هاشمی با اشاره به تنوع داوطلبان انتخابات ریاستجمهوری میگوید: «این تنوع معلوم نیست که تا به آخر ادامه داشته باشد. ورود طیف وسیعی از جریانها و جناحهای سیاسی با اشخاص حقیقی و حقوقی به همراه مستقلین و اظهار علاقه آنها به شرکت در این انتخابات بیانگر این موضوع است که انشاءالله انتخابات پرشور و با مشارکتی بالا خواهیم داشت.» او تبلیغاتی که این روزها در رسانههای بیگانه انجام میشود تا مردم را ترغیب به عدم شرکت در انتخابات خرداد ماه کند را بیاثر دانسته و ادامه میدهد: «نتایج تا این مرحله از انتخابات پاسخ به زمزمهها و مطالبی است که ادعا داشتند کسی در این رقابت شرکت نمیکند و از مردم نیز میخواستند مشارکتی در انتخابات نداشته باشند.» عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام در مقایسه گرایشهای جناحی داوطلبان با یکدیگر میگوید: «پس از اعلام نظر شورای نگهبان، آرایش سیاسی این انتخابات مشخص خواهد شد. در حال حاضر نیروهای اصولگرا حضور و نمود بیشتری دارند. اما فضا به این شکل باقی نخواهد ماند. بر اساس تحلیل بنده این انتخابات یا نهایتا دوقطبی میشود و قطبی که ائتلاف کرده باشد، برنده دور اول انتخابات خواهد بود یا با فرض سهقطبی بودن، انتخابات به دور دوم کشیده میشود. البته پیشبینی بنده این است که نتیجه این انتخابات در همان دور اول مشخص خواهد شد و یکی از دو قطب با ائتلاف و دیگری از جناح خود به رقابت میپردازد.»
هاشمی در پاسخ به این سؤال که احتمال ائتلاف کدام یک از قطبهای انتخاباتی بیشتر از دیگری است، میگوید: «همانطور که اشاره کردم، ثبتنام اصولگرایان از اصلاحطلبان بیشتر است. البته تعداد داوطلبان از جناح چپ نیز خیلی کم نیست. در نهایت برداشتم این است که اگر اصلاحطلبان مانند دورههای پیشین با ائتلاف وارد گود شوند، پیروز خواهند بود. البته اینکه ائتلاف آنها با چه کسی باشد نیز خود جای بحث دارد.» این فعال سیاسی همچنین با اشاره به اختلافاتی که در هر دو جناح و بر سر اجماع نامزدها وجود دارد، میگوید: «این اختلافات بر میگردد به شیوه تأیید نامزدها در شورای نگهبان. چراکه مشخص نیست کدام اشخاص تأیید یا رد میشوند. فلسفه این تعداد ثبتنام این است که از میان آنها نهایتا تعدادی بتوانند از فیلتر شورای نگهبان بگذرند و وارد صحنه اصلی انتخابات شوند.» او تأکید میکند: «همانطور که شورای نگهبان اعلام کرده است مدارک 40 نفر از ثبتنامیها کامل است و مابقی دچار نقص مدارک هستند و تا زمان تکمیل مدارک، صلاحیت آنها بررسی نمیشود. شورا تعدادی را از میان این 40 نفر حذف میکند یا اصلا احراز صلاحیت نمیکند. تنها تعداد محدودی احراز صلاحیت میشوند و در آن مرحله است که ائتلاف معنا پیدا میکند.»
هاشمی درباره شانس پیروزی گزینههای شاخص و مطرح این انتخابات میگوید: «گزینههای مطرح انتخابات از چند گرایش هستند؛ اصولگرایان سنتی، اصولگرایان انقلابی که البته مشخص نیست از هم تفکیک میشوند یا نه. از طرفی اصولگرایانی هستند که به قول بعضیها انحراف پیدا کردند و به سمت آقای احمدینژاد کشیده شدند و در نهایت اصلاحطلبان و اعتدالگرایان. بنابراین گرایشهای داوطلبان چندان معنای خاصی ندارد و نمیتوان بر اساس آنها پیشبینی کرد. نهایتا من فکر میکنم با دو قطبیشدن انتخابات ممکن است اصولگرایان سنتی و انقلابی با یکدیگر ائتلاف کنند که نمایندههای آنها آقای لاریجانی، آقای رئیسی و آقای جلیلی هستند. از سویی ممکن است اصولگرایان سنتی با اصلاحطلبان و کارگزاران نیز ائتلاف داشته باشند که این ائتلاف بسیار در نتیجه انتخابات تعیینکننده است. در واقع هر جناح که ائتلاف انجام دهد میتواند ضریب نفوذ مردمیاش را بالا ببرد. چراکه در حال حاضر ضریب نفوذ هیچکدام از جناحهای سیاسی آنقدری نیست که 51درصد آرا را داشته باشند. نهایتا 15، 18 یا 20 درصد آرا را به تنهایی میتوانند کسب کنند. اما در صورت ائتلاف ضریب آنها به 50درصد هم میرسد که در این شرایط آرای خاکستری و آن دسته از افرادی که تصمیم و برنامهای برای این انتخابات ندارند به درصد آنها اضافه میشود. البته اینکه چه کسانی با یکدیگر هم گروه میشوند، مشخص نیست.» به عقیده عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت، اکثریت 592 نفر ثبتنامی از سوی شورای نگهبان حذف میشوند و ما شاهد یک حذف گسترده از داوطلبان خواهیم بود که بر اساس بیانیه یا مصوبه جدید شورای نگهبان طبعا تعداد دیگری حذف میشوند و احتمالا بیش از شش تا ده نفر وارد رقابت جدی با یکدیگر نخواهند شد.
هاشمی تأثیر تکثر نامزدهای انتخاباتی را بر مشارکت مردم اینگونه توضیح میدهد: «هر چقدر تعداد نامزدهای این انتخابات بیشتر باشد، طبعا انگیزه طرفداران آنها برای شرکت در انتخابات نیز بیشتر است. در واقع میزان مشارکت نسبت مستقیمی با افرادی که باقی میمانند، دارد. اگر تعداد داوطلبان نهایی کم باشد، ضریب مشارکت هم به همان نسبت پایین میآید. چراکه هر کاندیدایی طرفداران خاص خود را دارد. البته در این میان برخی نیز به نفع نامزدهای دیگر کنار میروند و از طرفداران خود میخواهند به آنها رأی دهند که با این شرایط باز هم ضریب مشارکت بالا خواهد بود.»
ائتلاف پیروز انتخابات را مشخص میکند
پس از مرحله ثبتنام داوطلبان سیزدهمین دور انتخابات ریاستجمهوری حالا نوبت گمانهزنی در خصوص ماندن یا نماندن چهرههای شاخصی است که به این صحنه ورود کردهاند. برخی اسحاق جهانگیری را درکنار علی لاریجانی و سیدابراهیم رییسی قرار دادهاند و آنها را سه رقیب اصلی این انتخابات میدانند، تعدادی هم مسعود پزشکیان، علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری را در دسته دیگر. آرایشی که ممکن است منجر به دو مرحلهایشدن این انتخابات شود. با این حال و تا مشخصشدن تکلیف احراز صلاحیتها در روز ششم خردادماه نمیتوان پیشبینی کاملی حتی با فرض تأیید صلاحیت این افراد مطرح کرد. محمد هاشمی رفسنجانی در گفتوگو با «اصفهان زیبا» از آرایش سیاسی و شرایط انتخابات حساس ریاستجمهوری در خرداد ماه میگوید.
-

پگاه ظاهری
دبیر گروه سیاست














