داوطلب‌ها شهر را اداره می‌کنند

طرحی که آذر سال قبل با عنوان «توسعه فرهنگ کار داوطلبانه شهر اصفهان» در شورای شهر مصوب شده بود، این هــفــتــه در صدوچهل‌ویکمین جــلســه علنی با تصویب آیین‌نامه اجرایی آن عاقبت‌به‌خیر  شده و به این ترتیب زمینه افزایش مشارکت مردم در اداره شهر فراهم شد تا نه‌تنها حس تعلق شهروندان به محیط زندگی‌شان افزایش یابد، بلکه هزینه‌های جاری مدیریت شهری هم کنترل شود.این طرح و آیین‌نامه آن با هدف ساماندهی مشارکت شهروندان با بخش‌های مختلف شهرداری تدوین شد. شهروندان در حال حاضر نیز در بخش‌های مختلف خدماتی و فرهنگی با سازمان‌های شهرداری همکاری می‌کنند؛ ولی این روند باید ساماندهی شود. از سوی دیگر رونق فعالیت‌های داوطلبانه به بهبود اکوسیستم کارآفرینی شهر هم کمک می‌کند.

تاریخ انتشار: 09:02 - چهارشنبه 1399/07/16
مدت زمان مطالعه: 2 دقیقه

یک سال تلاش

9 ماه بررسی، تلاش و جلسه به نتیجه رسید و حوزه مشارکت‌های شهرداری اصفهان و کمیسیون اجتماعی شورای شهر پس از چکش‌کاری طرح و بررسی حقوقی آن، آیین‌نامه‌ای را در دو فاز تعریف کردند.مدیریت شهری باهدف ارتقای مشارکت‌های اجتماعی در اداره شهر این طرح را پیگیری کرد تا با برون‌سپاری فعالیت‌ها و خدمات مرتبط با مدیریت شهری، افزایش حس تعلق‌خاطر شهروندان به محیط شهر اتفاق افتاده و کاهش هزینه‌های جاری و اداری شهر هم با کمک نیروهای داوطلب محقق شود. فاز اول طرح با کمک سازمان‌های مردم‌نهاد محقق می‌شود. در این خصوص سامانه‌ای طراحی‌شده که توسط آن مشخصات این سازمان‌ها و کارهایی که مدنظر دارند به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود. شهروندانی که تمایل به انجام کار داوطلبانه دارند با مراجعه به این سامانه از کار موردنظر مطلع شده و به نهاد مربوط معرفی می‌شوند. البته راستی‌آزمایی داوطلبان در این مرحله به عهده سازمان‌های مردم‌نهاد است.فاز دوم طرح مربوط به مدیریت شهری و فعالیت‌های داوطلبانه این حوزه است. بخش‌های مختلف مدیریت شهری که نیاز به کار داوطلبانه داشته باشند فراخوان موردنظر را در سامانه یادشده ارائه داده و سازمان مردم‌نهاد ذی‌ربط هم معرفی می‌شود؛ بنابراین در این طرح مدیریت شهری به‌صورت مستقیم با داوطلبان مرتبط نخواهد بود.

چکش‌کاری حقوقی

به گــفــتــه کــوروش مــحمــدی، رئیس کمیسیون اجتماعی، برای بررسی بیشتر طرح جلساتی با اداره حقوقی شهرداری و هلال‌احمر برگزار و نگرانی‌های حقوقی این طرح بررسی و رفع شد. او می‌گوید: «افرادی که به‌عنوان داوطلب فعالیت می‌کنند پس از مدتی انتظار استخدام، بیمه و سایر مزایای حقوقی را دارند که این موضوع می‌تواند به مشکلی برای مدیریت شهری تبدیل شود. به همین دلیل از نظرات هلال‌احمر به‌عنوان بزرگ‌ترین نهاد نیروهای داوطلب استفاده کردیم. درنهایت برای پیشبرد امور سامانه‌ای طراحی و اداره مشارکت‌ها هم پروتکل مربوط را تدوین کرد.»او تأکید می‌کند که پروتکل یادشده همان آیین‌نامه اجرایی طرح است که آماده اجرا بوده و سایر نهادها مثل بهزیستی و هلال‌احمر هم با آن همراه می‌شوند.

تسهیلگری شهرداری

امیراحمـد زنــدآور، رئــیــس کمیسیون حمل‌ونقل، به‌عنوان مخالف این لایحه  توضیح می‌دهد که ترویج فرهنگ داوطلبانه شهر اصفهان کار پسندیده‌ای‌ است، ولی سوابق این حوزه نشان می‌دهد که در مواردی موازی‌کاری شده یا این جایگاه مورداستفاده واقع شده است. به گفته او، هرچند در آیین‌نامه اجرایی طرح از سایر نهادها و سازمان‌ها هم نام برده شده، ولی این طرح مربوط به شهرداری است و افرادی که ستاد آن را تشکیل داده‌اند، معاونان و مدیران شهرداری و اعضای شورای شهر هستند؛ بنابراین هرچند هدف این طرح، برون‌سپاری امور و کاهش هزینه‌های شهرداری است، اما درواقع از منابع و امکانات شهرداری استفاده‌شده   و وظایفی که بر عهده کارکنان شهرداری است، به‌صورت موازی‌کاری به افراد داوطلب سپرده می‌شود. زندآور شرط موفقیت اجرای طرح را افزایش گستره مردمی آن می‌داند.فریده روشن، رئیس کمیسیون اجتماعی، به‌عنوان موافق طرح اعلام می‌کند که شهرداری در این طرح فقط تسهیلگری می‌کند؛ یعنی با فراهم کردن بستر موردنیاز مردم را برای انجام کارهای داوطلبانه و اداره شهر ترغیب می‌کند. او تأکید می‌کند که این مصوبه بار حقوقی و بودجه‌ای برای شهرداری ندارد. روشن می‌گوید: «اجرای این طرح فقط در معاونت فرهنگی متمرکز نشود؛ چراکه بسیاری از داوطلبان در سایر بخش‌ها مثل شهرسازی و خدمات شهری می‌توانند فعالیت کنند.» بهره‌مندی از مشارکت شهروندان در قالب کار داوطلبانه، نه‌تنها واگذاری مسئولیت‌ها و وظایف اصلی شهرداری به شهروندان نیست، بلکه یک درخواست شجاعانه و بزرگ برای دعوت و حضور فعال مردم در مجموعه برنامه‌های مدیریت شهری است. مهم‌ترین خروجی  این حضوری را می‌توان نظارت همگانی شهروندان بر فعالیت‌های مدیریت شهری دانست. درواقع دعوت از مردم برای اداره داوطلبانه شهر نشان از شفافیت امور شهری دارد.