تنها صداست که می‌ماند؟
این اپلیکیشن بر بستر صدا ساخته شده است. افراد در کلاب هاوس تنها می‌توانند با هم حرف بزنند و امکان ارسال پیام نوشتاری یا عکس وجود ندارد. اما این امکان گفتگو مانند دیگر برنامه‌ها هم نیست. امکان پیغام گذاشتن در حالت آفلاین طرف مقابل وجود ندارد؛ در واقع صدا هم نمی‌ماند! گفتگوها تنها به صورت آنلاین شکل می‌گیرد و پس از آن در جایی ذخیره نمی‌شوند و قابل بازیابی نیستند.
افراد در کلاب هاوس، مانند هر اپلیکیشن اجتماعی دیگری، پروفایلی دارند که درون آن توضیحاتی درباره خودشان نوشته و عکسشان را آپلود کرده‌اند. این قسمت تنها جایی است که افراد، محتوایی غیر از صدا می‌توانند تولید کنند. به همین دلیل توضیحات پروفایل (bio) در کلاب هاوس، بسیار بیشتر از اپلیکیشن‌های دیگر اهمیت دارد. افراد در بیو از رزومه کاری خود، تحصیلات و شهر و کشوری که در آن زندگی می‌کنند، می‌نویسند؛ که با جملات «و خدایی که به شدت کافی است، یه مردادی مغرور، دردی که تو رو نکشه قوی‌ترت می‌کنه و…» اینستاگرام و «تو دلم رخت می‌شورن، نیومدم اینجا راستشو بگم، خوش اخلاق‌ترین کاربر توییتر فارسی و…» توییتر بسیار متفاوت است. در واقع گویی نگاه به کلاب هاوس بیش از اپلیکیشن‌های دیگر مبتنی بر پرسنال برندینگ است و شبکه سازی در آن اهمیت ویژه‌ای دارد.
نتورکینگ، سوشالایزینگ یا دیتینگ؟ یکیش، دوتاش یا هر سه؟!
جذابیت کلاب هاوس، به اتاق‌های مختلفی است که درون آن شکل می‌گیرد. مانند اتاق (room)های یاهو مسنجر که سال‌ها پیش وجود داشتند، در کلاب هاوس هم اتاق‌های مختلفی وجود دارند که شما می‌توانید وارد آن‌ها شوید و گفتگوهای افراد را گوش دهید. در صورتی که مایل بودید در بحث شرکت کنید، دست خود را با استفاده از دکمه‌ای بالا برده و سپس مدیر (moderator) یا مدیران اتاق به شما اجازه خواهند داد که از قسمت شنونده‌ها، وارد قسمت سخنرانان شوید؛ در واقع به شما امکان استفاده از میکروفن داده می‌شود.
اتاق‌ها عمدتا به صورت عمومی هستند و شما می‌توانید وارد اتاق‌های مختلفی بشوید. در ابتدای امر، تعداد فارسی زبانان کلاب هاوس کم بود و اتاق‌های فارسی زبان کمی وجود داشتند. با اضافه شدن مخاطبان فارسی زبان، تعداد اتاق‌های فارسی نیز هر روز بیشتر و موضوعات آن گسترده‌تر می‌شود؛ از بحث‌های سیاسی روز گرفته، تا مشاوره مهاجرت به کانادا، گفتگو درباره بلاکچین، دردسرهای کار پیدا کردن در دانمارک، تا خواندن برگه‌ای از یک کتاب، معرفی کردن بهترین فیلم‌ها، مافیا بازی کردن، منفورترین اینفلوئنسر ایرانی، حمایت از زنان کار آفرین ایرانی، پیدا کردن دوست و همکار و … .
تا چندی پیش، اتاق‌ها به این صورت بودند که یک نفر آن‌ها را شروع می‌کرد و بقیه آزادانه به آن ملحق می‌شدند و پس از اتمام مکالمه، اتاق به کلی بسته می‌شد و دیگر به افراد آن گروه دسترسی نداشتند، مگر آن که مدیران آن را دنبال (follow) می‌کردند. با به روز رسانی جدید، مدیران می‌توانند کلاب (club) داشته باشند و افراد با دنبال کردن کلاب آن‌ها، از باز شدن اتاق جدید یا تاریخ شروع شدن اتاق‌ها با خبر شوند.
دعوت نامه‌های چند صد هزار تومانی
باز نبودن درب‌های ورود به کلاب هاوس، باعث شده تا عضویت در آن برای کاربران پیگیر فضای مجازی، به یک برتری تبدیل شود. هر فرد پس از عضویت با دعوتنامه‌ای که عضو قبلی برای او ارسال کرده است، تنها می‌تواند 5 نفر را، آن هم به صورت قطره چکانی دعوت کند. همین امر موجب عطش ورود کاربران به این برنامه شده است؛ به گونه‌ای که آگهی خرید و فروش آن، گاه تا 400هزار تومان پیش می‌رود. از طرفی این نکته که کلاب هاوس تا به امروز تنها در اختیار آیفون داران است، آن را به اپلیکیشن سرمایه داری تبدیل کرده؛ به گونه‌ای که عضویت در آن، گویی نشان‌گر سطح بالای مالی افراد است.
خیلی دور، خیلی نزدیک
در کلاب هاوس، تمامی افراد می‌توانند با هر شماره، تنها یک حساب کاربری داشته باشند و آن، حساب کاربری حقیقی است. درواقع پشت هر حساب کاربری یک شخص واقعی قرار دارد که به موقع میکروفون خود را روشن می‌کند و حرف می‌زند. برای مثال ممکن است که یک نفر به عنوان نماینده حقوقی یک شرکت صحبت کند، اما خود شرکت نمی‌تواند یک حساب کاربری جدا داشته باشد.
