تهدیدهای فشارخونی‌ها

پرفشاری خون

 پرفشاری خون به فشارخون بالای 120/80، اطلاق می‌شود که برحسب میزان آن طبقه‌بندی خفیف تا شدید دارد. پرفشاری خون ممکن است در علت خود ماهیت ژنتیکی داشته باشد یا یک سری عوامل خطر محیطی مسبب آن باشد. از بین عوامل محیطی و اکتسابی برخی قابل‌تغییر هستند که با رفع و اصلاح آن‌ها می‌توانیم شیوع و بروز فشارخون را در خود، خانواده و جامعه کمتر کنیم. شایع‌ترین این عوامل قابل‌تغییر عبارت‌اند از: استرس‌های محیطی، رژیم‌های غذایی پرنمک(فست‌فودها و‌…)، بی‌تحرکی، اضافه‌وزن و چاقی، مصرف سیگار و قلیان و نیز مصرف الکل. در نقطه مقابل عواملی مانند ابتلا به دیابت، نارسایی کلیه، سن بالای 65 سال و‌… هستند که مواجهه با آن‌ها غیرقابل‌اجتناب و تغییر است، اما هدف، کنترل و مدیریت آن‌ها برای کاهش بروز عوارض است.

علائم و تشخیص به‌موقع

علائم پرفشاری خون از  بی‌علامتی تا علائم منجر به بستری متغیر است. پرفشاری خون می‌تواند در برخی افراد، خود را با سردردهای صبحگاهی‌ (به‌خصوص ناحیه پس‌سری)، خون‌ریزی از بینی و تاری دید هم‌زمان با سردرد نشان دهد. همچنین حالت تهوع و استفراغ همراه با علائم عصبی که با علائم گوارشی دیگر همراهی ندارد، از دیگر علائم این اختلال است. اگر هرکدام از این علائم را باسابقه خانوادگی یا حتی بدون سابقه خانوادگی پرفشاری خون داشته باشیم، بهتر است به پزشک مراجعه کنیم و فشارخون خود را چک کنیم.
تشخیص به‌موقع فشارخون بسیار مهم است؛ چراکه درمان مناسب آن می‌تواند به‌خوبی زنجیره عوارض و عواقب شوم این بیماری را قطع کند.
درواقع پرفشاری خون در بسیاری از افراد آهسته‌آهسته و بدون هیچ علامتی شروع می‌شود و وقتی علائم و عوارض آن بروز می‌کند که فرد از آن آسیب ‌دیده باشد.
ازاین‌رو باید بدانید که با جدی گرفتن بیماری پرفشاری خون و آگاهی در خصوص اهمیت آن در تشخیص و درمان به‌موقع آن باید قدم برداریم.

