمجموع در مورد بازی بعدی این دو تیم می‌توان گفت که اگر سپاهان دوباره با تعداد نفرات بیشتر فضای پشت محوطه و عمق را پوشش دهد، می‌تواند حملات استقلال را کنترل کند، چراکه استقلال در تعویض منطقه بازی و استفاده از عرض زمین خیلی سریع و غافلگیرانه عمل نمی‌کند. برعکس چیزی که در حمله از کانال میانی و نیم فضاها اجرا می‌کند که بسیار خطرناک نشان داده‌اند. احتمال تغییر در آرایش سپاهان و بازگشت به ۴-۱-۴-۱ وجود دارد، ولی باید توجه داشت که با روش گذشته که سپاهان بازی می‌کرد، می‌توان پوشش بهتری در عرض زمین انجام داد و با روشی که در بازی قبل مقابل استقلال بازی کرد، پوشش بهتری در عمق که با توجه به نحوه حملات استقلال، پوشش بیشتر عمق معقولانه‌تر به نظر می‌رسد؛ همچنین سپاهان اگر می‌خواهد به گل برسد، باید تغییراتی در نحوه حملاتش داشته باشد، چراکه استقلال به‌خوبی راه مقابله با حملات آن‌ها را پیدا کرده است.