دستخلاق برای شش هنرمند
جایزده دست خلاق به ترتیب به محمدعلی ودود در رشته هنرهای چوبی از تهران، محمد مهدی باباخانی از استان مرکزی و منصور حافظپرست از اصفهان هر دو در رشته قلمزنی و هنرمندان خارجی به ترتیب ام ایام بنگی امبول در رشته پارچهبافی از مالزی، لو گوانگ شنگ در رشته منبتکاری از چین و اسماعیل محمد ختری در رشته نساجی از هندوستان تعلق گرفت.
همای زرین برای 14 نفر
در بخش نشان ملی همای زرین نیز چهارده نفر از هنرمندان از شهرهای مختلف لایق دریافت این جایزه اعلام شدند که اسامی آنها به ترتیب زیر است: باقر نفری در رشته قلمزنی از اصفهان، صادق کیانی پیکانی در رشته قفلسازی از اصفهان، حسن منصوری حبیبآبادی در رشته زیورآلات سنتی از اصفهان، حمیده نافه بوستان در رشته معرق چوب از تهران، ناصر نهاوندیانپور در رشته منبت چوب از استان مرکزی، آرش گلریز خاتمی در رشته خاتمسازی از فارس، هدا آذرکیان در رشته گلیمبافی از اصفهان، غفار سردابی در رشته زیلوبافی از اصفهان، رسول جعفری دلیگانی در رشته قلمکار از اصفهان، زینتسادات عارفی در رشته رودوزیهای سنتی از تهران، محسن سیدفتاحی در رشته نگارگری از اصفهان، مرجان راداحمدی در رشته میناسازی از اصفهان، کریم سیرفیان و احمد شهابپور هر دو در رشته قالی از اصفهان.
در بخش برندگان اثر خلاقانه مسابقه نشان ملی همای زرین این جایزه به پنج نفر بهترتیب زیر رسید: طیبه پورقاسمی در رشته زیلوبافی از یزد، زینب خانبازی در رشته گلیمبافی از روستای مهرگرد سمیرم، زهرا رشمانی دستجردی در رشته تلفیقی قلمکار از اصفهان، عاطفه ابراهیمی در رشته زیورآلات سنتی از خراسان رضوی، پریوش جهانبخش در رشته قالی از اصفهان.
بهترینهای بستهبندی و پوشاک و خلاقیت
در بخش مسابقه بستهبندی صنایعدستی نفرات برتر به ترتیب زیر اعلام شدند: فرشید شریفزاده در رشته بستهبندی صنایعدستی برای صنایعدستی از اصفهان، الناز گنجکار در رشته بستهبندی صنایعدستی برای سایر محصولات از تهران و احمد مقدمپور در رشته بستهبندی سایر محصولات برای صنایعدستی از تهران.
در بخش مسابقه طراحی پوشاک با صنایعدستی برندگان به ترتیب زیر اعلام شدند: نفیسه عروجی در رشته پوشش پا، فاطمه اصلانی در رشته کیف و سحر موسوی در رشته پوشش اجتماعی بانوان هر سه از اصفهان.
در بخش مسابقه طراحی خلاقانه نفرات برتر به ترتیب زیر حائز دریافت جوایز اول تا سوم شدند: سعید علیاری و حمیدرضا خدایی هر دو در شته طراحی صنعتی و محسن توحیدی در رشته سفال هر سه از استان اصفهان.
برندگان مسابقه طراحی فرش نیز به قرار زیر اعلام شدند: در بخش رنگ و نقطه به ترتیب مینا مرادی زانیانی از اصفهان، شهین نعمتی دهکردی از چهارمحال و بختیاری حائز دریافت این جایزه شدند. در بخش طراحی مدرن به ترتیب راحل آشکارگر از مازندران و نیلوفر بنی اسدی از تهران جایزه این بخش را دریافت کردند و در بخش طراحی سنتی به ترتیب مرضیه زمانی از چهارمحال و بختیاری و میلاد بهمنی از آذربایجان شرقی موفق به کسب مقام اول و دوم شدند.
