اما متولی اصلی رسیدگی به فضای سبز وسیع اصفهان «سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان» است که به مدیریت «فروغ مرتضایی‌نژاد» در عرصه‌های مختلف رسیدگی به فضای سبز، حفظ و نگهداری و البته توسعه آن‌ها فعالیت دارد. آنچه در این گزارش و در گفت‌وگو با مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان می‌خوانید، مروری کوتاه بر فعالیت‌های چشمگیر و مهم این سازمان بوده که شامل تکمیل برنامه‌ها و طرح‌های قبلی و اجرای طرح‌ها و برنامه‌های جدید در مسیر گسترش گستره فضای سبز نصف‌جهان است.
ایجاد یک توتستان 22هزارمترمربعی در ناژوان
یکی از مهم‌ترین طرح‌ها و برنامه‌های سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان، تملک قطعه زمین‌های متعدد در ناژوان و تبدیل آن‌ها به باغ‌های مختلف است که مرتضایی‌نژاد درباره آن چنین می‌گوید: «این طرح بر اساس زمین‌های متعددی که از قبل در ناژوان تملک شده و امسال نیز طبق تأکید شهرداری اصفهان از منبع بودجه عوارض اکسیژن تملک خواهند شد، اجرا می‌شود. چنانکه سازمان در سال‌های گذشته مطالعاتی را درخصوص باغ‌های موضوعی انجام داده و درنهایت بر سر اجرای یک باغ توتستان در قطعه زمینی به مساحت 22 هزار متر در ناژوان به توافق رسیده است. این توتستان شامل انواع گونه‌های توت همچون توت‌سفید، توت‌سیاه، توت‌مجنون، شاه‌توت و… است.»او با بیان اینکه مطالعات سازمان پارک‌ها درخصوص گونه توت‌ها، طرح کاشت و طرح شبکه آبیاری بوده، تأکید می‌کند: «براساس تصمیمات اتخاذ شده، قرار نیست هیچ‌گونه سطح سختی در ناژوان ایجاد کنیم. همچنین تصمیم‌گیری‌ها درباره شبکه آبیاری و نوع گونه‌ها انجام شده و عملیات آماده‌سازی آن نیز در حال انجام است. چنانکه تا دو سه ماه آینده نیز گونه‌های در نظر گرفته شده فراهم خواهند شد.»او به تقاضای شهروندان در خصوص کاشت درختان میوه سازگار با شرایط آب‌وهوایی اصفهان و استقبال آن‌ها از میوه توت به عنوان یکی از دلایل ایجاد توتستان در اصفهان اشاره کرده و توضیح می‌دهد: «درخت توت، درختی مقاوم با نیاز آبی خیلی کم است که از دیرباز در اصفهان کاشته می‌شده است. از آنجا که سازمان پارک‌ها به دلایل مختلف تأکید دارد از میوه درختان توت در معابر استفاده نشود، تصمیم بر این گرفت که به دلیل تقاضای زیاد شهروندان و استقبال آن‌ها از میوه توت، نسبت به ایجاد این توتستان با انواع مختلف توت اقدام کند.»
ناژوان صاحب باغ گیاهان دارویی هم می‌شود
طرح دومی که سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان بر اساس زمین‌های تملک شده برای اجرا در پارک جنگلی ناژوان تدارک دیده، باغ گیاهان دارویی است که قرار است در فضایی به مساحت یک هکتار احداث شود. مدیرعامل سازمان پارک‌ها با اعلام این خبر می‌افزاید: «گیاهان دارویی که قرار است در این باغ کاشته شوند شامل درخت و درختچه‌های دارویی مانند عناب، زیتون و گونه‌های علفی دارویی مثل انواع گونه‌های بومادران، ختمی، بابونه، گل مغربی زرد، انگشتانه‌ای، گل‌گاوزبان، سرخارگل و… است که جمعا حدود پنجاه گونه می‌شوند. این گونه‌ها در مرکز تولید سازمان پارک‌ها تولید شده و بعد از احداث باغ به ناژوان منتقل می‌شوند.» او اضافه می‌کند: «این باغ هم قرار نیست سطح سخت داشته باشد و عملیات آن تنها شامل طرح گونه و طرح شبکه آبیاری است که تا کنون انجام شده است.»