به همین ترتیب، تمام افراد معروف و دست نیافتنی که در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند و صفحه‌شان به دست یک مدیر (admin) اداره می‌شود، دیگر در کلاب هاوس نمی‌توانند این روال را در پیش بگیرند و خود باید در صحنه نقش اصلی را ایفا کنند و وارد گفتگو با منتقدان و دوست‌داران بشوند. این یک موقعیت منحصر به فرد است. در دیگر فضاها، آن‌ها می‌توانند نسبت به صحبت‌های دیگران بی‌اعتنا باشند و تنها جواب مواردی را بدهند که دلشان می‌خواهد، آن هم با مشورت بقیه و با تاخر زمانی. در کلاب هاوس اما به دلیل آنلاین بودن و مشاهده شدن در لحظه توسط افراد مختلف، دیگر امکان بی‌توجهی و پاسخگو نبودن وجود ندارد.
چون پرده برافتد..
افراد در کلاب هاوس بیشتر از سایر فضاها خود واقعی‌شان را نشان می‌دهد. در اینجا دیگر مجالی برای عکس‌های پر زرق و برق اینستاگرامی وجود ندارد. عکس‌هایی از زندگی لاکچری که گاه ممکن است اصلا وجود نداشته و عاریه‌ای باشد. دیگر نمی‌توان در توضیحات عکس‌ها نوشته‌ای پر طمطراق گذاشت که بر خواننده روشن نیست که آیا خود صاحب صفحه آن‌ها نوشته یا نه. نمی‌توان بریده‌ای از حرف‌های دیگران، خطی از یک کتاب یا جریده‌ای از یک روزنامه را به نام خود در قالب یک توئیت به خورد دنبال کنندگان داد.
در کلاب هاوس این هوش هیجانی است که بیش از هر چیز دیگر نمود پیدا می‌کند. افراد در لحظه باید بتوانند تمام آن چه را در مورد موضوع مورد بحث در چنته دارند ارائه کنند. این امر برای سلبریتی‌ها و اینفلوئنسرها که پیش‌تر در فضای اینستاگرامی و توییتری بوده‌اند، و خود را آن گونه به مردم شناسانده‌اند، نمود بسیار مهم‌تری دارد. در واقع انگار کلاب هاوس جایی است که آن‌ها ثابت می‌کنند که آن فردی که همیشه نمایش داده و از آن دم زده‌اند، هستند یا نه.
از طرفی دیگر، برخی از چهره‌های شناخته شده و مخصوصا پرحاشیه، در اتاق‌های مختلف حضور پیدا می‌کنند اما نه برای صحبت کردن، تنها برای این که اسم آن‌ها در فهرست صحبت کنندگان آن اتاق باشد و موجب شلوغ شدنش بشود. با این کار، احتمال این که گرداننگان اتاق، فالوور بیشتری به دست بیاورند، بسیار بالا می‌رود.
روش دیگر برای جذب مخاطبان به اتاق این است که علاوه بر حضور یک چهره جنجالی، نام اتاق را نیز جنجالی و مربوط به آن شخص انتخاب می‌کنند. برای مثال بر همگان روشن است که فلان چهره، سر از فیلم‌های مستهجن در نخواهد آورد، اما این وسوسه وجود دارد که او چه می‌گوید و چرا چنین عنوانی برای اتاق انتخاب شده است که همین موجب اتاق‌های چند هزار نفری می‌شود.
فضای گفتگو، امن یا ناامن؟
با توجه به موقعیت زمانی که در آن قرار داریم و فضای بازی که قبل از تمامی انتخاب‌ها به وجود می‌آید، کلاب هاوس هنوز فضایی است که در مورد فیلتر شدنش هیچ اظهاراتی به میان نیامده است؛ از طرفی باز هم به دلیل موقعیت زمانی، کلاب هاوس از بهترین فضاها برای گفتگو و مناظره است که نباید در این برهه حساس کنونی از دستش داد! در همان فضایی که محمد جواد ظریف به ناگاه به کلاب هاوس می‌پیوندد و برای 8 هزار نفر از سریال گرفته تا قرارداد 25 ساله با چین حرف می‌زند و معاون دفتر رئیس جمهوری از این امر استقبال می‌کند و دم از بی‌طرفی کلاب هاوس می‌زند و می‌گوید که همین است که گفت‌وگو را ممکن می‌کند، هنگامی که حمیدرضا جلایی‌پور میکروفنش را روشن می‌کند و از اتفاق از لزوم رای دادن می‌گوید، فردایش به دادسرا، برای دادن پاره‌ای از توضیحات فراخوانده می‌شود. در واقع امن بودن فضای کلاب هاوس برای کاربران امر محرزی نیست و کج دار و مریز گفتگوهای خود را ساماندهی می‌کنند.
در نهایت امر، کلاب هاوس محیطی جدید است که هنوز تنها در اختیار آیفون داران و در گروی دعوتنامه است. با بیشتر شدن گستره مخاطبان، تعداد اتاق‌هایی که حرفی برای زدن ندارند، بیش از پیش شده و از فضای جذاب و کم مثال اولیه فاصله گرفته است. با تمام این‌ها، امید است که این فضای گفتگو، باب جدیدی را در مراودات و رواداری اجتماعی باز کند و به دور از فیلتر باشد که حتی در این صورت هم نه تنها بر تعداد مشتاقانش کاسته نمی‌شود، بلکه افزوده خواهد شد!
