سیگنال‌دهی افزایش قیمت به بازار
اولین سیگـنال‌دهی به افزایش قیمت شوینده‌ها را در سال 1400 همین چند هفته پیش جمـشـیـد فروزش، دبیر انجمن تولیدکنندگان محصولات شوینده، به بازار داد. البته فروزش اعلام کرد که «تا پایان خرداد قیمت انواع شوینده تغییر نمی‌کند.» حالا اما در اواسط خرداد شاهد افزایش قیمت یکی از اصلی‌ترین اقلام مصرفی مردم در شرایط کرونا هستیم.
سازمــان حـمـایـت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان هم آب پاکی را روی دست مصرف‌کنندگان ریخته است. اواخر سال گذشته مجید ارغنده‌پور، مدیرکل دفتر هماهنگی امور استان‌ها و نظارت بر تشکل‌های سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان درباره علت گران‌شدن مواد شوینده و قیمت این محصولات گـفـتـه است: «محصولات شوینده و بهداشتی مشمول قیمت‌گذاری تکلیفی توسط سازمان حمایت نیست و قیمت این کالاها باید رأسا تـوســط واحدهای تولیدی در چهارچــوب ضوابط قـیـمـت‌گــذاری مــصـــوب تعیین و حداکثر نرخ مصرف‌کننده روی بسته‌بندی محصولات درج شود و این سازمان و سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها در صورت دریافت شکایت یا افزایش غیرمتعارف قیمت، مسئول رسیدگی و بررسی موضوع هستند.» در شرایط کرونایی هزینه مضاعفی به دهک‌های کم‌درآمد جامعه تحمـیـل می‌شود و البته افزایش قیمت شـویـنـده‌هــا ممکن است برخی خانواده‌ها را برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دوران کرونا بی‌انگیزه کند. فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد شورای اسلامی کار همان اوایلی که مواد شوینده گران شده بود هشدار داد: «پس از کرونا جهش 30درصدی در استفاده از شوینده‌های بهداشتی داشتیم که هزینه سبد خانوارها را به شش‌میلیون و 50 هزار تومان رسانده است.»
حرف تولیدکنندگان چیست؟
هجوم مردم برای خرید لوازم شوینده، بهداشتی و ضـدعــفـونـی‌کـننـده‌هـا از اسفند ۹۸ و آغاز کرونا، تولید این محصولات را به سرعت افزایش داد و در ادامه تا امروز صنعت تولید مواد شوینده، بهداشتی و سلولزی بیش از یک سال پررونق را پشت سر گذاشته‌اند. براساس آمارها، 220 واحد تولیدی شوینده در ایران مستقر شده است؛ ضمن اینکه در حال حاضر ظرفیت تولیدکنندگان این مـحـصـولات ۲ تا ۲,۵ برابر مصرف داخلی است. افزایش قیمت مواداولیه یکی از اصلی‌ترین دلایل تولیدکنندگان برای افزایــش قیمت محصولات مواد شـــویــنـــده است. براساس آمارها، 80درصد مواداولیه شوینده‌ها در داخل تولید می‌شود؛ اما تولید همین مواداولیه نیازمند مواد دیگری است که به طور عمده وارداتی هستند. به‌عنوان‌مثال شیره نارگیل از مالزی وارد می‌شود و در تولید تگزاپون که پرمصرف‌ترین ماده اولیه در شوینده‌هاست به کارمی‌رود. تأمین مواداولیه و قیمت این مواد اصلی‌ترین چالش تولیدکنندگان است. آن‌ها می‌گویند درصدی از مواد اولیه وارداتی است و افزایش قیمت دلار روی قیمت این محصولات اثرگذار بوده است؛ به دلیل اینکه ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی به تولیدکنندگان اختصاص نیافت، مجبور شدند از ارز آزاد استفاده
کنند. با گرانی ارز، قیمت مواد اولیه هم افزایش یافت. مـهـم‌تـریـــن مـاده اولیه شوینده LAB است که توسط پتروشیمی‌ها و شرکت صنایع شیمیایی ایران تهیه می‌شود که این ماده از آنجا که قیمتش با قیمت جهانی و نیز قیمت نفت رابطه مستقیم دارد، در وضعیت امروز نرخ ارز با بی‌ثباتی قیمت مواجه بوده و برنامه‌ریزی تولیدی را برای واحدهای صنعتی دشوار کرده است.
بار مضاعف افزایش هزینه‌ها بر دوش مصرف‌کننده
صنایع شوینده از زمان فراگیری کووید19 با افزایش تولید مواجه شدند؛ اما رونق صنایع شوینده هم‌زمان با شیوع کرونا باعث نشد تولیدات این حوزه از قافله افزایش قیمت عقب بمانند. تحریم و کمبود منابع ارزی، واردات مواداولیه را گران کرد، پتروشیمی‌ها هم تولیدات خود را گران‌تر کردند و تولیدکننده‌های مواد بهداشتی و شوینده اعلام کردند چاره‌ای جز افزایش قیمت ندارند. موضوع افزایش قیمت مواد شوینده و بهداشتی در شرایطی در روزهای اخیر هم مطرح می‌شود که هنوز سایه ویروس کرونا از سر کشور کم نشده و برخی معتقدند گرچه موضوع حاشیه سود منطقی همواره باید مدنظر تولیدکنندگان باشد؛ اما در عین حال شاید در زمان فعلی که قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته، برای افزایش قیمت این محصولات مناسب نباشد. فعالان این بازار از دولت درخواست دارند که نظارت بیشتری داشته باشد و برای ورود و ترخیص مواداولیه کمک بیشتری به تـولیدکنندگان بکند.
بختیار علم‌بیگی، رئیس انجمن صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی ایران نـیـز درخـصــوص قـیـمـت موادشویـنــده و چــرایــی افـزایـش آن به نوعی در اظـهـارنظرهایش اتمام‌حجت کرده و به رسانه‌ها گفته است: «افزایش قیمت مواد اولیه و دستمزدها، هزینه‌های انرژی، افزایش هزینه‌های حمل و نقل و انبارداری از مهم‌ترین دلایل افزایش هزینه‌های تولیدکنندگان است که آن‌ها هم مجبور به افزایش قیمت می‌شوند. برای جلوگیری از افزایش قیمت شوینده‌ها در بازار، باید از افزایش قیمت مواد اولیه مورد نیاز صنایع شوینده‌ها در کشور جلوگیری شود.»
