مرمت نیمی‌ از برج‌های کبوتر فلاورجان

رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شهرستان  فلاورجان گفت: 150 برج کبوترخانه در شهرها و روستاهای شهرستان شناسایی شده است که طبق مطالعات انجام‌شده، قدمت آن‌ها به حداقل 400 سال پیش یعنی دوره صفویه به بعد می‌رسد، اما احتمال اینکه قدمت آن‌ها  بیشتر یعنی به قبل از دوره صفویه  باشد وجود دارد. شهرستان فلاورجان به لحاظ تعداد برج‌ها، وسعت و تعداد طبقات و طراحی محاسبات پلان‌ها، گنجینه‌ای از معماری خشتی برج‌های کبوتر خانه ایران را در خود جای داده است.

تاریخ انتشار: 08:29 - پنجشنبه 1399/08/15
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه

 حافظ کریمیان افزود : کارکرد اصلی این برج‌ها نگهداری کبوتر بود که در سال‌های بسیار قدیم  زمین‌های کشاورزی حاصل‌خیز و پر رونق، خاک هموار، شیب مناسب  وهمجوار با رودخانه در روستاها وجود داشت و برای تغذیه زمین‌های کشاورزی از فضولات کبوتر به‌عنوان کود استفاده می‌شد. کریمیان دیگر کاربرد برج‌ها را محلی برای دفاع در برابر جنگ‌ها و حملات دشمن بیان کرد و گفت :  برج‌های بزرگ جهت سهولت  دسترسی به پشت بام برج دو یا سه طبقه ساخته می‌شد. او سومین کاربرد برج‌ها را استفاده از گوشت کبوتر به‌عنوان تغذیه  بیان کرد. رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شهرستان فلاورجان گفت:  ساختار این برج‌ها کاملا بومی ‌بوده است.به این معنا که تمامی ‌مواد و مصالح به‌کار رفته دست‌ساخته بومیان روستا بوده و معماری به‌کار رفته براساس محاسبات دقیق بوده است. او ادامه داد: در گذشته هرچند سال یک بار کاهگل و پشت بام برج‌ها تجدید مرمت می‌شد که  روند مرمت همچنان ادامه دارد که تاکنون 50درصد برج‌های شاخص شهرستان مرمت شده است. کریمیان شهرت شهر بهاران را به شهر کبوتر خانه‌های ایران بیان کرد و افزود : این شهر در بخش پیربکران واقع شده که دارای 50 برج کبوترخانه است و بیشترین برج کبوتر خانه شهرستان را درخود جای داده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری شهرستان فلاورجان گفت : شهرهای قهدریجان، فلاورجان، ایمانشهر، زازران، کلیشاد، پیربکران دارای برج کبوترخانه است و ازمیان روستاها روستای کلیسان دارای 22 برج، هویه دارای10 برج، روستای ونهر نه برج و روستای طاد پنج برج دارای بیشترین برج‌ها هستند. کریمیان برج‌های چهاربرج، 43 برج اجگرد، چهل برج کلیسان وبرج‌های روستاهای نرگان وطاد را مهم‌ترین وشاخص‌ترین برج‌های شهرستان عنوان کرد. او به وسعت و ارتفاع چهار برج واقع در روستای چهار برج بخش پیربکران اشاره کرد و افزود :  شهرت ملی این برج‌ها  ازلحاظ وسعت و ارتفاع  است، چهار برج دارای دو برج است که احتمال می‌رود در زمان‌های بسیار قدیم دوبرج دیگر بوده که شاید از بین رفته است. این برج دارای 20 متر ارتقاع، یک هزارمتر زیربنا و 10 هزار لانه کبوتر است که قدمت آن به دوره صفویه می‌رسد و تاکنون یک بار مرمت شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری شهرستان فلاورجان شهرت ملی برج‌های اجگرد را تعداد آن‌ها دانست و گفت : برج‌های اجگرد به لحاظ تعداد از شهرت ملی برخوردارند. قدمت آن به دوره قاجاریه می‌رسد و در پنج مجموعه به‌صورت چهارقلو و شش‌قلو در مجاور هم واقع شده اند و ابعاد هر برج این مجموعه یک طبقه دارای چهارمتر عرض، 20 متر طول، 10 متر ارتفاع و قطر داخلی هرکدام از برج‌ها 2 متر است که در سال گذشته یک مجموعه از این برج‌ها مرمت شد. کریمیان به چهل برج کلیسان واقع در روستای کلیسان اشاره کرد و افزود: چهل برج کلیسان واقع در روستای کلیسان از 22 برج  به‌هم چسبیده تشکیل شده که هربرج  دارای یکصد و 30 متر طول، پنج متر عرض، هشت متر ارتقاع و 650 متر مساحت  است  و قدمت آن به دوره قاجاریه می‌رسد . او علت نام‌گذاری این برج‌ها  را تقدس عدد چهل دانسته؛ بنابراین، برای مقادیر زیاد،  عدد چهل را به‌کار می‌بردند که به این علت به چهل برج نام‌گذاری شده است. رئیس  اداره میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری شهرستان فلاورجان، شهرت ملی برج نرگان را وسعت و تعداد طبقات آن بیان کرد و گفت: برج مشهور نرگان سه طبقه دارد. همچنین شهرت این برج، وسعت و تعداد طبقات آن است و 400 متر زیربنا، 13 متر ارتفاع و 12 متر قطر بیرونی  دارد که در سه طبقه ساخته شده و به‌طور کامل مرمت شده است و قدمت آن به دوره صفویه می‌رسد. به گفته کریمیان، دو برج  دیگر نرگان در  ابعاد کوچک‌تر ساخته شده اند. او به  برج طاد  اشاره کرد و افزود : این برج  دارای  13 متر ارتفاع، 600 مترمربع مساحت  و در سه طبقه است و قدمت آن به دوره صفویه می‌رسد. رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان فلاورجان مرمت برج‌های هویه، چهل برج، برج‌های ونهر وطاد را اولویت مرمت برج‌ها در سال جاری بیان کرد و گفت :  سال گذشته با همکاری دهیاری‌ها و بخش خصوصی 9 برج مرمت و در شش ماهه سال‌جاری دو برج  مرمت شد که درصورت تخصیص اعتبار، برج‌های روستای هویه، چهل برج، برج‌های ونهر و طاد  در اولویت مرمت قرار دارد.