زمانهای قدیم نیازهای اصلی هر انسان شامل خوراک، مسکن و پوشاک میشد؛ ولی به تازگی پوشاک از شمار نیازهای اولیه خارج شده است و مردم هرچه دارند و ندارند صرف تهیه مواد غذایی و مسکن میکنند!
بازار پوشاک در خواب زمستانی
«کرونا درحال رفتن است؛ ولی رونق قصد بازگشت ندارد.» این جمله تعبیر بسیاری از بازاریان از شرایط حال حاضر بازار پوشاک است. بازار پوشاک با شروع فصل زمستان نیز رنگ رونق را ندید و فروشگاهها خالی از مشتری است. رضایی، پوشاکفروش باسابقه اصفهان، با اشاره به کسادی بازار بیان داشت: «مشتری هست، متقاضی برای لباس زمستانه هم هست؛ ولی مردم پول ندارند! خیلیها به بازار میآیند؛ اما بودجه آنها به خرید پوشاک گرم نمیرسد. خانوادهها اگر پول داشته بــاشــنــد پــالتــو، کاپــشــن، بوت و دیگر اجناسمان برای فروش کم میآید.» پوشاکفروشان اصفهانی عقیده دارند مردم به خرید پوشاک تمایل دارند؛ ولی کاهش قدرت خرید و افزایش قیمتها موجب شده است به استفاده از لباسهای قدیمی یا تعمیر آنها روی بیاورند. رضایی دراینباره میگوید: «با شروع کرونا، میزان تقاضا رو به کاهش رفت و هماکنون این کاهش قطع نشده است. من به شخصه معتقدم تورم، نرخ ارز و شرایط اقتصادی عامل این مشکلات است و اگر این سه فاکتور پایدار باشد، حال بازار و بازاریان هم خوب میشود.»
شاهین، یکی دیگر از فعالان بازار پوشاک اصفهان، درباره رفتار مشتریان توضیح میدهد: «مشتریان درحقیقت قصد خرید دارند. خود من در روز میزبان مشتریان زیادی هستم؛ ولی مردم بلافاصله با اطلاع از قیمتها مغازه را ترک میکنند.» افزایش مداوم قیمتها و کاهش قدرت خرید، مردم را در خرید پوشاک مردد کرده است و گفتوگو با فروشندهها این مسئله را نشان میدهد. مردم پوشاک را تا حد امکان از سبد خرید خود خارج کردهاند. کاظمی، از دیگر پوشاکفروشان نصفجهان، دراینباره میگوید: «انگار پوشاک از دایره شمول نیازهای اولیه خارج شده است و مردم هرچه دارند و ندارند صرف خرید مواد غذایی میکنند!» شمار زیادی از فروشگاهداران نیز باتوجه به شرایط فعلی بازار از عرضه پوشاک با مد جدید اجتناب میکنند.
بحران فروش با ریزش دهکی
عضو هیئتمدیره اتحادیه پوشاک نیز بهتازگی از حذف پوشاک از اولویت مصرفی خانوارها خبر داده است. به گزارش ایلنا، مجید افتخاری در این باره اظهار کرد: «طبق رفتار مصرفکننده و بازار به خاطر شروع بازار عید که از بهمنماه آغاز میشود، بازار پوشاک زمستانی رو به انتهاست.تقاضا امسال بهطرز شدیدی کاهش پیدا کرده است. بخش عمده آن مربوط به شرایط اقتصادی مردم میشود. سبد مصرف خانوارها کوچک شده و به تبع آن، شاید پوشاک از اولویت مصرفی خانوارها خارج شده است.» براساس توضیحهای این مقام مسئول، درحال حاضر دچار ریزش از نظر دهکی هستیم و فردی که چند سال قبل در دهک هفت جامعه بوده است، اکنون در این دهک نیست و در شرایط بد اقتصادی قرار داریم. با این اوصاف یکسری از دهکهای جامعه دیگر پوشاک مصرف نمیکنند یا مصرف آنها به حداقل رسیده است و شاهد افت شدید تقاضا در سطح جامعه هستیم.
قیمت تولید، همچنان افزایشی
تــعــطــیــلــی کــرونــایـــی کارخــانـــههـــا و تولیدیهای پوشاک، نوسانهای ارزی و افزایش هزینهها و دستمزد نیروی کار طی یکیدو سال گذشته، رقم تولید و به تبع آن، فروش پوشاک را افزایش داده است. اگرچه در قیمتهای پیشنهادی مشتری چندانی در بازار پوشاک حضور ندارد، ولی هزینه بالای تولید مانع کاهش قیمتها میشود.
مجید افتخاری توضیح داد: «پوشاک سه بخش دارد که اولین بخش آن، تولید است. با توجه به اتفاقهایی که رخ داده، یعنی نرخ ارز و بحرانهای مواد اولیه، بهای تمامشده تولید افزایش پیدا کرده است. بخش بعدی توزیع است؛ بهشدت کالای قاچاق استوک وارد کشور شده است. بخش دیگر هم مصرف است؛ مصرفکننده نیز شرایط مناسبی ندارد. این سه عامل در کنار هم وضعیت را بدتر میکند. قیمت تمامشده تولید در ایران بسیار بیشتر از دیگر کشورها است.»
درمجموع، این مقام مسئول بر این باور است که بازار پوشاک در شرایط ایدئالی نیست. از سوی دیگر، برجام و سیاستهای مالی در سال آینده همگی باعث شده است فعالان بازار به بازگشت رونق به بازار پوشاک، حتی در آستانه سال جدید، اطمینان نداشته باشند.