پل، میدان، خیابان… احتمالاً زیستن در شهرهای جدید هر شهروندی را با این فضاها آشنا کرده باشد. ما از خلال زیستن در شهرها، مفاهیم متفاوتی نسبت به این فضاها داریم. حتی این مدعا گزاف نیست که بگوییم اینکه در چه شهری و کجای شهر زندگی کنیم مفهومی که از فضاهای شهری درک میکنیم متفاوت باشد. اما ویژگی اصلی و مشترک این سه فضای مورد اشاره چیست؟ شاید بتوان گفت اتصال و ایجاد ارتباط و امکان گذر کردن. پل، میدان و خیابان، هر سه فضاهای شهری هستند که دو قسمت، دو مکان، دو فضای شهری را به یکدیگر پیوند میزنند. و البته این امکان را به وجود میآورند که بتوان از آنها گذشت. همین پیوند زننده بودن میتواند به هنگام احداث یک پل جدید، ادامهی یک خیابان یا یک میدان نوبنیاد، وضعیتهای جدید را هم به همراه بیاورد. وضعیتهایی که به قول کارکردگرایان، پیامدها و کارکردهایی همراه دارد و البته شاید کارکردهای پنهان، پیشبینی نشده و حتی کژکارکرد.
برای کمتر اصفهانی، مجموعه عباسی با خودش خاطرهای به همراه ندارد. به ویژه آن روزگاران که میشد بیشتر کتاب خرید و تبِ کتابخوانی هوشمند هم فراگیر نشده بود، مجموعه عباسی یکی از فضاهای شهری مهم اصفهان بود که سرزندگی فضای شهری در کنار حضور اقشار مختلف را به چشم میآورد. فضایی میدانگاهی که نه فقط جایی برای خریدوفروش که جایی برای نشستن، تعامل، گفتوگو و نظارهکردن بود و هست. وجود کتابفروشیهایی از دسته عمومی، دانشگاهی، تخصصی، کتابهای کنکور و جز آن در این مجموعه باعث میشد تا عملا یک خانواده اگر گذارش به آنجا بیفتد، هرکدام از اعضایش بتوانند چیزی سرگرمکننده برای خود بیابند.
نخستین سمپوزیوم بینالمللی آرمانشهر کودکان با همکاری و مشارکت دانشگاه علم و صنعت ایران، موسسه مسئولیت اجتماعی سلامت ایران و سایر نهادهای رسمی در حال برگزاری است. در بخش بعدی این برنامه، پنل تخصصی برنامهریزی و امکان شهری پاسخگویی به نیاز کودک از سوی کمیته ملی برنامه اسکان بشر ملل متحد در ایران برگزار شد تا ویژگیهای مهم و ضروری فضای کالبدی شهر در رابطه را رشد و زیست اجتماعی کودکان را مورد بررسی قرار دهد.
در همسایه شمالی اصفهان شهرستانی است که همچنان بند نافش از اصفهانِ مادر جدا نشده و دو بزرگراه معلم و آزادگان آن را دور زده و جزیرهای مسکونی خلق کردهاند.این همسایه شمالی چه در ذهن شهروندان خود و چه در ذهن شهروندان اصفهانی، شهری شاد شناخته میشود. با آنکه بخشی از ساختار جمعیتی شاهینشهر را بازنشستگانی شکل دادهاند که بیشترشان در خوزستان و در شرکت نفت سکونت و اشتغال داشتهاند، جوانبودن شهر بیشتر مشهود است. بااینحال، همچون بسیاری از شهرها، در ساعتهای اولیه روز شهر بیشتر در تملک افراد بالای چهل سال است و با گذشت زمان و نزدیکشدن خورشید به کوههای غربی شاهینشهر، کمکم به تسخیر جوانانی درمیآید که قبراق و سرحال، شوری دوباره به آن میدهند.
الحاقهای طراحیشده بهوسیله سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان نوروز امسال با هدف نشاندادن نمادهای سفره هفتسین در میدان نقشجهان قرار گرفت و خروج آنها به پایان هفته فرهنگی اصفهان موکول شد. اگرچه طراحی ساختار جدید در زمینههای تاریخی دارای رویکردهای جهانی و دستورالعملهای مشخصی است و ابتدا باید به ضرورت افزودن ساختار موردنظر اشاره کرد، در این گزارش دو هنرمند مجسمهساز و معمار در کنار رئیس ایکوموس ایران دیدگاه خود را درباره استفاده از هر نوع ساختار دائمی و موقت در میدان نقشجهان مطرح کرده و مدیران پایگاه جهانی میدان نقشجهان و سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان در خـصــوص مــوافــقــت بــا آن ســخــن گفتهاند.
اجزای کالبد شهرهای امروزی از جمله اصفهان با سرعت حرکت انسانها و فشار سنگین زندگی شهرنشینی سازگاری ندارد و فضاها و کاربریهای عمومی آن از ظرفیت و قابلیت لازم برای پاسخگویی به نیازهای زندگی پرشتاب شهری برخوردار نیست. در این میان کیفیت فیزیکی شهرهــا، زیبایی شهر و رضایت شـــهـروندان بدون بـرنـامـهریزی صحیح، مکانیابی مناسب، لحاظ شرایط بومی و فرهنگی و ایجاد تناسب کارکردی ابعادی در شهر، سطوح ارتباطی و بهویژه مبلمان آن ایجاد نخواهد شد. بسیاری از عناصر بهکار رفته در یک خیابان سابقهای به قدمت تمدن بشری دارند؛ از جمله این عناصر میتوان به انواع سرپناه و نشستگاهها اشاره کرد.
کووید 19 بیش از آنکه یک ویروس باشد و جان انسانها رادر معرض تهدید قرار دهد، یک جریان ممتد و عمیق بود که توانست طی حدود یک سال موجی از تغییر و تحولات کوچک و بزرگ را در سرتاسر جهان و در عرصههای مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی، گردشگری، آموزشی، سیاسی و…. ایجاد کند. تحولاتی که برخی قالب و ساختارهای پیشین را برای همیشه دستخوش تغییر و دگرگونی قرار داد و برخی را نیز برای مدتی کوتاه با تحولاتی روبرو کرد. در این میان روند شهرسازی و معماری نیز به عنوان یکی از حوزههای مرتبط با زندگی روزمره انسان دستخوش تغییراتی از جانب ویروس کرونا قرار گرفت. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در این زمینه پژوهشی را تهیه کرده که در ادامه به برخی از دستاوردهای آن اشاره میشود.
ستاد مناسبسازی فضاهای شهری شهرداری اصفهان با هدف کلی، مناسبسازی ساختمانها و فضاهای شهری برای افراد دارای معلولیت، جانبازان و سالمندان و اجراییکردن قوانین از طریق نیازسنجی، سیاستگذاری، برنامهریزی و اولویتبندی، ارائه پیشنهادهای تخصیص بودجه، نظارت و کنترل بر اجرای پروژههای مرتبط و جمعآوری بازخورد فعالیتهای انجامشده در شهرداری اصفهان فعالیتها خود را آغاز کرده است.