همزمان با افزایش قیمت مصالح ساختمانی، شیب ساختوساز مسکن نزولی شده است. سازندگان در شرایط کنونی بلاتکلیف هستند و در چنین شرایطی نه خریداری در بازار وجود دارد و نه سرمایه‌گذاران رغبت می‌کنند که برای ورود به طرح‌های جدید اقدام کنند. براساس برآورد انبوه‌سازان اصفهان، تا لحظه تنظیم این گزارش هزینه ساخت هر متر مسکن ملی در اصفهان 10 میلیون تومان برآورد می‌شود و این هزینه ساخت برای هر متر مسکن لوکس حدود 30 میلیون تومان است. در شرایطی که قیمت‌ها روند صعودی دارد، تحت تأثیر انتظارات تورمی، مالکان سعی می‌کنند قیمت واحدهای مسکونی عرضه‌شده به بازار را افزایش دهند؛ از سوی دیگر با توجه به افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها بسیاری از فروشندگان و مالکان، واحدهای خود را برای گران‌تر عرضه‌کردن طی ماه‌های آینده، خالی نگه داشته‌اند.
التهاب بازار مصالح ساختمانی
افزایش قیمت مصالح ساختمانی و افزایش قیمت ساختمان درحالی است که سهم مسکن در سبد هزینه خانوارها بالاست. تا جایی که گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد در سال گذشته 36 درصد از هزینه خانوار شهری به تأمین مسکن اختصاص یافته بود. این هزینه در استان تهران معادل 9/47 درصد و در استان اصفهان معادل 47 درصد است. تورم در چند سال گذشته اثری منفی بر تمام بازارها داشته است و بازار مسکن نیز در این بین مستثنی نیست.
قیمت این کالای اقتصادی روز‌به‌روز در حال افزایش است و وضعیت کلی آن هر ماه نسبت به ماه گذشته در وضعیت بحرانی‌تری قرار می‌گیرد. رشد قیمت مصالح ساختمانی نیز از سویی با کاهش سود، تمایل انبوه‌سازان را برای ساختوساز کاهش داده و از سوی دیگر موجب افزایش قیمت تمام‌شده واحدهای مسکونی شده است. داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی مسکن در پاییز ۱۴۰۱ و در شهر تهران هزار و ۵۶۱ ثبت شده است.
این میزان نسبت به فصل گذشته یعنی تابستان ۱۴۰۱، ۴/۶ درصد نسبت به پاییز سال گذشته ۳۱/۶ و نسبت به ۱۲ ماه منتهی به پاییز سال جاری (سالانه) ۳۴/۷ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که تورم نهاده‌های ساختمانی در تابستان ۱۴۰۱ نیز نسبت به فصل قبل از خود ۳/۴ درصد کاهش داشته است.
در پاییز سال جاری در بین گروه‌های اجرایی بیشترین تورم نقطه به نقطه با ۶۳/۹ درصد متعلق به گروه اجرایی شیشه و کمترین تورم نقطه به نقطه نیز با ۱۵/۲ درصد مربوط به گروه اجرایی آهن آلات، میلگرد، پروفیل درب و پنجره و نرده بوده است.
ساخت هر متر مسکن لوکس 30میلیون تومان!
این‌طور که نایب‌رئیس انجمن انبوه‌سازان استان اصفهان به اصفهان‌زیبا می‌گوید: در شرایط کنونی قیمت مصالح ساختمانی دوبرابر شده و نرخ دستمزد کارگران نیز افزایش یافته است؛ به همین خاطر ساختوساز برای سازندگان اقتصادی نیست. کریم داوودی تصریح می‌کند: افرادی که قصد خرید خانه دارند، باید زودتر خرید بکنند؛ چون گرانی در پیش است. درواقع قیمت زمین افزایش یافته و هزینه‌ها چندین برابر شده و در ادامه قیمت ساخت مسکن افزایش بیشتری پیدا خواهد کرد.
داوودی عنوان می‌کند: هزینه هر متر ساخت مسکن ملی 10 میلیون تومان و هزینه ساخت هر متر مسکن لوکس 30میلیون تومان است؛ با این وجود هزینه تمام‌شده یک آپارتمان در بهارستان یک میلیارد و 300 هزار تومان برآورد می‌شود و در اصفهان نیز هزینه تمام‌شده ساخت یک آپارتمان نیز زیر سه میلیارد تومان نخواهد بود.
نایب‌رئیس انجمن انبوه سازان استان اصفهان می‌گوید: با وجود افزایش قیمت مصالح ساختمانی تولید مسکن کاهش یافته است و سازندگان در شرایط کنونی همان پروژه‌های قبلی را پیش می‌برند و از خیر ساخت واحدهای جدید گذشته‌اند.
سردرگمی سازندگان در تلاطم قیمتی مصالح ساختمانی
تعداد زیادی از خانوارها تحت‌تأثیر این شرایط و کاهش قدرت خرید به طور کلی از خرید خانه در تمام طول عمر خود ناامید شده‌اند. بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار، تورم مسکن در دی ماه سال جاری به 9.8 درصد رسیده است. این گزارش نشان می‌دهد که تورم ماهانه قیمت آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران ٩.٨ درصد بوده است که در مقایسه با آذر ماه (٤.١ درصد)، ٥.٧ درصد افزایش داشته واین بیشترین تورم ماهانه مسکن از مرداد ۱۳۹۹ تاکنون بوده است. متوسط قیمت هر متر مربع مسکن بر اساس متوسط وزنی، در حدود ۵۵ میلیون تومان اعلام شده است.
یکی از انبوه‌سازان اصفهان به اصفهان‌زیبا می‌گوید: در شرایط کنونی همزمان با افزایش قیمت مصالح ساختمانی بخشی از سازندگان مسکن یعنی سازندگان خرده‌پا و سازندگان غیرحرفه‌ای از بازار مسکن و فعالیت‌های ساختوساز کنار می‌روند؛ به همین دلیل عرضه مسکن کاهش پیدا می‌کند. درمقابل اما سازندگان حرفه‌ای پروژه‌های ساخت‌و‌سازشان ادامه‌دار خواهد بود و به صورت مداوم به فعالیت ساختوساز می‌پردازند.
احمد تولا ادامه می‌دهد: سازندگان حرفه‌ای در هر مقطع زمانی چندین پروژه ساختوساز دارند؛ به همین خاطر نمی‌توانند از عرصه مسکن خارج شوند و تا وقتی که دچار بحران اقتصادی نشده‌اند، در عرصه ساختوساز باقی می‌مانند.
تولا خاطرنشان می‌کند: مسئولان راه و شهرسازی اعلام کرده‌اند که هزینه ساخت هر متر مسکن ملی 8میلیون و 100 هزار تومان است؛ ولی اینکه سازندگان در شرایط فعلی با افزایش قیمت مصالح ساختمانی تا چه اندازه توان ساختوساز داشته باشند مشخص نیست؛ چون قیمت مصالح پایدار نیست و سازندگان به نوعی در حالت بلاتکلیفی به سر می‌برند.
