هفته گذشته خبر افزایش قیمت تراکتور برای دومین بار در سال جاری منتشر شد و هر دستگاه تراکتور در کارخانه با افزایش قیمت ۳۵درصدی عرضه خواهد شد تا قیمت تراکتور از درآمد سالانه یک کشاورز سبقت بگیرد.
قیمت تراکتور در جلسه ۲۹آبان1400 با دستور سه نهاد شرکت تراکتورسازی تبریز، وزارتخانه مربوط و مرکز توسعه مکانیزاسیون جهاد کشاورزی افزایش یافت و طبق تصمیم‌گیری این سه نهاد انواع تراکتور به طور میانگین با قیمت 35درصد بیشتر از قبل، عرضه می‌شود. طبق این مصوبه جدید، قیمت تراکتور ۴۷۵ دو دیفرانسیل از حدود ۱۹۸,۴ میلیون تومان به ۲۶۸,۳ میلیون تومان افزایش یافت. انتشار این خبر نارضایتی کشاورزان را به همراه داشت؛ زیرا بررسی‌ها از رشد بیش از 100درصدی قیمت تراکتور در طول یک سال گذشته حکایت می‌کند. تراکتورسازان در اواسط مهر99، اوایل فروردین و اواخر آبان سال جاری قیمت تولیدات خود را بالا بردند که نتیجه آن افزایش ۱۱۹درصدی بهای تراکتور در کارخانه است. به گزارش تجارت نیوز، علی توسطی، رئیس اتحادیه ماشین‌آلات کشاورزی و صنعتی، با ابراز نارضایتی از گرانی تراکتور گفت: «متأسفانه این تصمیم بدون مشورت با بخش‌خصوصی و با هدف حمایت از تولید و اشتغال‌زایی گرفته شد. در آینده اما معایب اجرای این طرح گریبان‌گیر حوزه تولید محصولات کشاورزی می‌شود. با اخذ این تصمیم، قیمت تراکتور در بازار نوسان دارد.» همچنین گفته‌های این رئیس اتحادیه نشان می‌دهد بازار ماشین‌آلات کشاورزی وضعیت مشابه خودروهای سواری دارد و دلال‌ها تراکتور را با بهایی بیشتر از قیمت کارخانه عرضه می‌کنند؛ برای مثال اکنون قیمت یک تراکتور پرمصرف ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون تومانی در بازار به ۶۰۰ میلیون تومان رسیده است. به گزارش اقتصاد آنلاین، حمیدرضا نامی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان ماشین‌های کشاورزی ایران، نیز با تأکید بر وجود بازار سیاه ماشین‌آلات کشاورزی، بیان کرد: «در بازار ماشین‌آلات کشاورزی تفاوت چشمگیری بین قیمت کارخانه و حاشیه بازار وجود دارد. به طور مثال قیمت کارخانه هر دستگاه تراکتور ۳۰۵ میلیون تومان است؛ اما در بازار آزاد کمتر از ۴۷۰ میلیون تومان فروخته نمی‌شود و این به معنی سود ۱۷۰ میلیون تومانی در بازار سیاه برای دلال‌هاست.»
انتظار طولانی کشاورزان برای خرید یک تراکتور
طبق جدیدترین گزارش هزینه_درآمد خانوارهای روستایی منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، متوسط درآمد سالانه مربوط به سال 99، یک خانوار روستایی ۴۲۰، ۴۷۰ هزار ریال معادل حدود 42 میلیون تومان است. تراکتور ۴۷۵ دو دیفرانسیل حدود 268 میلیون تومان به فروش می‌رسد. به دنبال این موضوع، یک کشاورز اگر تمام درآمد خود را پس‌انداز کند و قیمت‌ها ثابت بماند پس از شش سال موفق به خرید یک دستگاه تراکتور با قیمت کارخانه‌ای می‌شود. درمقابل کشاورز باید بیش از شش سال پس‌انداز کند تا مالک یک تراکتور با بهای بازار آزاد شود.
گزارش میدانی اصفهان‌زیبا از قیمت بالای تراکتورهای دست‌دوم نیز حکایت می‌کند و تراکتور سام مدل 92 با بیش از 1000 کارکرد 720 میلیون تومان، تراکتور 399 مدل 84 با 3700 کارکرد 550 میلیون تومان، تراکتور کمرشکن باغی گلدنی سیرجان صفرکیلومتر مدل 1400 حدود 270 میلیون تومان، تراکتور آیتم مدل 73 حوالی 220 میلیون تومان و تراکتور 285 فرگوسن مدل 79 حدود 137 میلیون تومان قیمت خورده است. در نتیجه یک کشاورز باید نزدیک به سه سال کل درآمد خود را پس‌انداز کند تا یک تراکتور 285 فرگوسن قدیمی مدل 79 خریداری کند و برای خرید تراکتور میان‌رده‌ای مانند کمرشکن باغی گلدنی حدود شش سال و شش ماه و تراکتور جدیدتری مانند مدل سام تولید 92 بیش از 15 سال پس‌انداز کند. از آنجا که یک خانوار روستایی نمی‌تواند کل درآمد خود را پس‌انداز کند، باید هزینه اصلی یعنی خوراک، پوشاک، مسکن و بهداشت را از کل هزینه‌ها کسر کرد، در نهایت یک خانوار روستایی با درآمد متوسط باید بیش از 10 سال برای خرید یک تراکتور صفرکیلومتر از کارخانه یا تراکتور دست‌دوم میان‌رده با قیمت کنونی پس‌انداز کند. درنتیجه خرید تراکتور برای شمار زیادی از خانواده‌های روستایی غیرممکن به نظر می‌رسد؛ درحالی‌که ماشین‌آلات کشاورزی ابزار کار ضروری کشاورزان و دامداران است.