تقدیر از پیشکسوتان صنایعدستی
همچنین در این دوره از جشنواره از پیشکسوتان عرضه صنایعدستی تجلیل شد و پیشکسوتان برگزیده به قرار زیر اعلام شدند: اسماعیل شیران در رشته سفال از اصفهان، غلام آق در رشته زیورآلات سنتی از گلستان، ابوالفضل ثبوتی در رشته ملیلهسازی از زنجان، ابراهیم نباتی در رشته شیشهگری از تهران و مهدی علمداری در رشته قلمزنی از اصفهان.
درنهایت جایزه بخش تجلیل از استاد عالیمقام صنایعدستی به امیرهوشنگ جزیزاده استاد نگارگر تعلق گرفت.
در اختتامیه این جشنواره همچنین استاندار اصفهان، عباس رضایی، بهصورت ویدئو کنفرانسی سخنرانی کرد و گفت: جشنواره بینالمللی صنایعدستی بستری برای تحقق اهداف بزرگ اصفهان ۲۰۲۰ است. او همچنین افزود: این اقدام بسیار مهم که توسط همکاران من درشهرداری اصفهان، اعضای شورای شهر اصفهان، وزارت میراث فرهنگی و سازمان میراث فرهنگی برگزار شد، یکی از رویدادهای مهم شهر هنرپرور و هنرخیز اصفهان است. رضایی ادامه داد: اصفهان شهر خلاق صنایعدستی است که یکسوم صنایعدستی دنیا را و بیش از شصت هزار نفر فعال صنایعدستی را درخود جای داده است. استاندار اصفهان همچنین اضافه کرد: با پیشینه چند صدهزار نفری هنری که اصفهان دارد، ضروری است چنین رویدادهای مهمی برای بهسرانجامرساندن ظرفیتهای بزرگ استان در راستای تحقق اهداف بزرگ اصفهان ۲۰۲۰ قرار بگیرد.
در ادامه این برنامه ادریک آونگ داور بخش بینالملل جشنواره بینالمللی صنایعدستی بهصورت ویدئوکنفرانسی سخنرانی کرد. او استقبال هنرمندان سراسر دنیا از این جشنواره را بینظیر دانست و همچنین اضافه کرد: سه هنرمند برگزیده بینالمللی در بخش نشان دست خلاق، آثار خلاقانهای تولید کردند و در سطح ملی و در کشور خود درخشیدند. ادریک آونگ در خصوص استقبال هنرمندان از سراسر دنیا از این جشنواره اظهار کرد: در بخش بینالملل و نشان دست خلاق این جشنواره آثاری از سراسر دنیا مانند کویت، ازبکستان، استرالیا، نیوزلند، کویت، بنگلادش و چین در این مسابقه شرکت کردند.
پویا محمودیان، معاون صنایعدستی کشور نیز از سخنرانان اختتامیه بود. او با تشکر از حضور ارزشمند اعضای شورای جهانی صنایعدستی در نخستین جشنواره بینالمللی صنایعدستی ایران اظهار کرد: تمامی همکاران در شورای جهانی صنایعدستی از روز اول با شرکت در این جشنواره به غنای آن افزودند و شما را یاران همیشگی در سرتاسر دنیا و سرمایههای گرانقدر میدانیم. محمودیان اضافه کرد: از همه کشورها ازجمله هند، انگلستان، مالزی، سنگاپور، تایلند، استرالیا، ازبکستان، فلسطین وچین که با سخنرانیها و ارائههای خود به ما آموختند تشکر میکنم.
معاون وزیر صنایعدستی، گردشگری هدف از برگزاری این جشنواره را ایجاد تعامل، همفکری و تبادل تجربیات و رسیدن به راهکارهای مشترک برای ارتقای صنایعدستی در کشور دانست و اضافه کرد: ما همواره اعلام آمادگی کردیم و توان آن را داریم که به عنوان عضو مهم در شورای جهانی صنایعدستی نقش آفرینی کنیم و در طرحهای مشترک منطقهای و بینالمللی در رابطه با صنایعدستی همکاری کنیم.
