اقشار کم‌درآمد جامعه به واسطه گرانی برنج به خرید نان روی آورده‌اند و برنج کمتری مصرف می‌کنند. نانواهای اصفهان نیز از رشد تقاضا برای نان می‌گویند. دراین میان گزینه افزایش قیمت نان هم روی میز اصناف و دولت قرار گرفته است. برنج در سال 99 گران شد؛ ولی دولت راه‌حل مؤثری برای تعدیل قیمت این ماده خوراکی به کار نگرفت تا در نهایت مردم دست به کار شدند و نان را جایگزین برنج کردند.
از افزایش تا ثبات
قیمت برنج ایرانی در طول سال جاری دستخوش تغییراتی شد و به استناد داده‌های مرکز آمار ایران، قیمت برنج ایرانی از فروردین تا آذر99 به ازای هر کیلوگرم 10 هزار تومان گران‌تر شده؛ چراکه هر کیلوگرم برنج ایرانی در فروردین 23هزار و 900 تومان قیمت داشته و این بها در آذر به 33 هزار و 260 تومان رسیده است. قیمت‌های مرکز آمار با قیمت برنج در بازار اختلاف دارد و فروشندگان، برنج را با اختلاف قیمت چند هزارتومانی بیشتر عرضه می‌کنند. باوجوداین، نمی‌توان از رشد قیمت برنج چشم‌پوشی کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان برداشت برنج ایرانی در بهترین شرایط فقط پاسخ‌گوی دو سوم نیاز بازار است و باید بخشی از برنج بازار از طریق واردات تأمین شود. برنج خارجی تا قبل از سال99 با قیمتی نصف بهای برنج ایرانی به فروش می‌رسید؛ ولی نرخ برنج وارداتی نیز به دلیل مشکلات ارزی کشور، پابه‌پای برنج ایرانی در سال جاری افزایش یافت. براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، متوسط قیمت برنج خارجی در آذر142.3درصد نسبت به‌ماه مشابه سال گذشته افزایش داشته است و مقایسه قیمت‌ها از ابتدای سال تا به امروز از افزایش قیمت هر کیلوگرم برنج خارجی از 10 هزار و 335 تومان به 23 هزار و 479 تومان حکایت می‌کند. هرچند قیمت برنج طی دو سه ماه اخیر افزایش چشمگیری نیافته است و شاهد ثبات نسبی قیمت‌ها در بازار برنج خارجی و وارداتی هستیم.
مردم توان خرید برنج ندارند
مصرف سالانه برنج کشور 3.2 میلیون تن برآورد می‌شود که از این میزان یک میلیون و 700 هزار تا دو میلیون تن از طریق تولیدات داخلی و بین یک میلیون و 200 تا یک میلیون و 500 هزار تن با واردات تأمین می‌شود. ولی واردات برنج در سال جاری کمتر از سال‌های قبل بوده است. باوجود کاهش واردات، روند افزایش قیمت برنج متوقف شده و نرخ این کالا تاحدودی به ثبات رسیده است. مشاهده‌های میدانی نشان می‌دهد علت این ثبات، کاهش تقاضا برای خرید برنج است. درواقع دهک‌های ضعیف جامعه تا قبل از گرانی برنج قادر به خرید برنج ایرانی با قیمت هر کیلوگرم حدود 20 هزار تومان نبودند و به خرید برنج وارداتی روی می‌آوردند. ولی قیمت برنج وارداتی در سال جاری به بیش از 20 هزار تومان رسید و مصرف‌کنندگان زیادی ناچار به حذف برنج از سفره‌های خود شدند.
نان جای برنج را گرفت!
صف نـانـوایـی‌هــا درطول ماه‌های گذشتــه شــلوغ‌تــر شـــده و این امر درخواست نانواها را برای افزایش قیمت نان به دنبال داشت؛ تاجایی که افزایش قیمت نان از آذر روی میز اصناف و دولت قرار گرفته است. مصاحبه با جمعی از عمده‌فروشان اصفهان نیز نشان می‌دهد تقاضا برای برنج خارجی مانند سابق وجود ندارد و مصرف‌کنندگان میزان مصرف برنج را کاهش داده‌اند. در یکی از فروشگاه‌های خیابان کشاورزی اصفهان نیز کوهی از برنج هندی به چشم می‌خورد که هر کیسه 10 کیلوگرمی آن با قیمت بالاتر از 200 هزار تومان به فروش می‌رسد و صاحب فروشگاه درباره این حجم از برنج به اصفهان‌زیبا فقط یک جمله می‌گوید: «مردم برنج را با این قیمت‌ها نمی‌خرند!» نانواها نیز هر روز شاهد صف‌های طویلی برای خرید نان هستند و آقای رجبی، نانوایی در خیابان طالقانی، درباره میزان فروش نان خود توضیح می‌دهد: «من یک‌سال و دوسال نیست که نان می‌پزم. ریش خود را در نانوایی سفید کرده‌ام. این روزها مردم بیشتر از قبل نان می‌خرند؛ به طوری که اگر یک نفر قبلا سه قرص نان در روز می‌خرید، اکنون پنج قرص می‌خرد.» تعدادی از افراد حاضر در صف نانوانی هم به اتفاق می‌گویند: «برنج کمتر می‌خوریم؛ چون گران است و غذاهای نانی را جایگزین آن کرده‌ایم.» بنابراین نان سفره‌های مردم را نجات داده است و درمانی بر درد گرانی برنج به شمار می‌رود؛ ولی مشخص نیست دولت چه نسخه‌ای برای قیمت نان می‌پیچد و شاید گرانی به بازار نان هم سر بزند!