باغِ درختان هسته‌دار
از دیگر باغ‌هایی که این سازمان طرح اجرای آن‌ها را در دست دارد، باغ درختان هسته‌دار است که مرتضایی‌نژاد درباره آن می‌گوید: «در پارک جنگلی ناژوان زمین‌های متعددی با متراژهای مختلف آزاد و به سازمان پارک‌ها معرفی شده‌اند. باغ درختان هسته‌دار هم از دیگر باغ‌هایی است که قرار است در یکی از این زمین‌ها ایجاد شود.»او ادامه می‌دهد: «این باغ از دیرباز در اصفهان و به ویژه در ناژوان بوده و ما قصد داریم با شناسایی گونه‌های مختلفی، در قطعه زمینی به مساحت 24هزار مترمربع آن را ایجاد کنیم تا به نیاز و تأکید شهروندان در این خصوص پاسخ داده باشیم.» باغ گیاهان پیازی و انواع لاله‌ها و سنبل‌ها از دیگر طرح‌های در دست اجرای سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان است که به روایت مدیرعامل این سازمان برای اجرای آن هماهنگی‌هایی با مراکز تحقیقاتی کشور انجام شده و قرار است در قطعات 6 تا 8 هزار متری احداث شود. به گفته او، سازمان پارک‌ها در حال حاضر مطالعه روی این طرح را در دست دارد و در کنار آن به بررسی طرح احداث یک باغ رُز هم می‌پردازد.
اقداماتِ پاییزی سازمان پارک‌ها
هرسال هم‌زمان با فرارسیدن فصل پاییز و آغاز دوران سردی هوا، اقدامات متعددی از سوی سازمان پارک‌ها برای حفاظت از گیاهان و فضای سبز شهر در مقابل سرما انجام می‌شود. مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در توضیح این اقدامات برای پاییز سال جاری بیان می‌کند: «گاهی در شهریور یا حتی مرداد درختان دچار خزان می‌شدند که امسال با تمهیداتی که سازمان اندیشید، خزان تابستانه، مدیریت شد.»
او خـاطـرنـشـان مـی‌کــنـد: «از جــمـلــه پیش‌بینی‌های متعددی که برای ورود به فصل پاییز انجام دادیم، جمع‌آوری برگ‌ها و تبدیل آن‌ها به خاک‌برگ است. به این منظور سه نقطه در شمال، شرق و غرب شهر پیش‌بینی شده که دپوهای جمع‌آوری برگ هستند. امسال نسبت به سال‌های گذشته با جدیت بیشتر و تکیه بر استانداردسازی، خاک‌برگ تولید و جهت اصلاح بسترهای کاشت فضای سبز در مناطق مختلف توزیع می‌شود.» به گفته مرتضایی‌نژاد، دومین اقدام سازمان برای فصل پاییز و زمستان، ارائه دستورالعمل‌های بهبود کیفی بستر کاشت گیاهان است که بسته به شرایط مورد نظر شامل استفاده از انواع ترکیبات آلی و عناصر میکرو و ماکرو به خصوص در بخش چال‌کودهای درختان است.او هرس درختان را دیگر اقدام سازمان پارک‌ها و فضای سبز در این خصوص می‌داند و توضیح می‌دهد: «به روال هر سال، هرس پرچین‌ها در اواسط شهریور آغاز شد تا هم‌زمان با بازگشایی مدارس پرچین‌ها هرس و پیرایش شوند. اما به دنبال این پیرایش، هرس درختان به طور کل در اواخر پاییز تا اوایل زمستان انجام می‌شود؛ چراکه باید درخت به خواب برود تا بتوان عملیات هرس را انجام داد.» به گفته او، به‌روزرسانی و تحویل وتحول شبکه آبیاری شهر از اقدامات دیگر برای پاییز و زمستان است. مرتضایی‌نژاد می‌افزاید: «تا یک ماه آینده سیستم‌های آب‌رسانی فضای سبز همه عرصه‌های فضای سبز به شهرداری تحویل داده شده و مجددا به پیمانکاران نگهداری فضای سبز تحویل داده می‌شود. کل این شبکه آبیاری مورد بررسی قرار خواهد گرفت و پس از رفع عیوب فنی و به‌روزرسانی تحویل مجدد خواهد شد.»