اهداف جشنواره چه بود؟
در این دوره از جشنواره اهداف چهاردهگانه که توسط دبیر آن اعلام شد به قرار زیر بود:
کمک به صنایعدستی ایرانی برای بهجای نشاندن مجدد بر اساس الزامات بازار روز جهان؛
تولید دانش، در گستره فناوریهای معطوف به محصولات و خدمات نوین صنایعدستی؛
کمک به ایجاد بستری برای حمایت از اندیشههای نوآور کارآفرینان فرهنگی و هنرمندان خلاق صنایعدستی کشور؛
کمک به ایجاد زنجیره ذینفعان از بازیگران حوزه نوآوری، فناوری و اقتصاد هنر و صنایعدستی؛
راهاندازی پویشی ملی برای ایجاد یک جریان اجتماعی مثبت پیرامون هنرمندان صنایعدستی و هنرهای سنتی؛
بهرهگیری از ظرفیت مدیریتشده خبرسازی و خبرنگاری بینالمللی به نفع صنایعدستی استان؛
کمک به ایجاد حداقلی بستری اقتصادی برای سرمایهگــــــذاری و سرمایهپذیری در زمینه صنایعدستی و هنرهای سنتی؛
کمک به ایجاد رویدادی ثابت و تأثیرگذار در حوزههای ترویج، برندینگ و مارکتینگ در صنایعدستی؛
ایجاد فرصت مسابقه و بالابردن انگیزه برای فعالان هنرهای سنتی و صنایعدستی جهت خلق آثار فاخر؛
تکریم و ثبت ماندگار هنر و هنرمند فاخر؛
کمک به تقویت اقتصاد شهری اصفهان از طریق یافتن راههایی برای بالابردن سهم بخش فرهنگ و هنر در اقتصاد این شهر؛
کمک به ایجاد هاب فعال و خلاق صنایعدستـــــــی در شهـــــــــر اصفهــــــان با چشماندازی بینالمللی؛
کمک به تقویت اکوسیستم کارآفرینی فرهنگی در شهر اصفهان؛
کمک به ارتقای روابط بینالملل و تثبیت چهره فرهنگی شهر اصفهان در میان سایر شهرهای جهان.
همچنین چشماندازهای هفتگانه این جشنواره نیز به قرار زیر اعلام شدند:
قرارگرفتن جشنواره، نشستها و مسابقات آن در تقویم جشنوارههای بینالمللی کشور؛
کمک به تثبیت اصفهان به عنوان «قطب تولید محتوا و برگزاری رویدادها در حوزه صنایعدستی و هنرهای کاربردی» در مقیاس ملی و بینالمللی؛
کمک به فهم ضرورت سرمایهگذاری برای ارتقای سهم بخش فرهنگ در تولید ناخالص داخلی استان؛
کمک به برنامهریزی برای تبدیل شدن اصفهان به عنوان یکی از محورهای سیاستگذاری و برنامهریزی در اقتصاد صنایعدستی و هنرهای سنتی کشور؛
کمک به ماندگاری عناوین بینالمللی اصفهان مانند (شهر جهانی صنایعدستی و شهر خلاق صنایعدستی)؛
کمک به ایجاد راههــــــایی بـــــــرای اشتغالزایی پایدار هنرمندان با استفاده از ظرفیتهای صادرات صنایعدستی؛
کمک به ایجاد راههایی تازه برای صــــــادرات محصــــــولات هنرمنــــــــدان صنایعدستی.
اصفهان در مسیر میزبانی از المپیک جهانی هنر و صنایعدستی
در طول برگزاری این جشنواره در شبهای دوشنبه و سهشنبه 11 و 12 مرداد از ساعت 21 شبهای صنایعدستی همراه با آیین تجلیل از پیشکسوتان برگزار شد. علاوه بر این، در روز چهارشنبه 13 مرداد سومین اجلاس بینالمللی دبیران و شهرداران شهرهای جهانی صنایعدستی برگزار شد. شایان ذکر است که تمام برنامههای این دوره از جشنواره به صورت لایو از سایت و اینستاگرام قابل دنبالکردن بود. همچنین از دیگر کارهای ارزشمندی که در این دوره از جشنواره میتوان به آن اشاره کرد، نامگذاری هفت منطقه از اصفهان (چهارراههای مختلف) به اسم هفت صنعت دستی است.
