شیوع ویروس کرونا و تعطیلات دو هفته‌‌ای اول آذر ماه باعث شد تا کارشناسان پیش از انتشار این آمار از احتمال رشد تعداد چک‌های برگشتی بگویند. آمار‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد در طول یک‌سال گذشته با حضور کرونا در اقتصاد ایران آمار چک‌های برگشتی کمی افزایش یافته‌است.
اصفهان و چک‌های مبادله‌ای آذر
9 میلیون و 461 هزار و 500 فقره چک در طول آذرماه در کشور مبادله شد و از این تعداد یک میلیون و 30 هزار و 500 مورد متعلق به اصفهانی‌هاست. با این حساب فعالان اقتصادی اصفهان در طول آذر 10.9درصد از تعداد کل چک‌های کشور را مبادله کرده‌اند و ارزش ریالی آن‌ها برابر با 130 هزار و 811 میلیارد ریال است. تهرانی‌ها از نظر ارزش ریالی چک‌های مبادله‌ای سال‌هاست در صدر کشور قرار می‌گیرند و در این آمار نیز حدود نیمی از چک‌های مبادله‌ای از نظر ارزش به تهرانی‌ها می‌رسد. با این حال اصفهان با سهم هفت درصدی در رتبه دوم و خراسان رضوی با سهم 6درصدی در رتبه سوم قرار می‌گیرد. در مجموع 61 درصد یعنی بیش از دو سوم ارزش چک‌های مبادله‌ای کشور در این سه استان بوده و به تعبیر بعضی از کارشناسان این مسئله نشان‌دهنده رونق اقتصادی این سه استان است.
اصفهان و چک‌های وصولی و برگشتی
اصفهان از نظر تعداد چک‌های وصولی و برگشتی در کشور رتبه‌ای ندارد. براساس گزارش بانک مرکزی از آذر ماه تعداد 9میلیون و 350 هزار چک به ارزش 113هزارو 413 میلیارد ریال از کل چک‌های مبادله‌ای اصفهان وصول شده‌است و درمقابل اصفهانی‌ها 955 هزار عدد چک برگشتی به ارزش 17 هزار و 398 میلیارد ریال داشته‌اند. با این حساب در طول آذر ماه از نظر تعداد، کمی بیشتر از 9درصد چک‌های مبادله‌شده در اصفهان برگشت خورده‌است. ارزش چک‌های برگشتی نسبت به کل چک‌های مبادله‌ای نیز برابر با 13 درصد است. این آمار نشان می‌دهد در طول آذر ماه چک‌های برگشتی اصفهان نسبت به کل کشور از نظر درصد برابر با 10.9درصد و از نظر ارزش ریالی 7.5درصداست. با این حساب از هر 100چک برگشتی در کشور بیش از 29مورد متعلق به تهران است و بیش از 10 مورد به اصفهان می‌رسد. تهران و اصفهان رکورد‌داران چک‌های برگشتی در کشور هستند؛ البته اگر نسبت کل چک‌های صادر‌شده به چک‌های برگشتی هر استان مقایسه شود، آمار متفاوت خواهد شد. در این صورت تهران همچنان رتبه اول چک‌های برگشتی کشور را دارد، ولی اصفهان در میانه‌های جدول قرار می‌گیرد.
چرا اصفهانی‌ها چک‌برگشتی دارند؟
دلیل اصلی برگشت چک، کسری یا فقدان موجودی حساب است؛ ولی گاهی دلایل دیگری نیز منجر به برگشت‌خوردن چک می‌شود، دلایلی مانند تطابق امضا، نقض امضا، مغایرت تاریخ عددی و حروفی و مواردی شبیه به این. ناگفته نماند بانک‌ها در هنگام اعتبار‌دهی به مشتریان برای چک‌های برگشتی ناشی از فقدان یا کسری حساب نمره منفی بالایی در نظر می‌گیرند؛ ولی روی سایر برگشتی‌ها حساسیتی ندارند. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد در طول آذر 934 هزار عدد از چک‌های برگشتی در اصفهان به دلیل کسری یا فقدان موجودی حساب است یعنی 97.8درصد از چک‌های برگشتی آذرماه اصفهان کسری یا فقدان موجودی حساب داشته‌اند. از نظر ارزش چک‌های برگشتی 16 هزار و 936 میلیارد ریال از چک‌های برگشتی اصفهان در طول آذر موجودی نداشته‌اند. 21 هزار فقره چک در آذر ماه نیز به ارزش 462 میلیارد ریال به دلایلی دیگری به جز فقدان موجودی برگشت خورده‌اند.
اصفهان و چک‌های رمز‌دار
بانک مرکزی در بخش دیگری از این آمار به ارائه تعداد چک‌های رمز‌دار کشور در طول آذرماه پرداخت. آذرماه در کل کشور چهار میلیون و 870 هزار فقره چک رمز‌دار صادر شد؛ از این تعداد 9.1درصد یعنی 441 هزار فقره متعلق به استان اصفهان است. ارزش چک‌های رمز‌دار مبادله شده در این مدت نیز در کشور برابر با 941 هزار و 458 میلیارد ریال است و 5.5درصد آن‌ها برابر با 51 هزار و 481 میلیارد ریال به اصفهان می‌رسد.اصفهان از نظر تعداد و ارزش چک‌های رمز‌دار صادر‌شده آذرماه در کشور پس از تهران در رتبه دوم قرار می‌گیرد و این دو استان همراه با هم حدود 40درصدچک‌های رمز‌دار کشور را مبادله کرده‌اند.
