استان اصفهان یکی از استان‌هایی است که گردشگران زیادی برای دیدن جاذبه‌های تاریخی‌گردشگری آن به این استان سفر می‌کنند؛ ولی از بسیاری از جاذبه‌های دیدنی آن ناشناخته یا کمتر شناخته شده هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به روستای تاریخی کردعلیا اشاره کرد.
کرد علیا کجاست؟
این روستای زیبا و خوش‌آب‌وهوا با جاذبه‌های فراوان تاریخی و طبیعی در ۹۵ کیلومتری غرب اصفهان و درشهرستان تیران و کرون در کنار مسیر تیران‌و‌کرون_فریدن واقع شده است.
چرا رم؟!
اما چرا گفتیم کردعلیای تیران جایگاهی مشابه کاتاکومب رم در ایتالیا دارد؟! چون در واقع کاتاکومب گورستان‌های زیرزمینی هستند که در مناطق مختلف رم پراکنده شده و از وسعت زیادی برخوردارند. این جاذبه تاریخی خاص قدمتی بسیار کهن داشته و داستان‌های زیادی از سر گذرانده است.
یک کشف زیرزمینی
اهالی این روستا از گذشته‌های دور از وجود این شهر مطلع بوده‌اند؛ ولی اهمیت زیادی برای آن قائل نبوده و به‌صورت متروک به حال خود رها شده بوده است، تا اینکه بخش‌های بیشتر این شهر زیر زمینی در سال ۹۶_۹۵ کشف شد و در پاییز سال ۱۳۹۵ با اطلاع میراث فرهنگی شهرستان تیران‌و‌کرون از وجود این شهر زیرزمینی و طی بازدیدهای مکرری که انجام شد، بخش‌هایی از این شهر با تشویق مالکان خانه‌های بالای این دست‌کندها توسط فرماندار و سایر مسئولان مرمت و نورپردازی شد. سپس کار سامان‌دهی این دست‌کندها توسط میراث فرهنگی از ابتدای زمستان ۹۵ شروع شد و سه مورد از این دست‌کندها که در حال حاضردر قسمت زیر سه خانه روستایی قرار دارند، به‌صورت کامل نور پردازی و مهیای بازدید گردشگران شده است.به صورتی که اکنون ۱۶۰۰ متر مربع از آن قابل بازدید است که شامل ۱۳ ورودی از ۸۰ ورودی آن است و تمامی ورودی‌ها به سمت شرق و طلوع آفتاب است.
از اشکانی‌نشینی تا ارمنی‌نشینی
آن‌چنان که از شواهد به دست می‌آید، قدمت این شهر به دوره اشکانیان باز می‌گردد و در آن زمان کاربرد نظامی‌امنیتی داشته است. گفته شده که درحدود ۴۰۰ سال قبل و در زمان پادشاهی شاه عباس اول صفوی، ارامنه به سمت اصفهان کوچ داده شدند و در این شهر سکونت کردند وحتی از بعضی اتاق‌ها برای اجرای مراسم غسل تعمید استفاده می‌شده است. شغل آن‌ها طی این دوره کشاورزی و دامپروری بوده است. با رفتن ارامنه از این منطقه، این زیر زمین‌های وسیع که محلی برای محافظت از جان در طول کشمکش‌ها و جنگ‌ها بوده است جایگاه خود را از دست داد و برخی قسمت‌هایش مسدود شد.
زندگی اسرارآمیز یک جاذبه تاریخی
آن‌چنان که از مصاحبه با اهالی محل و بازدید از قسمت‌های مختلف این شهر متوجه آن شدیم. این شهر زیر زمینی دارای راهروهای تو‌در‌تو و اتاقک‌هایی است که به یکدیگر راه دارند و در عمق هشت‌متری زمین ساخته شده و هشتاد حلقه چاه دارد و به‌صورتی است که همه چاه‌ها در سمت راست ورودی‌ها حفر شده‌اند. این چاه‌ها علاوه بر تأمین آب مورد نیاز وظیفه تهویه هوا را نیز داشته‌اند و عمق چاه‌های این شهر زیر زمینی از ۱۸ تا ۲۲ متر متغیر است. این بنای دیدنی حدود ۳۰۰۰ مرد جنگی را در خود جا می‌داده و ساختار زیر زمینی آن در دو طبقه با پله به یکدیگر مرتبط شده است. در دیواره‌ها اثر سوخت چراغ پیسوز و محل‌هایی طاقچه‌مانند برای جای‌گیری وسایل و ادوات و همچنین سکوهایی برا نشستن واستراحت افراد به چشم می‌خورد.
در کردعلیا چه ببینیم؟
نه فقط به خاطر دیدن شهر زیرزمینی‌اش (که می‌گویند از جمله بزرگ‌ترین شهرهای زیرزمینی ایران است) بلکه به خاطر دیدن چشمه، دریاچه شاهی، آبشار فصلی، قبرستان ارامنه و خانه‌های تاریخی می‌توانید راهی روستای کردعلیا شوید. به جز این، در جنوب این روستا دالانکوه را می‌بینید که مقصد محبوب کوه‌نوردان و علاقه‌مندان گیاهان دارویی نادر است.گفتنی‌ها در مورد این روستای زیبا بسیار است و همت وحمایت دستگاه‌های ذی‌ربط را می‌طلبد تا دست در دست مردم این روستا بدهند تا این جاذبه توریستی و گردشگری رونق یافته و برای آیندگان حفظ شود.