ودر نهایت از نصیر ملت دبیر اولین دوره جشنواره درباره ارزیابی ایشان از کیفیت برگزاری و برنامههای آینده پرسیدیم؟
او تصریح کرد: مفتخریم که امروز آیین اختتامیه اولین جشنواره بینالمللی صنایعدستی ایران را در اصفهان برگزار کردیم؛ جشنوارهای که اولین دوره خودش را تجربه کرد و قطعا بهخاطر اینکه نهالی نوپا بود، میتوانست با ضعفها و خطاهایی روبهرو باشد، ولی بسیار خوشحالیم که در یک سطح کیفی قابل قبول به اعتراف بسیاری از کارشناسان، داوران و هنرمندان عزیز و به بهترین شکلی برگزار شد. اتفاقی که امروز در اصفهان عزیز و در کشورمان ایران رقم خورد شایسته همه ایرانیان و هنرمندان عزیز در این عرصه بوده و این نوید را میتواند به همه ما بدهد که انشاءلله این اولین گام درست مقدمهای باشد برای گامهای استوار و مستحکم بعدی شهر و کشورمان. اتفاق و رویدادی که جای خالیاش از هر طرف و هر بعدی احساس میشد و نیاز به آن بود. با توجه به اینکه اصفهان به عنوان یک شهر جهانی صنایعدستی و شهر خلاق در این زمینه مطرح است، با حضور هنرمندان بیشمار در رشتههای مختلف همیشه در همه ادوار تاریخساز بوده است و در این دوره نیز با یک ورود و پایهگذاری منطقی زمینه توسعه هرچه بیشتر صنایعدستی کشورمان و به تبع آن،زمینه توسعه اقتصاد هنر در کشورمان فراهم شد.
مفتخریم که در این جشنواره با استقبال نزدیک به سه هزار هنرمند عزیز کشورمان از سراسر ایران مواجه شدیم. بیش از شش هزار و دویست اثر در رشتههای مختلف به مسابقات مختلف جشنواره ارسال شد. برندگان این مسابقه از جای جای ایران عزیزمان بودند و نشان دادند که این جشنواره مورد اعتمادشان بوده است و با شرکت در آن به جشنواره اعتبار بخشیدند. همچنین افتخار اعلام میکنیم که قشری که در این جشنواره شرکت داشتند کاملا همراه و همسو با سیاستهایی بودند که سیاستگذاران اجرای جشنواره داشتند. عمدتا حضور قشر جوان و پویا و نگاه نو و خلاقانه در جای جای این جشنواره و آثار شرکتکنندگان نمود داشت و حضور داوران ملی از سراسر کشورمان با تمام تجربیاتشون کمک کرد که ارزیابیها کاملا تخصصی انجام شود و امروز خوشحالیم که اعلام کنیم آن چیزی که خروجی و نتیجه برگزاری مسابقات مختلف، برگزاری رویدادها و اقدامات مختلف و زحمات شبانهروزی دستاندرکاران عزیزی که در چند ماه گذشته در کنار هم شبانهروزی تلاش کردند، به امید اینکه امروز در این برهه تاریخی یک اثر ماندگار را برای اصفهان عزیز ثبت کنند، نتیجهای مثبت بوده است و آن چیزی که همه ما به دنبالش بودیم و شروع یک رویداد مستمر متناسب با اصفهان عزیز و هنرمندان شهر باشد، در این لحظه تاریخی محقق شده است.
همچنین ما میزبان سومین اجلاس دبیران و شهرداران شهرهای جهانی صنایعدستی بودیم؛ فرصتی ارزشمند برای معرفی داشتهها، جاذبهها و هنر اصفهان به همه جهانیان. آنجایی که ما دغدغه عدم شناخت دنیای بیرونی از ظرفیتهای داخلی خودمان را داریم فرصتی فوقالعاده ایجاد شده تا ما با معرفی درست داشتههامان زمینه ارتباط هرچه بیشتر با دنیای بیرونی و بستر حضور گردشگران مختلف در شهر عزیزمان و بستر ارتباط هنرمندان عزیزمان با بازارهای جهانی را بتوانیم فراهم کنیم. در این رویداد بزرگ قرار بر این بود که شهرهای مختلف صنایعدستی تجربیاتشان را در اختیار هم قرار دهند و اقداماتشان را برای توسعه صنایعدستی به اشتراک بگذارند و بستر مناسبی برای همافزایی و ارتباط ایجاد کنند تا صنایعدستی توسعهای پایدار پیدا کند.