خریداری درخت‌ها و درختچه‌های باکیفیت برای شهر
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان با اشاره به خریداری و کاشت درخت و درختچه‌های باکیفیت در راستای توسعه فضای سبز شهر اصفهان می‌گوید: «نیاز درختان در مناطق 15گانه شهرداری شناسایی شده است تا اگر در جایی تشتک خالی وجود دارد با گونه مناسب بازکاشت شود. شهرداری اصفهان همچنین در نظر دارد امسال به صورت متمرکز برای خرید درخت و درختچه‌های باکیفیت و توزیع در مناطق اقدام کند.» او می‌افزاید: «سازمان پارک‌ها و فضای سبز با همکاری شهرداری منطقه2 شهرداری اصفهان در نظر دارد در قطعه زمینی به مساحت 170 هکتار واقع در شهرک پرتو منطقه2 از اراضی واگذار شده از سوی اداره کل منابع طبیعی با استفاده از گونه‌های مقاوم به خشک‌سالی، فضای سبز پایداری را با کاربری پارک جنگلی احداث کند که آغاز عملیات خاک‌برداری، خاک‌ریزی، خرید گونه‌ها، اجرای سیستم آبیاری و کاشت درختان از پاییز امسال انجام خواهد شد.»
زمین‌های تملک‌شده در مسیر تبدیل شدن به فضای سبز
اینکه هر جا در هر منطقه‌ای از شهرداری اصفهان زمینی تملک شده، سازمان پارک‌ها و مناطق به طور جدی در صدد ایجاد فضای سبز و پارک‌های محلی در آن هستند، بخش بعدی سخنان فروغ مرتضایی‌نژاد است. او تأکید می‌کند: «روند ایجاد پارک‌های محلی و توسعه کمربند سبز از پارک ناژوان آغاز شده و به بقیه مناطق بر اساس درخواست‌های که دارند، می‌رسد.»
اصفهان صاحب اولین مجموعه گردشگری گیاهان گرمسیری می‌شود
باغ گل‌های اصفهان در حاشیه رودخانه زاینده‌رود و در جوار پل بزرگمهر را حتما دیده‌اید. این باغ که میزبان انواع گوناگون گل‌ها و گیاهان است و محیط چشم نوازی را از حیث زیبایی‌های بصری برای گردشگرها فراهم کرده، به همت سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان به زودی به گلخانه گیاهان گرمسیری مجهز می‌شود. مدیرعامل سازمان پارک‌ها با اعلام این خبر می‌گوید: «گیاهان خاص مناطق گرمسیری نیاز به تأمین شرایط خاص این مناطق دارند. به همین دلیل به صورت عادی و به دور از فضای گلخانه‌ای، امکان نگهداری این گیاهان در باغ گل‌های اصفهان وجود ندارد. اما ایجاد گلخانه گیاهان گرمسیری که در سال‌های گذشته نیز جزء اهداف سازمان پارک‌ها بوده است، به اجرا درآمد و در سال جاری افتتاح خواهد شد.» او ادامه می‌دهد: «این گلخانه با سازه‌های ژئودزیک با حالت کروی در باغ پیش‌بینی شده است. سازه آن از نظر ظاهری زیباست و از حیث طراحی داخلی نیز طراحی منحصربه‌فردی دارد. گیاهان این گلخانه نیز شامل درختان و درختچه‌های خاص و کمیاب مناطق گرمسیری است که در کنار آب‌نمای مرکزی و صخره‌ای طراحی شده است.» به گفته او، حدود 200 گونه درختی از انواع درختان گرمسیری مانند موز، انبه، کاکائو، پاپایا، نارگیل، خرما و… از مناطق جنوبی و جنوب شرق کشور به این گلخانه می‌آیند. او تأکید می‌کند: «بر اساس مطالعاتی که انجام شده، بستر خاک گیاهان گرمسیری کاملا ویژه و خاص است که ترکیب آن بر اساس جلسات فنی و کارشناسی با اساتید دانشگاه مصوب شد و توانستیم این بستر را که می‌تواند تا سال‌ها دوام داشته باشد برای ایجاد گلخانه فراهم کنیم.»
احتمال افتتاح گلخانه گیاهان گرمسیری در آذرماه
مرتضایی‌نژاد در پاسخ به اینکه در گلخانه گیاهان گرمسیری چه زمانی به روی شهروندان اصفهان و گردشگران این شهر گشوده می‌شود، می‌گوید: «به زودی نسبت به انتقال گیاهان خریداری شده و کاشت آن‌ها اقدام می‌شود و امیدواریم تا اوایل آذر سال جاری طی مراسمی گلخانه را افتتاح کنیم.» او می‌افزاید: «بروشوری نیز برای معرفی گیاهان گرمسیری به صورت علمی تهیه شده تا این مرکز را به طور رسمی به یک مرکز گردشگری تبدیل کند؛ چراکه طبق تحقیقات ما در حال حاضر در کشور چنین مرکزی وجود ندارد و گلخانه گیاهان گرمسیری اصفهان اولین مرکز گلخانه گیاهان گرمسیری یا حارّه‌ای در کشور خواهد بود.»
