پوششهای سنتی هم جزئی از آیین و فرهنگ ما ایرانیهاست و نهتنها نباید نادیده گرفته شود، بلکه باید با برنامهریزی درست و بهجا مانع از فراموششدن آنها شویم؛ اما ورزش پوشش مناسب خود را نیاز دارد که این اصل در همه دنیا هم پذیرفته شده است.
اگر قرار است در چنین همایشهای ورزشی به ترویج پوشش محلی اقوام نیز توجه شود، بهتر است این اتفاق در هنگام رژه یا در زمان اهدای جوایز رخ بدهد، نه اینکه یک دختر خردسال با لباس محلی خاص، به اجرای بازی هفتسنگ یا دالپلان بپردازد که قطعا در این حالت، لباس محلی مانعی برای فعالیت خواهد بود و از کیفیت مسابقه میکاهد؛ ضمن اینکه احتمال مصدومیت فرد ورزشکار نیز وجود دارد.
بازیها و ورزشهای سنتی و محلی بخشی از میراث فرهنگی غیرمادی بشریت است که باید به عنوان فرهنگ مردم حفظ و احیا شوند و مقام معظم رهبری نیز تأکیدات زیادی در این خصوص داشتهاند.
اهمیت این موضوع باعث شد تا بازیهای بومی و محلی زیرمجموعه فدراسیونی قرار گیرد که پیشتر با عنوان ورزش روستاییان و عشایر مطرح بود و ورزش این قشر را در بر میگرفت؛ اما به نظر میرسد هنوز تأثیر ماهیت گذشته بر روند برنامهریزی و اجرای برنامههای فدراسیون در بخش بازیهای بومی و محلی در فدراسیون و به تبع آن هیئتهای استانی وجود دارد و این مفهوم چندان جدی گرفته نمیشود که بازیهای بومی و محلی، متعلق به جغرافیای خاص یا مردمان بخشهایی از کشور و استان نیست و همه افراد میتوانند در آن دخیل شوند.
ورزشهای بومی و محلی کشور ما علاوه بر آثار و مزیتهای ورزشی از نظر علایق فرهنگی، هنری و گرایشات مردم مناطق مختلف کشور، میتوانند گزینه مناسبی برای تفریح و سرگرمیهای عمومی به شمار بیایند و نباید آن را محدود به گروه خاص یا بخش محدودی از مردم کرد؛ زیرا همان طور که یک کودک متولد محله ثروتمندنشین در بالاشهر تهران میتواند چند ساعتی با بازیهای بومی و محلی سرگرم شود، یک کودک در روستاهای مناطق محروم نیز میتواند با اجرای این بازیها چندساعتی سرگرم شود؛ ضمن اینکه بیشتر این بازیها گروهی بوده و چند ساعت شاد و پرتحرکی را برای کودکان در همه مناطق و بخشهای شهری و روستایی فراهم کند؛ به شرط آنکه ماهیت این بازیها مدنظر قرار بگیرد. با توجه به معضل کمتحرکی در خردسالان و کودکان و نوجوانان که در دوره شیوع کرونا و با تعطیلی مدارس، افزایش یافته است، پرداختن به بازیهای بومی و محلی یکی از راههای بهتحرکواداشتن این گروه سنی است و در شهری مانند اصفهان که در بیشتر محلههای سالنهای ورزشی وجود دارد، میتوان از این موقعیت سختافزاری استفاده بهینهای کرد.
البته موضوع مهم اینجاست که پرداختن به بازیهای بومی و محلی نباید محدود به برگزاری جشنوارههای مناسبتی شود؛ زیرا ورزش چندساعته خروجی خاصی ندارد. متولیان امر باید به گونهای برنامهریزی کنند که به طور نمونه در یک منطقه یا در یک شهرستان، در طول سال امکان تمرین و پرداختن به بازیهای بومی و محلی فراهم شود و سپس به مناسبتی در یک بازه زمانی مشخص، جشنوارهای برگزار شود و کودکان و نوجوانانی که در طول یک سال تمرین کرده و به آمادگی مطلوب رسیدهاند، با یکدیگر به رقابت بپردازند.
بازیهای بومی و محلی یکی از جنبههای مهم ترویج ورزش همگانی است و با همکاری هیئتهای ورزش روستایی و هیئت همگانی و با بهرهمندی از امکانات ورزشی که شهرداریها در راستای توسعه ورزش و ترویج نشاط عمومی فراهم کردهاند، میتوان گامهای محکمی در این زمینه برداشت و انتظار میرود متولیان این ورزش دست از کارهای نمایشی و موقت برداشته و به جای هزینهکرد بودجه برای برنامههای موقتی، دوراندیشی بهتری داشته باشند.
باید طرحی نو درانداخت
چندی قبل در اخبار ورزشی شبکه اصفهان، گــزارشی از مسابقات بازیهای بومی و محلی در یکی از شهرستانهــا پــخش شـد که در آن دختران و پسران خردسال در رشتههای مخــتلف به رقــابت میپرداختند. نکته جالب توجه در این گزارش استفاده از پوشش لباس سنتی اهالی همان شهرستان بود که دختران و پسران خردسال حین اجرای مسابقه از آن استفاده میکردند و جلوه تصویری جذابی ایجاد کرده بود؛ اما این سؤال مهم مطرح میشد که دختران خردسال با این پوشش سنتی خاص چطور به اجرای بازی و مسابقه میپردازند؟!
-

مهری مصور
دبیر گروه ورزش