امیدواریم که این رویداد بزرگ منتج به اهدافی شود که توسط برگزارکنندگان این مجموعه برای آن در نظر گرفته شده است. اتفاقی که این چند روز شاهد بودیم نتیجه حضور همه مجموعههاست، از شورای اسلامی شهر که از ابتدا پایهگذاری این نگاه را داشته، مدیریت شهری و تمام همکاران در حوزه شهرداری، استانداری محترم، ادارهکل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان، وزارتخانه میراث و بهخصوص هنرمندانی که با جان و دل ما را همراهی و هدایت کردند و بستر این رویداد را فراهم کردند. جا دارد یادی کنیم از دکتر الهیاری عزیز که از ابتدای شکلگیری این رویداد همراه ما بودند و متاسفانه امروز از حضور ایشان محروم هستیم.
همچنین بسیار به خود میبالیم که اعلام کنیم با توجه به تجربه محدودی که همه مجریان و سیاستگذاران داشتند خروجی کار موفق و ارزشمند بوده است و ما را به آینده خوشبین میکند که گامهای بعدی محکمتر و جدیتر برداشته شود و البته چیزی که شایسته هنر این مرز و بوم است برگزاری المپیک جهانی هنر و صنایعدستی در اصفهان است که به آن بسیار دل خوش کردیم و امیدواریم برگزاری اولین دوره از این جشنواره، مسیر برگزاری المپیک جهانی هنر و صنایعدستی را فراهم کند.
به روایت او، رویدادهای جشنواره در چند بخش برگزار شد. بخش اول نشان ملی دست خلاق که به برترین هنرمندان داخلی اهدا شد که اتفاقا برای اولین بار در چنین رویدادی همه کشورهای دنیا همکاری داشتند. شورای جهانی صنایعدستی شامل شش منطقه در قارههای دنیاست که هرکدام از این شش منطقه معاونتهایی در زیر مجموعه خود دارند که کشور ما ایران یکی از زیرمجموعههای معاونت در غرب آسیا اقیانوسیه است. برای انتخاب سه هنرمند برتر به همه معاونتهای مناطق ششگانه اطلاعرسانی شد. شاخصهای انتخاب هنرمندان به آنها اعلام شد و معاونتها هنرمندانِ اولشان را به مناطق اعلام کردند و سپس فیلتر اولیهای انجام شد و در نهایت نام این هنرمندان به شورای جهانی اعلام شد و شورای جهانی از بین سی و چند هنرمندی که پایش شده بودند ده نفر را تعیین کرده و به شورای عالی داوری جشنواره پیشنهاد داد. شورای عالی داوری متشکل از داوران ایرانی و خارجی، سه نفر را به عنوان برترین هنرمندان حائز دریافت نشان بینالمللی دست خلاق انتخاب کردند و برای سه نفر ایرانی باز برای اولین بار یک فرایند کاملا دموکراتیک شکل گرفت. به این صورت که به همه استانهای کشور شاخصهها اعلام شد. همه استانها این فرصت برایشان ایجاد شد که دو نفر از هنرمندانشان را به وزارتخانه و شورای عالی داوری اعلام کنند که در نهایت از کل استانهای کشور سی و هفت هنرمند اعلام شدند و طی بررسیها و به اعتبار مستندها، رزومهها و مدارکی که مد نظر جشنواره بود، سه نفر هنرمند برتر ایرانی حائز دریافت نشان بینالمللی دست خلاق شدند که استاد منصور حافظ پرست در رشته قلمزنی از شهر عزیزمان اصفهان، استاد ودود در رشته هنرهای چوبی از استان تهران و استاد باباخانی در رشته قلمزنی از استان مرکزی سه هنرمند منتخب هستند. درواقع در بخش بینالملل صرفا هنرمندان را مورد ارزیابی قرار دادیم. در بخش آثار در بیست رشته صنایعدستی بیست اثر برتر، ده اثر خلاقانه و پنج پیشکسوت آن بیست رشته توسط جشنواره انتخاب شدند. در این بخش صرفا آثار ملی مورد ارزیابی قرار میگرفت. یعنی در مرحله اول شش هزار و دویست اثری که اشاره شد از طریق مجازی توسط داوران ملی در شهرهای خودشان مورد ارزیابی قرار گرفت و رأیگیری شد و یک تعداد از آثار به مرحله دوم داوری راه پیدا کردند که در این مرحله از همه ادارات کل استانها با همکاری وزارتخانه میراث و گردشگری کمک گرفته شد. ادارات استانها مکلف به دریافت آثار هنرمندان هر استان شدند و همه آثار هر استان به دبیرخانه جشنواره ارسال شد. در این مرحله داوران ملی با حضور در اصفهان و بررسی آثار نسبت به انتخاب اثر برتر و خلاقانه و همچنین انتخاب پیشکسوتان برتر صنایعدستی کشورمان اقدام کردند و امروز با خرسندی اعلام میکنیم که در بخش آثار برتر دوازده اثر حائز دریافت نشان ملی همای زرین شدند.