عوارض

سازمان بهداشت جهانی و مراجع علمی به این بیماری لقب قاتل خاموش داده‌اند؛ چراکه در بسیاری از موارد بدون علامت بوده و زمانی تشخیص داده می‌شود که عوارض انتهایی و غیرقابل‌جبران آن در فرد ظاهر شده باشد.
بهتر است بدانید و توجه داشته باشید که فشارخون ممکن است روی ارگان‌های حیاتی بدن مانند قلب و عروق، مغز، چشم و کلیه، تاثیرات خطرناک و غیرقابل برگشتی داشته باشد؛ به‌طور خلاصه:
قلب: تاثیر فشار خون روی قلب از عوامل بسیار مهم ایجاد سکته‌های قلبی، نامنظمی‌ یا آریتمی‌های‌ قلبی و نارسایی قلبی است.
مغز: منجر به بروز سکته‌های مغــزی خـــون‌ریـــزی‌دهــنده و غـــیر خون‌ریزی‌دهنده می‌شود.
چشم: با اختلال در عروق منجر به تاری دید و حتی نابینایی خواهد شد.
 کلیه: مسبب نارسایی کلیه و درنهایت تسریع روند دیالیز می‌شود. هرچند خود نارسایی کلیه ‌(به هر علتی) یکی از علل مهم بروز پرفشاری خون است.
نکته مهم‌: آگاهی در این زمینه بسیار ضروری است؛ در حقیقت آگاهی جامعه از این عوارض و علائم ضرورت دارد؛ چراکه می‌تواند منجر به تشخیص به‌موقع و درمان بیماری پرفشاری خون شود.
 آشنایی بیشتر با عوارض قلبی‌عروقی قاتل خاموش
پرفشاری خون می‌تواند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم آسیب جدی و غیرقابل برگشتی به قلب وارد کند.
درواقع فشارخون بیش‌ازحد می‌تواند با سخت‌کردن دیواره شریان‌ها در کنار پاتولوژی‌های دیگر باعث کاهش جریان خون و اکسیژن به قلب و سایر ارگان‌های بدن شود.
این فشار زیاد و کاهش جریان خون در قلب می‌تواند باعث علائم و عوارض زیر شود:
آنژین قلبی: درد قفسه سینه که به آن آنژین قلبی نیز گفته می‌شود، ازجمله این علائم و عوارض است. درد قفسه سینه می‌تواند علل مختلفی مانند علل عضلانی، عصبی، ضربه و… داشته باشد و اگر این درد منشأ قلبی داشته باشد، نام آن آنژین قلبی خواهد بود.
این حالت با تنگی‌های ناشی از پلاک‌های چربی داخل رگ (تنگی‌های 50 درصد به بالا) ایجاد می‌شود که یکی از علل ایجاد این پلاک‌ها پرفشاری خون است. بروز این یافته ضرورت پیگیری و درمان فشارخون و بررسی فوری قلبی را در این افراد گوشزد می‌کند.
سکته قلبی: این بیماری هنگامی رخ می‌دهد که خون‌رسانی در یک رگ قلبی قطع شود و سلول‌های ماهیچه‌ای قلب در اثر کمبود اکسیژن دچار آسیب شده یا از بین بروند. هرچه جریان خون مسدود‌شده بزرگ‌تر شود، آسیب به قلب بیشتر می‌شود. سکته‌های قلبی در صدر بیماری‌هایی هستند که جان بسیاری از انسان‌ها را در جهان و کشورمان سالانه می‌گیرد. سکته‌های قلبی عوامل خطر مهمی دارند که بدین شرح است: سن بالا و جنسیت که مردان بیش از زنان به سکته‌های قلبی مبتلا می‌شوند؛ اما درگیری و عوارض در زنان شدیدتر است. دیابت، چربی خون، بی‌تحرکی و اضافه‌وزن. یکی دیگر از عوامل مهم که به‌تنهایی یا در کنار عوامل ذکرشده، سبب سکته قلبی می‌شوند، پرفشاری خون است. تمامی عوامل فوق با ایجاد پلاک‌های چربی در عروق قلب منجر به علائمی مثل آنژین قلبی و درنهایت با پاره شدن این پلاک‌ها سبب ایجاد لخته در رگ و سکته قلبی می‌شود. پرفشاری خون علاوه بر نقش در ایجاد پلاک‌های عروقی، از عوامل مؤثر در پاره شدن آن‌ها و ایجاد سکته قلبی است. نارسایی قلبی: زمانی رخ می‌دهد که قلب نمی‌تواند به‌اندازه کافی جریان خون و اکسیژن را به سایر اندام‌های حیاتی بدن پمپاژ کند. نارسایی قلبی می‌تواند به‌صورت مستقیم به علت فشارخون بالا ایجاد شود. همچنین فشارخون بالا با ایجاد سکته‌های قلبی بسته به زمان و نوع درمان ممکن است سبب نارسایی قلبی شود.
حال لازم است بدانید فردی که دچار عوارض قلبی مانند سکته قلبی یا نارسایی قلبی شده نیاز به یک درمان مناسب دارد تا بتواند دارای یک زندگی عادی در جامعه باشد. هدف درمانی فشارخون در این افراد، فشار کمتر از ۱۳۰/۸۰ میلی‌متر جیوه است. یادمان باشد، پرفشاری خون یا حتی بروز عوارض آن پایان زندگی نیست و درمان آن برای داشتن یک زندگی عادی و جلوگیری از تکرار عوارض ضروری است. ضربان قلب نامنظم یا آریتمی‌های قلبی: باید بدانید که این بیماری خطرناک است و می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی شود.
یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین اختلالات ریتم قلبی درزمینه فشارخون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation) است که می‌تواند منجر به ایجاد لخته‌های خونی در قلب و درنهایت سکته‌های مغزی شود. درواقع فشار‌خون بالا می‌تواند در کنار سایر عوامل مانند دیابت و…، عامل ایجاد و تشدید بروز این لخته‌ها باشد.
آنوریسم‌های عروقی: این بیماری جزو بیماری‌های نسبتا نادری است. در حقیقت یکی از زمینه‌سازهای آنوریسم‌های عروقی و به‌خصوص آنوریسم‌های آئورت شکمی،‌(شاه رگ) فــشارخون بــالاست. بااینکه آنوریسم آئورت بیماری شایعی نیست ولــی در صــورت بــروز، عــوارض تهدید‌کننده حیات دارد.

توصیه

با کمی آگاهی و توجه بیشتر به خود و اطرافیان می‌توانید سرمنشأ بسیاری از بیماری‌ها، یعنی فشارخون بالا را کنترل و درمان کنید.