چای ایرانی در طول سال‌های اخیر مورد کم‌لطفی قرار گرفته است. سالانه میلیاردها تومان صرف واردات چای خارجی می‌شود. در مقابل با صرف بخشی از این هزینه برای بهره‌وری در تولید و بهسازی کارخانه‌ها می‌توان نیاز کشور را از طریق محصول تولید داخل تأمین کرد.
قیمت چای در بازار
چای از اردیبهشت98 از لیست کالاهای مشمول ارز دولتی کنار رفت و واردات این محصول با ارز بازار آزاد باعث افزایش قابل‌توجه قیمت آن شد. ولی گرانی چای به اینجا ختم نشد و قیمت چای در ابتدای سال99 دوباره روند صعودی پیدا کرد. طبق بررسی‌های میدانی صورت‌گرفته، در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم چای فله‌ای خارجی از حدود 100 هزار تومان شروع می‌شود و نمونه‌های باکیفیت‌تر نزدیک به 500 هزار تومان قیمت دارد. چای سیاه بسته‌بندی نیز با قیمت متفاوتی عرضه می‌شود؛ برای نمونه بسته 500 گرمی چای کلاسیک خارجی دبش 110 هزار تومان، چای کلکته هندوستان شهرزاد 124 هزار تومان، چای سیاه شکسته خارجی جهان 144 هزار تومان، گلستان مدل ممتاز هندوستان 145 هزار تومان، سیلان روز نو 170 هزار تومان، معطر احمد مدل ارل‌گری 185 هزار تومان، پنج فیل ارل‌گری بارمال 230 هزار تومان و ارل‌گری اکبر 250 هزار تومان قیمت دارد. بهای بعضی مدل چای بسته‌بندی نیز به بالاتر از 300 هزار تومان می‌رسد؛ مثل چای سیاه گلد اکبر در بسته ۴۵۰ گرمی با قیمت 390 هزار تومان و چای امیننت با طعم هل به مقدار 400 گرم با بهای 420 هزار تومان.
چای گران می‌شود؟
«چـای بـه زودی گـران مـی‌شـــود نشنیده‌اید؟» «همه مردم می‌گویند چای هم مانند برنج گران خواهد شد.» این روزها امثال این جملات بین مردم زیاد شنیده می‌شود و بسیاری از آن‌ها برای خرید چای به تکاپو افتاده‌اند. یوسفی، یکی از فعالان بازار چای، دراین‌باره می‌گوید: «حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی، قیمت بعضی از محصولات کشاورزی از جمله چای را بالا برد؛ به‌طوری‌که قیمت چای چه ایرانی و چه خارجی در بازار به بیش از دو برابر رسید. ولی نمی‌دانم چرا اکنون زمزمه‌های گرانی چای به گوش می‌رسد و مشتریان من همگی به اتفاق می‌پرسند چای گران می‌شود؟» بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت چای وابستگی زیادی به نرخ ارز دارد و نوسان‌های دلار باعث بالا و پایین شدن بهای این کالا می‌شود که با توجه به انتشار اخبار مثبت از مذاکرات وین، احتمال نزولی‌شدن نرخ ارز و حتی ارزان‌شدن چای زیاد است. درنتیجه قیمت چای سال آینده باید روند نزولی پیدا کند. یوسفی در این زمینه توضیح می‌دهد: «بازاری‌ها می‌گویند دلار ارزان می‌شود؛ ولی خبرهایی از کاهش یا حذف یارانه تولید هم به گوش می‌رسد و تولیدکنندگان ناچار به افزایش قیمت تولیدات خود به دلیل رشد هزینه‌های تولید هستند.» حسینی، یکی از فعالان بازار چای اصفهان، هم بیان می‌کند: «بازاریاب‌ها از کاهش سوبسید چای می‌گویند و اواخر سال باید به پیشواز گرانی چای رفت؛ به طوری که قیمت‌ها چند برابر بالا می‌رود.» بازاریان عقیده دارند هنوز خبر رسمی از افزایش قیمت چای در سال آینده منتشر نشده است؛ ولی جو روانی ایجادشده و تحریک مردم به خرید بیشتر چای قبل از گرانی‌ها به خودی خود می‌تواند بر رشد قیمت‌ها تأثیرگذار باشد.
افزایش تولید سدی در برابر گرانی
حجم زیادی از نیاز کشور به چای از طریق واردات تأمین می‌شود؛ ولی با اقدامات مؤثر در حوزه تولید چای ایرانی می‌توان هزینه ارزی واردات چای به کشور را کاهش دهد. به گزارش اقتصاد آنلاین، محمدصادق حسنی، مدیر اجرایی سندیکای کارخانجات چای شمال، دراین‌باره اظهار کرد: «میزان نیاز کشور به چای سالانه حدود ۸۰ هزار تن است. در حال حاضر به طور میانگین سالانه حدود ۶۰ هزار تن وارد کشور شده و میانگین رقم تولید حدود ۳۰ هزار تن بوده است و سالانه حدود پنج هزار تن نیز صادرات صورت گرفته است.» طبق گزارش‌ها اکنون هر کیلوگرم چای با یک دلار از کشورصادر و با پنج دلار وارد می‌شود.
علیرضا پیمان‌پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، نیز چندی پیش در حساب کاربری توییتر خود، میانگین واردات سالانه چای را ۳۵۰ میلیون دلار اعلام کرد. با این اوصاف، هزاران میلیارد تومان در سال صرف واردات چای خارجی می‌شود؛ در مقابل می‌توان با بهره‌وری در تولید و بهسازی کارخانه‌ها نیاز کشور را از طریق چای ایرانی تأمین کرد.