در بخش خلاقانه پنج اثر حائز دریافت نشان ملی اثر خلاقانه همای زرین شدند و در بخش پیشکسوتان نیز پنج پیشکسوت عزیزمان حائز دریافت نشان ملی همای زرین شدند. در کنار این چهار مسابقه ملی اجرا شد: مسابقه ملی طراحی خلاقانه صنایعدستی، مسابقه ملی طراحی فرش در سه بخش رنگ و نقطه، طراحی مدرن و طراحی سنتی؛ مسابقه ملی پوشاک با صنایعدستی در پنج بخش پوشش اجتماعی آقایان، پوشش اجتماعی بانوان، پوشش سر، کیف و کفش و در نهایت مسابقه بستهبندی در سه بخش صنایعدستی برای صنایعدستی، صنایعدستی برای سایر محصولات و سایر محصولات صنایعدستی برگزار شد که این چهار بخش چهار موضوعی است که امروز جزو ضروریات توسعه صنایعدستی کشورمان است و این جشنواره و مسابقه فرصتی طلایی برای رفع ضعفهای این حوزه و ارائه راهکارهای ارزشمند برای این موضوعات است. بسیار خرسندیم که اعلام کنیم در بسیاری از بخشهای مسابقه با استقبال بینظیر هنرمندان مواجه شدیم. مثلا من در بخش طراحی فرش باید اعلام کنم آنچه که موجب تعجب تمامی داوران ملی به اتفاق شد، استقبال بینظیر طراحان فرش بود. پانصد و هفتاد و هشت طرح فرش از سراسر کشور به جشنواره ارسال شد که همه داوران به اتفاق اعلام کردند که برای اولین بار هست که چنین استقبال و اعتمادی از سمت هنرمندان به یک جشنواره صورت گرفته است و طرح خودشان را در اختیار جشنواره قرار میدهند یا فرشهایی که در این دوره از جشنواره مورد داوری قرار گرفت، آنقدر فاخر و ارزشمند بودند که برای بخش فرش به نسبت بقیه بخشها یک نشان همای زرین اضافه پیشبینی شد که به نوعی بتواند جوابگوی این همه خلاقیت و هنر باشد. این شرایطی بود که در بخشهای مختلف جشنواره وجود داشت و البته نکته جالب توجه اینکه با وجودیکه مسابقات ملی کاملا ملی فراخوان شده بود برای ما بسیار جالب و قابل توجه بود که تعداد زیادی هنرمند ایرانی خارج از کشور و هنرمند خارجی در این مسابقات شرکت کردند که البته با توجه به اینکه مرحله دوم داوریها میبایست روی اثر فیزیکی و بهصورت حضوری داوری میشد طبیعتا این آثار نتوانستند در بخش دوم مورد ارزیابی قرار بگیرد. این نکته میزان اهمیتی را که این جشنواره برای هنرمندان داخل و خارج از کشور داشت را تبیین میکند.
گفتوگویمان با مهندس نصیر ملت، دبیر جشنواره را به پایان میبریم، اما نمیشود از بیان اهمیت صنایعدستی و لزوم پرداخت هرچه بیشتر به هنرمندان این عرصه غافل شد؛ موضوعی که توجه هرچه بیشتر به چنین جشنوارهای را عیان میکند.
